Ước mơ gửi về Đà Nẵng

Cuộc gọi trái múi giờ từ những thành phố xa xôi dịp cuối năm cho chúng tôi cơ hội lắng nghe sẻ chia từ những người trẻ Đà Nẵng đang học tập và làm việc ở nước ngoài. Trong hành trình “rung chuông nơi xứ người”, họ không quên dành một phần quan trọng cho những ước mơ nơi quê nhà.

Trịnh Hoài Nam chuẩn bị trình bày bài báo khoa học về ứng dụng AI cho ngành khoa học thần kinh tại hội thảo Society for Neuroscience (SfN) 2024 tổ chức tại Chicago, bang Illinois, Mỹ vào tháng 10-2024. Ảnh: XUÂN SƠN

Dùng AI nâng cao chất lượng cuộc sống

Trịnh Hoài Nam (SN 1993, cựu sinh viên Trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng) là nghiên cứu sinh tại Đại học Tổng hợp thành phố Dublin (Dublin City University) ở thủ đô Dublin, Ireland. Tại đó, chàng trai quê Đà Nẵng theo chuyên ngành nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các kỹ thuật học máy (Machine Learning) trong việc phân tích dữ liệu về bộ não con người và các bệnh lý thần kinh trong ngành khoa học thần kinh (Neuroscience). Bên cạnh đó, anh là cố vấn công nghệ cho các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực giáo dục, y tế và sức khỏe tinh thần tại Dublin.

Trong lịch trình bận rộn ở xứ người, Trịnh Hoài Nam có cơ hội công bố và trình bày nhiều bài báo khoa học, giới thiệu các phương pháp mới trong khoa học máy tính và khoa học dữ liệu… Trong các cuộc thi về lập trình và khoa học dữ liệu tại châu Âu, anh cũng góp mặt với giải nhất cuộc thi Huawei Arena 2024, giải nhì cuộc thi Huawei Arena 2023 cùng một số giải thưởng từ Cơ quan Nghiên cứu khoa học Ireland để thực hiện nghiên cứu tại Rochester (Mỹ) và tại Viện Nghiên cứu Khoa học thần kinh Lyon (Pháp).

Nam chia sẻ về kế hoạch phát triển một doanh nghiệp công nghệ tại Đà Nẵng, tập trung vào lĩnh vực AI ứng dụng trong y tế, giáo dục và chăm sóc sức khỏe tinh thần. “Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước đang tích cực thúc đẩy quá trình số hóa các quy trình và giải pháp trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong y tế và giáo dục. Đây là cơ hội tuyệt vời để mình đóng góp vào sự chuyển mình này bằng các sản phẩm công nghệ tiên tiến, đặc biệt là ứng dụng AI”, anh nhấn mạnh.

Trong dự định, Nam mong muốn xây dựng các ứng dụng dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn (large language models) cho tiếng Việt. Điều này không chỉ giúp cải thiện khả năng hiểu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên trong các hệ thống AI, mà còn tạo ra những ứng dụng phù hợp với nhu cầu và thói quen sử dụng ngôn ngữ của người Việt. Không dừng ở đó, Nam muốn mở rộng dự án của mình sang lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tinh thần - một vấn đề ngày càng được chú trọng trong xã hội hiện đại. Anh nói, AI có thể đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi và phân tích trạng thái tâm lý của người dùng, từ đó cung cấp các giải pháp hỗ trợ kịp thời. Ví dụ, các ứng dụng AI có thể nhận diện sớm các dấu hiệu của stress, lo âu hoặc trầm cảm, đưa ra các phương pháp can thiệp như bài tập thư giãn, lời khuyên tự chăm sóc, hay thậm chí kết nối người dùng với các chuyên gia tâm lý qua nền tảng trực tuyến.

“Tôi tin dự án của mình có tiềm năng lớn để phát triển bền vững và đem lại giá trị thực tiễn cho cộng đồng. Quê nhà Đà Nẵng với sự năng động và đang chú trọng phát triển các ngành công nghệ sẽ là nơi lý tưởng để chúng tôi thực hiện những dự án sáng tạo, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước, cải thiện chất lượng cuộc sống người dân”, Nam chia sẻ.

