Nâng cao năng lực, hiệu quả giám sát của HĐND thành phố

Kỳ họp thứ 15 HĐND thành phố khóa X diễn ra từ ngày 12 đến 14-12, đánh giá kết quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, thảo luận, đề xuất các giải pháp nhằm triển khai thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trong năm 2024. Báo Đà Nẵng có cuộc trao đổi với Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Lương Nguyễn Minh Triết về kỳ họp này.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Lương Nguyễn Minh Triết.  Ảnh: PV

* Năm 2023, HĐND thành phố đã làm tốt chức năng quyết định các vấn đề quan trọng, tạo cơ sở cho việc quản lý, điều hành phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố. Những kết quả nổi bật là gì, thưa ông?

- Trong năm 2023, Thường trực HĐND thành phố đã đổi mới phương thức hoạt động của HĐND theo hướng mở rộng phạm vi, nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp và hiệu quả; ban hành hơn 300 văn bản chỉ đạo đôn đốc, triển khai bảo đảm tiến độ theo chương trình, kế hoạch đề ra, kịp thời điều chỉnh, bổ sung nhiệm vụ phù hợp với tình hình và yêu cầu phát triển thành phố. Trong điều kiện tổ chức thí điểm mô hình chính quyền đô thị, sự phối hợp chặt chẽ của HĐND với MTTQ, các quận, huyện, vai trò đồng hành của HĐND trong sẵn sàng cùng UBND thành phố giải quyết kịp thời các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội được thể hiện rõ nét.

Thường trực HĐND thành phố tổ chức 3 kỳ họp chuyên đề và kỳ họp thường kỳ giữa năm 2023 để thảo luận, bàn bạc, thông qua 64 tờ trình, dự thảo nghị quyết về các chủ trương, chính sách quan trọng. Đây là căn cứ pháp lý để UBND thành phố triển khai thực hiện, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội thành phố. Việc tăng cường tổ chức các kỳ họp chuyên đề trong bối cảnh tổ chức thí điểm mô hình chính quyền đô thị là một trong những đổi mới của HĐND thành phố nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND, giúp HĐND thành phố kịp thời xem xét, quyết định những vấn đề cấp bách, cần thiết được đặt ra từ thực tiễn thành phố.

Để có cơ sở theo dõi, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các nội dung cam kết chất vấn gắn với trách nhiệm của người đứng đầu của các cơ quan liên quan tại các kỳ họp, HĐND thành phố đã ban hành Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 10 HĐND thành phố khóa X, gồm 33 nhiệm vụ (trong đó có 19 nhiệm vụ thường xuyên và 14 nhiệm vụ có thời hạn hoàn thành) và thông báo của chủ tọa kỳ họp thứ 12 HĐND thành phố khóa X về nội dung chất vấn và trả lời chất vấn, gồm 79 nội dung. Đặc biệt, thực hiện đổi mới hình thức tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp thường kỳ tháng 10-2023 của Thường trực HĐND thành phố, góp phần chủ động, linh hoạt, kịp thời đề nghị xử lý những vấn đề cử tri bức xúc, vấn đề nổi lên, được đại biểu HĐND thành phố và các ngành đánh giá cao.

Trong năm 2023, Thường trực HĐND thành phố tổ chức 8 phiên họp thường kỳ hằng tháng, 48 phiên họp Thường trực HĐND thành phố mở rộng hằng tuần và các phiên họp đột xuất nhằm kịp thời xem xét, quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền. Các kế hoạch, chương trình giám sát năm 2023 đã được Thường trực HĐND thành phố cụ thể hóa thành 19 giám sát chuyên đề, gồm 3 giám sát chuyên đề của HĐND thành phố, 6 giám sát chuyên đề của Thường trực HĐND thành phố và 10 giám sát chuyên đề của các ban HĐND thành phố.

Thường trực HĐND thành phố tổ chức 2 hội nghị tiếp xúc cử tri chuyên đề với công nhân lao động và nông dân thành phố; tổ chức 2 Chương trình “HĐND với cử tri”. Đây là những hình thức giám sát đặc thù, riêng có của HĐND thành phố, được cử tri thành phố quan tâm và tích cực tham gia. Qua đó, Thường trực HĐND thành phố đề nghị UBND thành phố và các ngành, địa phương có trách nhiệm liên quan giải trình, cam kết thời hạn giải quyết dứt điểm, nhất là các vấn đề cử tri đã kiến nghị nhiều lần nhưng chưa được giải quyết thỏa đáng.

