Tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng

Nhằm tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án, nhiều sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương đang tích cực hoàn thiện các nội dung trình thành phố ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để sớm cụ thể hóa các chính sách, nghị định, quy định mới của Luật Đất đai năm 2024 vào thực tiễn công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Công tác giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc phía đông đoạn Hòa Liên - Túy Loan đang được tập trung thực hiện. Ảnh: HOÀNG HIỆP

Theo đó, huyện Hòa Vang đang tập trung rà soát hồ sơ, xét tính pháp lý, kiểm định, áp giá, chi trả tiền bồi thường và hỗ trợ giải tỏa, bố trí tái định cư... để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn huyện, nhất là các dự án động lực trọng điểm như: đường cao tốc phía đông đoạn Hòa Liên - Túy Loan; cải tạo, nâng cấp quốc lộ 14B; cầu Quảng Đà và đường dẫn đầu cầu; tuyến đường vành đai phía Tây; trung tâm hành chính xã Hòa Phong; Khu tái định cư trung tâm xã Hòa Bắc (giai đoạn 2)…

Công tác giải phóng mặt bằng của huyện đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, chủ yếu là thiếu đất tái định cư; đơn giá bồi thường thiệt hại về nhà ở, vật kiến trúc và di dời mồ mả còn thấp; các trường hợp xây dựng nhà ở trên đất không phải là đất ở nên không được bố trí đất tái định cư...

Giám đốc Ban giải phóng mặt bằng huyện Hòa Vang Nguyễn Thanh Hùng cho rằng, do đang trong thời gian giao thời giữa chính sách của Luật Đất đai năm 2013 và Luật Đất đai năm 2024 nên có những vấn đề nan giải trong công tác bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư. Huyện đã góp ý một số nội dung quy định của thành phố về thực hiện chính sách mới của Luật Đất đai năm 2024 và nội dung thay thế Quyết định số 05/2021/QĐ-UBND và Quyết định số 25/2023/QĐ-UBND của UBND thành phố về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố.

Luật Đất đai năm 2024 có một số nội dung mới về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất mang tính có lợi hơn đối với các hộ giải tỏa so với quy định của Luật Đất đai năm 2013. Chẳng hạn, giá đền bù về đất được tính theo giá đất cụ thể thông qua các phương pháp định giá đất (tiệm cận hoặc sát giá thị trường) nên giá đền bù đất có thể sẽ tăng so với hiện nay.

Trong khi đó, giá đất tái định cư được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nên sẽ có lợi hơn cho các hộ giải tỏa. Bên cạnh đó, người được bố trí tái định cư được ghi nợ nghĩa vụ tài chính đối với đất tái định cư nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định của Chính phủ.

Luật Đất đai năm 2024 cũng có một số điểm mới khác tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, giúp đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng như bổ sung thêm nhiều khoản hỗ trợ cho người bị thu hồi đất; hộ gia đình có nhiều thế hệ đang chung sống trên một thửa đất bị thu hồi được giao thêm đất tái định cư, cho thuê, cho thuê mua nhà ở đối với các hộ gia đình còn thiếu; hộ gia đình, cá nhân có đất nông nghiệp bị thu hồi thì được bồi thường bằng đất có cùng hoặc khác mục đích với đất bị thu hồi, hoặc bằng tiền, nhà ở phù hợp...

Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Đà Nẵng (Sở Tài nguyên và Môi trường) Trần Bá Thành cho hay, cùng với những quy định mới của Luật Đất đai năm 2024, qua rà soát nội dung của luật này và Nghị định số 88/2024/NĐ-CP của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, có 18 nội dung được giao cho thành phố quy định chi tiết, thêm phần tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc đối với công tác giải phóng mặt bằng.

Theo đó, thành phố sẽ quy định tỷ lệ quy đổi, điều kiện bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà; suất tái định cư tối thiểu; thời gian và mức hỗ trợ trong thời gian chờ bố trí tái định cư (tạm cư); cơ chế thưởng đối với người có đất được thu hồi bàn giao mặt bằng trước thời hạn; đơn giá bồi thường thiệt hại thực tế về nhà, nhà ở, công trình xây dựng; đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi; mức bồi thường thiệt hại đối với thủy sản hoặc vật nuôi khác mà không thể di chuyển; mức bồi thường, hỗ trợ do phải di dời mồ mả; mức hỗ trợ tái định cư, quy định về bố trí lô đất tái định cư có vị trí 2 mặt tiền...

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, thời gian qua, Thường trực Thành ủy, UBND thành phố chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên và quyết liệt đối với công tác giải phóng mặt bằng, đặc biệt là việc chỉ đạo, tháo gỡ hàng loạt vướng mắc về cơ chế và thủ tục hành chính, trong đó có việc đẩy mạnh phân cấp, phần quyền cho UBND và Chủ tịch UBND các quận, huyện thực hiện các công việc liên quan.

Để tiếp tục tháo gỡ hiệu quả các khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn thành phố, Sở Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương hoàn thiện nội dung để trình UBND thành phố ban hành các văn bản quy phạm pháp luật được quy định chi tiết trong Luật Đất đai năm 2024 và ban hành các quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất.

Sở cũng kiến nghị lãnh đạo thành phố tiếp tục chỉ đạo, nâng cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy; công tác giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội cũng như công tác vận động, tuyên truyền người dân chấp hành, đồng thuận thực hiện những chính sách về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong quá trình sử dụng đất. Cùng với đó, tiếp tục tăng cường công tác phối hợp giữa các sở, ban, ngành của thành phố với địa phương để tháo dỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án.

HOÀNG HIỆP