ĐNO - Tự chọn lựa cho mình con đường hỗ trợ người yếu thế, chị Mai Thị Dung cùng cộng sự đã thực hiện các dự án trợ giúp người khuyết tật tại Đà Nẵng và các địa phương lân cận có việc làm, tự chủ và hòa nhập trong cuộc sống.
 |
| Chị Mai Thị Dung (bên trái) tổ chức hội thảo Phòng, chống thiên tai cho người điếc tại Đà Nẵng. |
Trước thực tiễn cuộc sống và với kinh nghiệm hỗ trợ cộng đồng lúc còn làm tại các tổ chức phi chính phủ, chị Dung nhận thấy để thay đổi chất lượng cuộc sống của người yếu thế thì cần có cách tiếp cận phù hợp và phải tổ chức nhiều hoạt động phối hợp với nhau như vừa tạo việc làm, vừa tạo kỹ năng làm việc, bao gồm cách làm việc nhóm và các kỹ năng hòa nhập cộng đồng, hòa nhập xã hội….
Chị quyết tâm làm điều gì đó mới mẻ hơn, sáng tạo hơn, thiết thực hơn cho những người khuyết tật của thành phố mà mình đang sống.
Năm 2018, để thực hiện những dự án của mình, chị Mai Thị Dung thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Hỗ trợ hòa nhập cộng đồng (Trung tâm) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Đà Nẵng.
Để xây dựng nguồn vốn, ban đầu, chị cùng các cộng sự mở công ty tư vấn kỹ thuật cho các đơn vị, cơ quan có nhu cầu hỗ trợ về công tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, tập huấn năng lực về phòng, chống thiên tai trong bối cảnh thích ứng với biến đổi khí hậu tại một số địa phương.
Những ngày đầu đi vào hoạt động, Trung tâm gặp rất nhiều khó khăn một phần do nguồn kinh phí còn hạn chế, một phần vì làm các mô hình mới, cách tiếp cận mới đòi hỏi các thành viên phải chịu khó nghiên cứu, có kỹ năng, tính tự chủ cao.
Trong khi đó các anh chị em người khuyết tật lại hạn chế về sức khỏe, còn tự ti nhiều về bản thân mình, vẫn trông chờ vào tình thương của cộng đồng hơn là chủ động nỗ lực thể hiện giá trị của mình và chưa biết cách tham gia, phối hợp với các bên liên quan để thật sự hòa nhập với xã hội.
Sau một thời gian thực hiện, đã có nhiều đối tác tìm tới và phối hợp cùng Trung tâm, khởi đầu là Chương trình “Tái chế vì cuộc sống hạnh phúc”, nơi nhóm chị em phụ nữ khuyết tật đang tái chế các loại vải phế thải chất lượng cao từ các công ty, khách sạn… để tạo thành những sản phẩm mới, hữu ích, thân thiện với môi trường.
Những tấm ga trải giường, vỏ gối, màn che..., sau khi mang về Trung tâm được các chị xử lý, tái chế thành khăn tay, túi vải, áo đồng phục học sinh..., sản phẩm hoàn thiện sẽ được một số đối tác phối hợp tiêu thụ.
Để Trung tâm chủ động hơn các hoạt động nhằm bảo đảm duy trì chương trình tái chế này được lâu dài, chị Dung liên hệ, kết nối với những tiệm may lớn ở Hội An để thu gom vải thừa. Với lượng vải phong phú, các sản phẩm làm ra cũng đa dạng hơn, từ khẩu trang tới ví cầm tay, túi xách, túi đựng laptop, dây buộc tóc... thậm chí, các chị cũng có thể may cho khách những bộ quần áo từ những tấm vải lớn.
Chị Đặng Thị Bé, phường Mân Thái (quận Sơn Trà) chia sẻ, mình bị liệt 2 chân, phải ngồi xe lăn vì di chứng sau trận ốm nặng khi vừa tròn 2 tuổi. Cuộc sống chủ yếu dựa vào sự đùm bọc của gia đình anh trai. Càng lớn, nỗi buồn trong chị càng hằn sâu. Rồi chị tập tành nghề may vá, mua chiếc máy may nhỏ và làm, từ đó giúp chị quen thêm vài người bạn cùng cảnh ngộ.
“Trước, tôi chủ yếu may ở nhà, thi thoảng ra quán, có mấy chị em cùng cảnh ngộ để làm việc. Có đi ra ngoài nhưng tôi tự ti lắm, luôn nghĩ mình khiếm khuyết không làm được gì”, chị Bé cho biết thêm.
Trong khi đó, chị Đặng Thị Mỹ Trinh, tổ 38, phường Mân Thái, cho biết bản thân bị khuyết tật vận động, là nạn nhân chất độc da cam, được giới thiệu vào làm tại Trung tâm từ năm 2019 đến nay.
Do không biết may nên chị Trinh làm những công việc hỗ trợ khác trong nhóm may như cắt vải, phân loại rác thải, kiểm tra chất lượng sản phẩm và làm các phần việc khác phù hợp với khả năng của mình. Thu nhập mỗi tháng khoảng 3 triệu đồng để tự lo cho bản thân và chia sẻ phần nào thu nhập cùng với ba mẹ.