Trong năm, Thường trực và các ban HĐND thành phố tổ chức hơn 200 cuộc giám sát, kiểm tra thực tế để giải quyết kiến nghị của cử tri. Sau khi rà soát, tổng hợp và chuyển ý kiến, kiến nghị đến UBND thành phố, Thường trực HĐND thành phố đã chỉ đạo các ban HĐND thành phố, tổ đại biểu HĐND thành phố thực hiện chức năng giám sát, đôn đốc giải quyết. Các Ban và các tổ đại biểu có hơn 150 cuộc giám sát và làm việc với các đơn vị liên quan về nhiều vấn đề nổi cộm, bức xúc trên địa bàn thành phố, cơ bản đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân. Thường trực HĐND thành phố đã giám sát tình hình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh gắn với việc tổ chức thí điểm mô hình chính quyền đô thị tại 7 quận, huyện và 39 phường; kịp thời tiếp thu các kiến nghị của địa phương và có văn bản chuyển UBND thành phố, các đơn vị liên quan xử lý.

Từ đầu năm đến nay, Chủ tịch HĐND thành phố đã tiếp 30 lượt công dân, Thường trực HĐND và các ban của HĐND thành phố tổ chức tiếp 50 lượt công dân. Đại biểu HĐND thành phố cùng các tổ đại biểu HĐND tổ chức hơn 280 lượt tiếp công dân tại các quận, huyện theo lịch định kỳ hằng tháng. Thường trực HĐND thành phố tiếp nhận và xử lý 952 đơn thư của tổ chức, công dân; tổ chức 2 phiên họp giải trình đơn, thư đối với đơn kiến nghị của 8 công dân, tổ chức. Thường trực HĐND thành phố đã chuyển các cơ quan chức năng giải quyết 717 đơn; hướng dẫn, trả lời công dân 131 đơn; giao các ban HĐND thành phố giám sát 38 đơn. Đối với các đơn Thường trực HĐND thành phố chuyển đến các cơ quan liên quan, đến nay đã giải quyết, trả lời 180 đơn, đang giải quyết 537 đơn.

Ngoài ra, Thường trực HĐND thành phố duy trì, gắn bó chặt chẽ, phát huy tốt các mối quan hệ phối hợp công tác với Đoàn đại biểu Quốc hội, UBND, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố, các đơn vị, quận, huyện để thực hiện tốt công tác giám sát, hậu giám sát những vấn đề quan trọng của thành phố, công tác tiếp xúc cử tri, giải quyết đơn, thư của công dân…

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Lương Nguyễn Minh Triết cùng đoàn công tác của HĐND thành phố kiểm tra, tìm hiểu thực tế phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, trong đó có mô hình trồng nấm tại thôn Cẩm Toại Đông, xã Hòa Phong vào ngày 30-3-2023. Ảnh: VĂN HOÀNG

 * Kỳ họp lần này sẽ xem xét, quyết định những vấn đề cấp bách, cần thiết nào được đặt ra từ thực tiễn phát triển thành phố trong năm 2024?

- Tại kỳ họp này, HĐND thành phố dự kiến sẽ xem xét, thảo luận cho ý kiến đối với 159 báo cáo, tờ trình do Thường trực HĐND, các ban HĐND thành phố, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố và các cơ quan hữu quan trình tại kỳ họp, trong đó có 59 tài liệu do UBND thành phố trình. 

Theo đó, sẽ thảo luận, thông qua một số nội dung quan trọng, như đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, quyết định phương hướng, nhiệm vụ năm 2024; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội quận, phường năm 2024; kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024; điều chỉnh, bổ sung kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2021-2025; dự toán thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn; thu, chi ngân sách địa phương và phân bổ ngân sách địa phương năm 2024; về chính sách xã hội hóa; sửa đổi, bổ sung một số chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn; bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất năm 2024 trên địa bàn thành phố…

Bên cạnh đó, kỳ họp tập trung thảo luận về một số mức thu, chi trên địa bàn thành phố; thảo luận và ban hành một số chính sách an sinh xã hội mang tính chất đặc thù riêng của thành phố như chính sách hỗ trợ học nghề đối với lao động thuộc diện chính sách, xã hội. Theo đó, sẽ thực hiện hỗ trợ cho các đối tượng lao động là thanh - thiếu niên hư, vi phạm pháp luật, học sinh bỏ học, lao động là người hoạt động mại dâm hoàn lương, lao động trong các hộ thuộc diện di dời, giải tỏa, thu hồi đất sản xuất. Đây được xem là cơ sở quan trọng để thành phố kết hợp giữa phát triển kinh tế - xã hội gắn với mục tiêu có việc làm cho người dân.

Cùng với đó, kỳ họp sẽ sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 34/2021/NQ-HĐND ngày 12-8-2021 của HĐND thành phố thông qua mức chuẩn trợ giúp xã hội, mức trợ giúp xã hội và mở rộng đối tượng bảo trợ xã hội trên địa bàn thành phố theo hướng mở rộng đối tượng thụ hưởng, trợ cấp xã hội hằng tháng cho các đối tượng. Cụ thể, người cao tuổi từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi mà không có lương hưu; người mắc bệnh ung thư, suy thận mãn chạy thận nhân tạo có giấy chứng nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền mà không có lương hưu, tiền lương; người khuyết tật nhẹ là thế hệ thứ ba của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học… Những chính sách được thông qua tại kỳ họp sẽ góp phần đạt được mục tiêu thực hiện tốt Chương trình an sinh xã hội của thành phố, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XXII và một số chính sách xã hội quan trọng khác.

