Công nghệ 'xanh' trên lưới điện

Trong thời gian qua, để nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh và quản lý vận hành, Công ty Điện lực Đà Nẵng đã nghiên cứu, tìm kiếm và ứng dụng các giải pháp khoa học, công nghệ mới thân thiện với môi trường - công nghệ “xanh”, trong đó có thể kể đến giải pháp sử dụng máy biến áp tổn hao thấp Amorphous - loại máy biến áp được chế tạo bằng lõi thép đặc biệt, công nghệ cao, có hệ số tổn hao thấp, giúp máy biến áp giảm được đến 75% tổn thất so với các máy sử dụng lõi thép thông thường.

Việc triển khai sử dụng các MBA tổn hao thấp thời gian qua đã đóng góp vào việc hoàn thành nhiều mục tiêu về kinh tế, kỹ thuật, môi trường, xã hội của công ty trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Đây cũng là công trình được đánh giá cao, đạt giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam (VIFOTEC) năm 2022 trong lĩnh vực “Công nghệ tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng mới” (Công trình “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới sử dụng máy biến áp tổn hao thấp trên lưới điện thành phố Đà Nẵng để giảm phát thải, giảm tổn thất điện năng và nâng cao độ tin cậy lưới điện” ).

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), năm 2021, lượng phát thải khí CO₂ từ ngành năng lượng toàn cầu đã tăng 6% lên mức 36,3 tỷ tấn, cao nhất từ trước đến nay. Đồng thời, tình trạng thiếu hụt năng lượng cũng như sử dụng năng lượng chưa thực sự hiệu quả và tiết kiệm tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam là những khó khăn trong việc giảm phát thải nhà kính, chống biến đổi khí hậu. Ngoài ra, đối với các máy biến áp (MBA) cũ có nhiều gam công suất, nhiều nhà sản xuất khác nhau có thể gây khó khăn trong việc dự phòng vật tư thiết bị, công tác sửa chữa, quản lý chất lượng thiết bị. Việc đầu tư mang tính đồng bộ về chủng loại và chất lượng MBA, kết hợp với việc chọn lại công suất MBA phù hợp với dự báo tăng trưởng phụ tải sẽ đảm bảo giải quyết được các vấn đề trên và khả năng mang tải lâu dài của MBA. Do đó, việc triển khai sử dụng các máy biến áp tổn hao thấp đã, đang và sẽ góp phần giải quyết nhiều vấn đề trong lĩnh vực năng lượng trong dài hạn.

Hiện nay, PC Đà Nẵng đang quản lý vận hành hơn 4.700 TBA phân phối, trong đó tài sản của ngành điện gần 2.900 trạm với dung lượng 1.100 MVA. Kể từ năm 2016, Công ty đã tiến hành lắp đặt và đưa vào vận hành gần 1.500 MBA tổn hao thấp trên lưới điện, đồng thời theo dõi, đánh giá những hiệu quả thực tiễn trong công tác sản xuất kinh doanh, về mặt xã hội, cộng đồng của các máy biến áp tổn hao thấp so với máy tiêu chuẩn thông thường.

Hiệu quả trong công tác quản lý vận hành: tỷ lệ tổn thất điện năng giảm sâu từ 3,22% (năm 2016) còn 2,21% (năm 2022), bình quân giảm 0,168%/năm tương đương sản lượng điện tổn thất giảm hơn 4,6 triệu kWh/năm. Việc sử dụng các máy biến áp tổn hao thấp cũng góp phần làm nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cho khách hàng qua việc làm giảm số sự cố do MBA cũ, kém chất lượng gây ra.

Lượng điện năng tiết kiệm được nhờ giảm tổn thất điện năng trong vòng đời dự án (18 năm) tính theo số liệu lắp đặt MBA amorphous đến năm 2022 là 150,1 triệu kWh so với việc sử dụng MBA tiêu chuẩn thông thường. Nếu lắp đặt toàn bộ MBA tổn hao thấp cho các trạm biến áp tài sản ngành điện trên địa bàn thành phố Đà Nẵng vào năm 2026 (3.221 máy) thì sản lượng điện tiết kiệm lên đến 325,5 triệu kWh.

Từ việc giảm lượng điện năng tiêu thụ, việc sử dụng các MBA tổn hao thấp góp phần giảm lượng phát thải khí CO₂ trung bình lên đến 2.423 tấn CO₂/năm. Qua đó, PC Đà Nẵng góp một phần vào việc giảm sự nóng lên và biến đổi khí hậu toàn cầu do giảm được phát thải lượng khí nhà kính ra môi trường, hạn chế các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu toàn cầu.

Trước tình trạng báo động về biến đổi khí hậu toàn cầu, việc giảm lượng phát thải khí CO₂ được nhiều quốc gia, chẳng hạn như Nhật Bản công nhận tương đương với các tín chỉ Cacbon. Trong đó, tín chỉ Carbon (Carbon Credit) còn được gọi là tín dụng Carbon, là một đơn vị đo lường khí thải carbon hoặc các khí nhà kính khác mà một cá nhân, tổ chức hoặc doanh nghiệp tạo ra hoặc giảm đi.  Mỗi tín chỉ Carbon đại diện cho một tấn khí thải carbon tương đương (tấn CO₂ - tấn carbon dioxide tương đương). Bên cạnh đó, Cục Biến đổi khí hậu - Bộ Tài nguyên và Môi Trường Việt Nam cho biết, đến năm 2026, thị trường tín chỉ Cacbon tại Việt Nam sẽ được hình thành và được củng cố chặt chẽ về luật, quy định thực hiện; theo đó, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam có được những quyền lợi nhất định khi tham gia các dự án giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến môi trường toàn cầu. Do đó, việc ứng dụng những công nghệ “xanh”, tiên tiến trên lưới điện Thành phố là những bước đi đúng theo định hướng lâu dài của Công ty Điện lực Đà Nẵng.

Ông Võ Văn Phương - Trưởng phòng Kỹ thuật cho biết: “Công ty Điện lực Đà Nẵng luôn tìm kiếm các giải pháp công nghệ mới để vừa duy trì, nâng cao hiệu quả công tác quản lý vận hành, quản lý kỹ thuật đồng thời đảm bảo lợi ích đến khách hàng và cộng đồng. Việc triển khai sử dụng các MBA tổn hao thấp thời gian qua đã đóng góp vào việc hoàn thành nhiều mục tiêu về kinh tế, kỹ thuật, môi trường, xã hội của Công ty trên địa bàn Thành phố Đà Nẵng”.

Với những lợi ích đã được chứng thực qua quá trình thực hiện, trong thời gian đến, PC Đà Nẵng sẽ tiếp tục nghiên cứu, sử dụng những thiết bị điện công nghệ xanh, mang lại hiệu quả thiết thực để cải thiện chất lượng điện năng đến khách hàng sử dụng điện cũng như đóng góp tích cực cho môi trường.

Mỹ Vân - Vy Bình