Ban đầu chỉ một nhóm nhỏ phụ nữ khuyết tật tham gia tái chế tại Đà Nẵng, nay đã có thêm 3 nhóm ở tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Nam và Quảng Ngãi với hơn 22 chị em cùng gần 350 nghìn sản phẩm đã được sản xuất. Không chỉ vải, chị em còn tái chế lưới cũ để làm ra các dụng cụ rửa chén bát trong nhà bếp, lau chùi vệ sinh...
Ngoài việc tạo thu nhập và xây dựng các kỹ năng làm việc, Trung tâm chú trọng việc chăm sóc sức khỏe tâm trí cho người khuyết tật. Phụ nữ khuyết tật đã vất vả, nhưng nhiều người còn vất vả hơn khi làm mẹ đơn thân, hoặc có gia đình nhưng chồng bỏ bê, thu nhập không ổn định cũng là một phần gây căng thẳng tâm lý. Chị em vừa lo kinh tế, vừa chăm con, vừa phải giải quyết những vấn đề trong gia đình, hầu như họ không hề có thời gian cho bản thân.
Vì vậy, chị Dung cũng tổ chức thêm các hoạt động chăm sóc sức khoẻ tâm trí cho các anh chị em khuyết tật tham gia. Chương trình này được thực hiện định kỳ và có sự tham gia của các anh chị em khuyết tật nặng ngồi xe lăn. Ngoài ra, Trung tâm cũng đưa nhóm tham gia các hoạt động cộng đồng bên ngoài như các phiên chợ cộng đồng để vừa bày bán sản phẩm, vừa kết nối, gặp những người cùng tâm huyết và giúp nhóm may hòa nhập hơn, học cách giao tiếp, buôn bán, tư vấn sản phẩm...
Mỗi tháng một lần, Trung tâm lại tham gia phiên chợ cộng đồng, mỗi năm thực hiện một chuyến đi nghỉ ngơi, cùng với đó là nhiều hoạt động “làm giàu” về sức khỏe tinh thần qua các phương pháp như các bài tập giải tỏa căng thẳng (TRE), thiền, yoga, thư giãn, nghỉ ngơi.
Chị Dung mong muốn có thể thay đổi được cuộc sống của từng người tham gia một cách thật sự. Tới giờ, Trung tâm vẫn hoạt động hoàn toàn từ nguồn vốn nội bộ, làm dựa trên sức mình.
Hiện tại, số lượng người khuyết tật tìm đến nhiều hơn, cho nên chị cùng cộng sự cũng đang tìm cách đơn giản hóa các mẫu mã sản phẩm, linh hoạt, sáng tạo hơn và tìm kiếm các đối tác khác để có thể tạo thêm các công việc phù hợp cho những người không biết may cũng có thể có việc làm, như vậy sẽ giúp đỡ được nhiều chị em hơn.
Thời gian tới, Trung tâm tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật thành phố, các cơ quan quản lý Nhà nước và đối tác có liên quan để mở rộng thực hiện thêm các chương trình khác như: Phòng chống thiên tai, giáo dục xây dựng năng lực bảo đảm sự hòa nhập của các nhóm yếu thế. Trung tâm cũng tập trung các dự án đồng hành cùng nhóm phụ nữ khuyết tật.
Mỗi địa phương đều có CLB Phụ nữ khuyết tật, nhưng việc vận hành vẫn chưa đạt hiệu quả, kỹ năng quản lý CLB của chị em còn hạn chế. Vì vậy, Trung tâm sẽ xây dựng mô hình giúp các câu lạc bộ hoạt động ở mức cơ bản để không có các dự án hỗ trợ, các thành viên vẫn có thể gặp nhau thường xuyên, thương yêu và chia sẻ giúp nhau sống tốt hơn. Mọi người cũng mong rằng, khi thí điểm một vài mô hình thành công sẽ thực hiện nhân rộng.
“Mình và cộng sự không bao giờ đặt câu hỏi mình sẽ được gì khi làm những dự án cộng đồng, chỉ nghĩ làm sao có thể giúp được nhiều người hơn, chỉ cần họ vui là mình thấy vui, khi cuộc sống của anh chị em được cải thiện thì đó là động lực để Trung tâm tiếp tục phát triển. Khi cùng ăn ở, cùng làm việc, cùng trăn trở các dự án khiến tôi cảm thấy con đường mình đang đi có ý nghĩa hơn”, chị Dung chia sẻ.
Gần 5 năm lặng thầm với những công việc đồng hành với người yếu thế, chị Dung luôn mong muốn làm mọi việc, cốt sao có thể giúp được nhiều mảnh đời thiệt thòi, đem lại cho họ niềm vui, sự tự tin, sức khoẻ, năng lực và đương nhiên một phần nào đó thu nhập để cải thiện cuộc sống, nâng cao giá trị của bản thân và hòa nhập thực sự trong cộng đồng.
Nhận lại từ anh chị em một nụ cười, chị cùng cộng sự của Trung tâm thấy hạnh phúc vì biết rằng việc làm của mình có ý nghĩa.
THU HƯƠNG - T.DUYÊN
