Tăng cường vận động người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Những năm gần đây, nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, người dân, đặc biệt là người lao động tự do dần hiểu rõ về chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện và những lợi ích mang lại. Từ đó, số lượng người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn thành phố tăng đều qua các năm.

Người dân tìm hiểu về thủ tục, cách thức tham gia BHXH tự nguyện tại Bưu cục Đà Nẵng 1. Ảnh: LAM PHƯƠNG

“Của để dành” của người lao động tự do

Theo ông Nguyễn Hùng Anh, Phó Giám đốc BHXH thành phố, BHXH tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Điều này được đánh giá là mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Bởi lẽ, dù với mức thu nhập nào, người tham gia cũng có thể tự lựa chọn cho mình mức đóng phù hợp. Theo khoản 4 Điều 2 Luật BHXH năm 2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Với những đặc điểm ưu việt như trên, BHXH tự nguyện ngày càng được nhiều người lao động tự do tham gia, được ví như “của để dành” về già của người lao động.

Đầu năm 2019, chị Trần Thị Thúy (SN 1980, trú quận Thanh Khê) đến Bưu cục Đà Nẵng 1 (số 155 đường Nguyễn Văn Linh, quận Thanh Khê) để tìm hiểu về chính sách BHXH tự nguyện. Tại đây, chị Thúy được nhân viên tư vấn về phương thức đóng, mức đóng cũng như lợi ích mà BHXH tự nguyện mang lại. Sau khi hiểu rõ về BHXH tự nguyện, chị Thúy đăng ký tham gia ngay. “Tôi là lao động tự do, làm buôn bán tạp hóa tại nhà nên không có BHXH bắt buộc. Vì thế, tôi đã quyết định tham gia BHXH tự nguyện để sau này về già cũng có lương hưu như những người làm việc trong công ty, doanh nghiệp…”, chị Thúy nói. Với đặc thù buôn bán tạp hóa là phải thường xuyên có mặt ở nhà, không đi ra ngoài được lâu, chị Thúy chọn cách đóng 3 tháng 1 lần và chọn mức thu nhập là 8 triệu đồng/tháng. Cứ thế, 3 tháng 1 lần, chị Thúy đến bưu điện để đóng hơn 5,2 triệu đồng tiền BHXH tự nguyện.

Không có điều kiện đóng 3 tháng một lần như chị Thúy, chị Nguyễn Thị Phương Mai (trú xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang) chọn cách đóng theo tháng để phù hợp với điều kiện thu nhập của mình. Chị Mai làm nghề nông, chăn nuôi nhỏ tại nhà nên thu nhập hằng tháng giao động ở mức từ 4 - 5 triệu đồng/tháng. Sau khi tính toán, cân nhắc, chị chọn mức đóng theo thu nhập là 4 triệu đồng/tháng và đóng theo từng tháng. Mỗi tháng, sau khi tổng kết thu, chi, bao giờ chị Mai cũng để dành ra 800.000 đồng để đóng BHXH tự nguyện. “Từ khi tham gia BHXH tự nguyện vào đầu năm 2018 đến nay, tháng nào tôi cũng dành riêng một khoản cố định để đóng BHXH tự nguyện. Đây giống như khoản tiền để dành, tiết kiệm cho sau này vậy”, chị Mai chia sẻ.

Đẩy mạnh tuyên truyền hướng về cơ sở

Báo cáo từ BHXH thành phố cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2020, toàn thành phố có 7.314 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 58% kế hoạch giao của BHXH Việt Nam, tăng 4.655 người (175,07%) so với cùng kỳ năm trước. Thu BHXH tự nguyện được 19.084 triệu đồng, đạt 43,82% kế hoạch giao của BHXH Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Hùng Anh, tuy số lượng người dân tham gia BHXH tự nguyện tăng, nhưng con số này chưa tương xứng với tiềm năng của thành phố. Vẫn còn một bộ phận lớn người dân chưa hiểu hết vai trò, ý nghĩa, quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện. Do đó, BHXH thành phố đang tích cực phối hợp Bưu điện thành phố tăng cường các hoạt động ra quân, tuyên truyền trực tiếp để ngày càng có nhiều người dân hiểu và tham gia BHXH tự nguyện, hướng tới mục tiêu bao phủ BHXH toàn dân. BHXH các quận, huyện cũng tăng cường các hoạt động tuyên truyền, tư vấn tại các phường, xã, tập trung vào đối tượng tổ trưởng, tổ phó tổ dân phố; lực lượng dân phòng, dân quân tự vệ; các chi hội đoàn thể; nhóm trẻ gia đình; lao động tự do, lao động khu vực phi chính thức…

BHXH quận Hải Châu hiện là đơn vị dẫn đầu về tỷ lệ hoàn thành kế hoạch phát triển BHXH tự nguyện trong năm 2020. Theo đó, năm 2020, BHXH quận Hải Châu được giao chỉ tiêu là 2.400 người tham gia BHXH tự nguyện. Trong 6 tháng đầu năm 2020, BHXH quận Hải Châu có 2.005 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt tỷ lệ 83,54% kế hoạch giao. Thu BHXH tự nguyện được 4,647 tỷ đồng, đạt 43,89% kế hoạch; tăng 1,730 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2019.

Trong 6 tháng đầu năm 2020, BHXH thành phố đã tập trung thực hiện công tác tuyên truyền, vận động thông qua nhiều hình thức như: tổ chức treo 420 băng-rôn, 571 phướn, 5 áp-phích, 22 pano tại trụ sở cơ quan BHXH các quận, huyện, các tuyến đường, UBND quận, huyện, đại lý thu, trung tâm y tế,… Đặc biệt, trong các dịp kỷ niệm ngày thành lập ngành, tháng vận động triển khai BHXH toàn dân, Ngày BHYT Việt Nam 1-7, BHXH thành phố đã phối hợp với Bưu điện thành phố và BHXH các quận, huyện ra quân tuyên truyền lưu động, trực tiếp tại các chợ, khu dân cư, nhà sinh hoạt cộng đồng, các điểm thu, tuyên truyền tại nhà người dân… Qua đó, nhận thức, hiểu biết của người dân về BHXH tự nguyện ngày càng nâng cao.

“Theo Kế hoạch số 1515/KH-BHXH ngày 24-9-2018 của BHXH thành phố thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23-5-2018 của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH và Kế hoạch số 9753/KH-UBND ngày 17-12-2018 của UBND thành phố về thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết số 28-NQ/TW xác định mục tiêu đến năm 2021 số lượng nông dân và lao động khu vực phi chính thức trong tham gia BHXH tự nguyện chiếm khoảng 1% lực lượng lao động trong độ tuổi. Đến cuối tháng 6-2020, trên bàn thành phố đạt tỉ lệ 1,31% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH tự nguyện. Đây là kết quả rõ ràng nhất thể hiện hiệu quả của công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện”, ông Nguyễn Hùng Anh nói.

Trong 6 tháng cuối năm 2020, BHXH thành phố tiếp tục thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, tập trung vào giảm thời gian, thủ tục trong giao dịch, đẩy mạnh triển khai giao dịch điện tử; tiếp tục đa dạng các hình thức tuyên truyền và phương thức tiếp cận phù hợp với từng nhóm đối tượng; tập trung tuyên truyền khai thác nhóm đối tượng là nông dân, lao động tự do, lao động khu vực phi chính thức về lợi ích của BHXH tự nguyện. Đồng thời, BHXH thành phố xác định cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền hướng về cơ sở, đến từng khu dân cư, tổ dân phố, xóm, thôn để trực tiếp vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện.

LAM PHƯƠNG