Đây được xem là những chính sách ưu việt, đi đầu, riêng có của Đà Nẵng so với các địa phương khác trong cả nước, có tác động sâu rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân và được đông đảo người dân trên địa bàn thành phố đồng tình, ủng hộ. Tại kỳ họp cũng sẽ cho ý kiến về đề án Xây dựng thành phố trở thành trung tâm tài chính quy mô khu vực; chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao khu vực công thành phố; quy định chế độ, chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách phường, xã và người tham gia công việc tại tổ dân phố, thôn trên địa bàn thành phố… Đặc biệt, HĐND thành phố sẽ lấy phiếu tín nhiệm đối với 26 người giữ các chức vụ của nhiệm kỳ 2021-2026 do HĐND thành phố bầu, theo quy định tại Nghị quyết 96/2023/QH15 của Quốc hội.

* Để việc triển khai hiệu quả các nghị quyết của HĐND thành phố, chương trình hoạt động của HĐND thành phố năm 2024 chú trọng những nội dung gì?

- Thường trực HĐND thành phố triển khai đồng bộ kế hoạch thực hiện chủ đề năm gắn với thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo các Nghị quyết của Thành ủy, của HĐND thành phố về nhiệm vụ năm 2024. Trong đó xác định, việc giám sát triển khai Chỉ thị số 34-CT/TU ngày 27-10-2023 của Ban Thường vụ Thành ủy, về tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, khắc phục tình trạng né tránh, đùn đẩy, không làm đúng, đầy đủ chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong tình hình hiện nay là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.

HĐND thành phố sẽ tiếp tục phát huy chức năng giám sát, hậu giám sát, chất vấn, tái chất vấn, trách nhiệm đối thoại với người dân, doanh nghiệp, trách nhiệm giải trình của các cơ quan chức năng và các cá nhân có chức vụ, quyền hạn. Tăng cường, nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các ban, các tổ đại biểu và đại biểu HĐND thành phố đối với các đối tượng chịu sự giám sát. HĐND thành phố chú trọng giám sát kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao, trách nhiệm nêu gương, thái độ làm việc và phục vụ nhân dân, tập trung ở những cơ quan, địa phương, đơn vị có nhiều đơn khiếu nại, tố cáo, phản ánh kéo dài, biểu hiện trì trệ, thường xuyên chậm trễ tiến độ công việc. Chú trọng giám sát việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, nhất là kết quả nhận diện, kiểm điểm, đánh giá trên tinh thần phê bình và tự phê bình, “tự soi, tự sửa” để khắc phục đối với 10 biểu hiện trong Chỉ thị số 34-CT/TU.

Theo kế hoạch hằng năm, Thường trực và các ban của HĐND thành phố có ít nhất 2 cuộc giám sát chuyên đề thực hiện nhiệm vụ, trọng tâm trên các lĩnh vực nhạy cảm, dư luận, cử tri, doanh nghiệp quan tâm, nhằm góp phần đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên địa bàn thành phố trong tình hình mới. Việc triển khai chương trình giám sát năm 2024 của HĐND, Thường trực HĐND thành phố trên cơ sở lựa chọn nội dung và hình thức phù hợp với tình hình thực tiễn; tăng cường nghiên cứu, tiếp thu ý kiến cử tri để nâng cao chất lượng ra quyết định, chất lượng các nghị quyết của HĐND, giám sát những vấn đề cử tri quan tâm, bức xúc, kiến nghị nhiều lần...

Nổi bật là, triển khai giám sát 2 chuyên đề của HĐND thành phố về thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn thành phố. Bên cạnh đó, HĐND, Thường trực HĐND, các ban, các tổ đại biểu HĐND thành phố tiếp tục tổ chức giám sát tình hình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh gắn với việc thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại các quận, phường.

Thường trực HĐND thành phố duy trì và tổ chức tốt các phiên họp thường kỳ theo hướng sáng tạo, hiệu quả, chất lượng. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất đổi mới hình thức phiên họp gắn liền với các hoạt động khác nhằm nâng cao vai trò của đại biểu không chuyên trách, lồng ghép với nội dung giải trình và thực hiện chất vấn, trả lời chất vấn theo hướng dẫn hoạt động giám sát tại các phiên họp thường kỳ, tăng cường chất vấn theo chuyên đề, chất vấn về tình hình xử lý các vấn đề bức xúc, nổi cộm được cử tri, nhân dân quan tâm; chất vấn theo nhóm sở, ngành…

* Cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn!

TRỌNG HUY thực hiện