Thiếu hụt nguồn nước trên hệ thống sông Vu Gia, sông Cẩm Lệ nhiễm mặn nặng

ĐNO - Rạng sáng 10-8, sông Cẩm Lệ tại cửa thu nước thô vào Nhà máy nước Cầu Đỏ tiếp tục bị nhiễm mặn nặng với độ mặn cao nhất 2.065mg/l, cao gấp 7 lần so với quy chuẩn cho phép. Do đó, Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng phải bơm nước hoàn toàn từ 2 trạm bơm phòng mặn An Trạch để sản xuất, cấp nước sinh hoạt cho thành phố.

Video: HOÀNG HIỆP   

TS. Lê Hùng, giảng viên Khoa xây dựng công trình thủy, Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng) cho rằng, 3 ngày qua, mực nước sông Yên tại thượng lưu đập dâng An Trạch và mực nước sông Vu Gia tại trạm bơm Ái Nghĩa (huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) có sự dao động tương đối lớn.

Các nhà máy thủy điện bậc thang này phát điện thông qua xả nước chưa đúng theo quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia -Thu Bồn. Đây là nguyên nhân khiến mực nước hạ lưu sông Vu Gia  dao động lớn trong mấy ngày qua, gây khó khăn cho các trạm bơm hoạt động.

Do đó, các cơ quan chức năng chỉ cần yêu cầu các nhà máy thủy điện bậc thang này xả nước đúng theo quy trình tối thiểu 12 giờ/ngày với lưu lượng nước được xả phân bố đều hơn thay vì tập trung xả nước trong một vài giờ, thì mực nước hạ lưu sông Vu Gia sẽ điều hòa hơn, không dao động lên, xuống với biên độ lớn như 3 ngày qua và cần giám sát thời gian phát điện của các nhà máy thủy điện này.

Theo ghi nhận vào chiều 9-8, tại cánh đồng ở thôn Tây An, xã Hòa Châu (huyện Hòa Vang), nhiều thửa ruộng đã 5-7 ngày chưa có nước về. Lúa đang trong thời kỳ làm đòng, trổ bông, cần bảo đảm đủ nước tưới, nhưng nông dân không thể bơm hoặc tát nước vào ruộng vì nguồn nước từ mương dẫn vào từ sông Cẩm Lệ đã bị nhiễm mặn.

Do không được cấp nước tưới nhiều ngày gặp trời nắng nóng, mặt ruộng đã khô, nứt nẻ. Nông dân lo lúa sẽ bị lép hạt, mất mùa vì không có nước lúc lúa đang trổ bông thì không “vào chắt” được.

Ông Nguyễn Dược, nông dân canh tác tại cánh đồng thôn Tây An, xã Hòa Châu cho biết: “Gia đình tôi có 4 sào ruộng ở cánh đồng thôn Tây An, lúa đang trổ bông nhưng đã 1 tuần mà nước chưa về. Chúng tôi mong đơn vị vận hành trạm bơm đưa nước về để trổ vào ruộng kẻo ruộng khô khi lúa trổ bông thì lép hạt”.

Một nông dân khác cũng đang canh tác ở cánh đồng thôn Tây An, xã Hòa Châu là bà Ngô Thị Huệ cũng lo lắng nói: “Lúa đang trổ bông mà khô nước cả tuần nay, đất nứt nẻ, lúa “nghẹn đòng” nên lép hạt”.

Nhiều cánh đồng lúa đang trổ bông tại huyện Đại Lộc và thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, cũng lâm vào cảnh không có nước, hoặc không được cấp đủ nước tưới vì nhiều đoạn sông, đập dâng, bể hút của trạm bơm bị khô hạn.

Chiều 9-8, Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Quảng Nam ban hành Công văn số 1564/BC-CT báo cáo khẩn cấp Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam về việc thiếu hụt nguồn nước trên hệ thống sông Vu Gia.

Theo đó, từ ngày 4-8 đến ngày 8-8, các nhà máy thủy điện trên thượng nguồn sông Vu Gia xả nước với lưu lượng trung bình ngày rất thấp, dẫn đến thiếu hụt nguồn nước ở hạ du, ảnh hưởng rất lớn đến nguồn nước ngọt cấp cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp vụ hè thu.

Do đó, những ngày qua, các trạm bơm ở hạ du sông Vu Gia đã ngừng vận hành, hoặc vận hành với số lượng máy bơm không bảo đảm, thời gian vận hành rất ngắn do thiếu hụt nguồn nước, đặc biệt là trạm bơm Ái Nghĩa (huyện Đại Lộc), các trạm bơm Thái Sơn, Cẩm Văn, La Thọ, Đông Hồ và một số trạm bơm do địa phương quản lý tại thị xã Điện Bàn.

Hiện nay, cây lúa đang trong giai đoạn làm đòng và trổ bông, nên rất cần nguồn nước cấp ổn định để bảo đảm năng suất. Nhằm bảo đảm kịp thời nguồn nước bơm tưới trong thời gian cây lúa trổ bông, công ty đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo các nhà máy thủy điện ở thượng nguồn sông Vu Gia tăng cường công suất, và thời gian xả nước về hạ du, để bảo đảm nguồn nước cho việc vận hành bơm tưới, phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Các van của hệ thống cửa thu nước thô vào Nhà máy nước Cầu Đỏ được kéo lên cao, ngăn không cho nước có độ mặn cao trên bề mặt sông Cẩm Lệ tràn vào nhà máy nước.

Nhiều thửa ruộng ở cánh đồng thôn Tây An, xã Hòa Châu (huyện Hòa Vang) bị khô, đất nứt nẻ do đã nhiều ngày không có nước về.

Mực nước sông La Thọ hạ thấp, không bảo đảm cho các trạm bơm hoạt động để cấp nước tưới cho lúa hè thu ở thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.

Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Quảng Nam huy động phương tiện cơ giới nạo vét một đoạn sông để dẫn nước về cho các trạm bơm ở thị xã Điện Bàn.

HOÀNG HIỆP