Trần Quốc Thiện bảo vệ thành công chương trình Tiến sĩ Kỹ thuật xây dựng ở Đại học Bách khoa Virginia. Ảnh: XUÂN SƠN

Hai ước mơ của tiến sĩ trẻ

Một năm trước, anh Trần Quốc Thiện (SN 1992, cựu sinh viên Trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng) bảo vệ thành công chương trình Tiến sĩ Kỹ thuật xây dựng ở Đại học Bách khoa Virginia (Mỹ), cùng tấm bằng thạc sĩ song song chuyên ngành Khoa học vật liệu. Ngay sau đó, chàng trai quê Đà Nẵng trúng tuyển chương trình nghiên cứu sau tiến sĩ ở Đại học Texas-Austin (xếp hạng 3 về Kỹ thuật xây dựng ở Mỹ). Hiện tại anh đang trong giai đoạn ứng cử cho vị trí giáo sư tại một số trường đại học tại Mỹ.

Trên xứ người, anh Thiện nhớ về quê nhà, về những năm tháng cơ cực của gia đình. Cha anh mất sớm, một tay mẹ tảo tần mưu sinh, nuôi hai anh em đến ngày trưởng thành. Trong ký ức đó, có hình ảnh ba mẹ con đẩy xe đi bán xôi khắp vùng quê nghèo Hòa Khương, hay những ngày băng rừng mua đà chống công trình với nắm cơm vắt nguội lạnh…

Ký ức trở thành động lực cho một người trẻ nỗ lực học tập, mạnh dạn xa gia đình đến xứ người để nuôi những ước mơ. Những ước mơ đó được Thiện chia sẻ với chúng tôi. Một ước mơ cho bản thân và quê hương, ước mơ còn lại hướng về cộng đồng những người trẻ.

Với định hướng nghiên cứu về mảng vật liệu xanh ứng dụng trong xây dựng, nhóm nghiên cứu của anh Thiện ấp ủ tạo nên các loại xi măng xanh có thể giảm thiểu, hạn chế thải CO2 và thân thiện với môi trường. “Trong tương lai gần, chúng tôi hy vọng kết quả nghiên cứu của mình được chuyển giao công nghệ và triển khai tại Việt Nam mà đặc biệt là tại quê hương Đà Nẵng”, anh Thiện cho hay.

Ước mơ thứ hai của anh Thiện là phát triển một cộng đồng rộng lớn có thể kết nối, hỗ trợ thế hệ trẻ trong nước có mong muốn phát triển học vấn và sự nghiệp ở nước ngoài. Cộng đồng đó hiện đã có hơn 60.000 thành viên trên mạng xã hội. Thông qua diễn đàn này, những người trẻ được tư vấn, chia sẻ về kinh nghiệm săn học bổng, tìm kiếm tài liệu học tập ở xứ người… Từ sự hỗ trợ anh, nhiều sinh viên đã tìm được học bổng với tổng giá trị đến hiện tại khoảng 100 tỷ đồng. Anh Thiện mong muốn con số đó có thể lên đến khoảng 200 tỷ đồng mỗi năm trong những năm tiếp theo.

“Học tập và làm việc tại các nước phát triển với cơ sở vật chất hiện đại, chuyên môn cao, cũng như các công nghệ hàng đầu, là cơ hội tốt để những người con đất Việt tiếp cận, học hỏi để sau đó có thể mang lại những giá trị đóng góp cho sự phát triển của nước nhà một cách bền vững bằng nhiều cách mà không bị ràng buộc bởi vị trí địa lý. Tôi nghĩ đó là sự trao đổi, học hỏi từ những nền tri thức khác chứ không xem đó là câu chuyện chảy máu chất xám”, anh Thiện chia sẻ.

Trong những kế hoạch tương lai của tiến sĩ trẻ tuổi quê Đà Nẵng, còn một dự án nho nhỏ là quyên góp sách cho trẻ em nghèo. Ở đó, Thiện mong muốn xây dựng được một nguồn sách quyên góp trực tiếp từ những nhà hảo tâm thay vì tiền mặt, đồng thời tự trích ngân sách bản thân cho dự án này.

Những dự định sẽ thành hiện thực, khi những người trẻ luôn hướng về quê nhà.

XUÂN SƠN