Bất cập trong xử lý ô nhiễm tại các lô đất trống

Hàng ngàn lô đất bị bỏ hoang trên địa bàn quận Hải Châu đã và đang trở thành điểm tập kết xà bần, rác thải..., ảnh hưởng đến môi trường du lịch, cảnh quan đô thị, thế nhưng việc xử lý vấn đề này lại không đơn giản.

Trên tuyến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, phường Hòa Cường Nam vẫn còn nhiều khu đất bỏ hoang để cỏ mọc um tùm, gây ô nhiễm môi trường.

Một phường có tới 700 lô đất bỏ hoang

Ghi nhận trên địa bàn quận Hải Châu cho thấy, hiện những lô đất trống chưa sử dụng còn rất nhiều, đặc biệt là các khu đất nằm dọc theo tuyến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, Nguyễn Hữu Thọ, 30-4, Đỗ Xuân Cát, Như Nguyệt, Xuân Diệu… Đó là chưa kể các lô đất bỏ hoang nằm xen kẽ trong các khu dân cư mới được các cá nhân mua để xây nhà.

Và những lô đất trống này đang trở thành những bãi cỏ mọc um tùm, nơi đổ rác thải, xà bần... và là cơ hội tốt cho muỗi, chuột sinh sôi. Chị Lê Thị Hương, nhà ở đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (phường Hòa Cường Nam) cho biết: “Sau khi các ngành chức năng ra quân dọn vệ sinh những lô đất bỏ hoang gây ô nhiễm, người dân ở đây ai cũng mừng. Thế nhưng, không biết việc quản lý thế nào mà thỉnh thoảng vẫn có ai đó lén lút đổ trộm xà bần...”.

Chị Hương đề nghị địa phương nên tạm giao lại cho các hộ nghèo để làm nơi kinh doanh mà không thu phí. Đồng thời, yêu cầu những hộ được cho buôn bán tại những lô đất này phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường.

Bà Phạm Thị Thanh Thủy, Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Cường Nam cho biết, sau khi địa phương nhận bàn giao các lô đất đã được xử lý, UBND phường đã triển khai nhiều biện pháp quản lý, bảo vệ nhằm tránh lặp lại tình trạng ô nhiễm.

Tuy nhiên, hiện cỏ mọc um tùm trở lại và không ít người dân vẫn lén lút đổ xà bần, rác thải… ở những khu đất bỏ hoang, chưa có hàng rào. Khó khăn trong việc xử lý ô nhiễm ở các khu đất trống hiện nay là nguồn kinh phí hạn hẹp, trong khi đó địa phương lại là nơi có nhiều đất bỏ hoang nhất trên địa bàn quận.

Hiện cả phường có tới gần 700 lô đất trống, trong đó mới xác định được 21 chủ đất. Hàng trăm lô đất chưa xác định được chủ nên việc thu phí các chủ đất cho việc dọn vệ sinh môi trường gặp rất nhiều trở ngại.

Trong tổng số gần 700 lô đất bỏ hoang trên địa bàn phường, hiện mới có 348 lô được dọn vệ sinh, xây rào chắn ngăn không cho người dân lén lút đổ xà bần. Số lô đất còn lại do chưa được xây rào chắn đã trở thành điểm tập kết rác và cỏ mọc um tùm, gây ô nhiễm môi trường.

Lý giải việc phường không cho người dân tạm thuê những lô đất trên để kinh doanh, bà Thủy cho rằng, do không phải đất của phường quản lý nên phường không có quyền cho thuê.

Khó khăn trong xác định chủ đất

Theo thống kê từ Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) quận Hải Châu, hiện trên địa bàn quận có 1.050 lô đất trống, nhưng chỉ mới xác định được chủ của 168 lô và đã dọn cỏ, rào chắn 493 lô. Để quản lý hiệu quả các lô đất trống, Phòng TN&MT quận cũng đã làm việc với các đơn vị liên quan xác định thông tin chủ sử dụng đất để yêu cầu thực hiện các biện pháp quản lý đất trống. Nhưng việc này lại gặp nhiều khó khăn vì các chủ đất thường là những người địa phương khác đến mua rồi chuyển nhượng qua nhiều người.

Bà Huỳnh Thị Mộng Huyền, Phó trưởng Phòng TN&MT quận Hải Châu cho biết, năm 2015, quận Hải Châu được phân bổ hơn 190 triệu đồng để thực hiện dọn vệ sinh 21 lô đất trống, gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn.

Tuy nhiên, với nguồn kinh phí như trên thì quả là rất khó khăn cho việc xử lý ô nhiễm tại các khu vực trên. Ngoài ra, trong danh sách 21 lô đất trống cần dọn vệ sinh trong năm 2015, hiện không ít lô đất có mục đích kinh doanh, dịch vụ đang kêu gọi đầu tư và được giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố quản lý. Vì vậy, việc thành phố giao cho quận Hải Châu tạm ứng kinh phí từ ngân sách quận để dọn vệ sinh và làm việc với chủ lô đất để thu hồi kinh phí tạm ứng là chưa hợp lý.

Bà Huyền cũng cho rằng, trong năm 2012, quận Hải Châu đã tạm ứng hơn 500 triệu đồng để tiến hành dọn vệ sinh 19 lô đất trống, thế nhưng đến nay vẫn chưa thu hồi được kinh phí tạm ứng do không xác định được chủ sử dụng đất.

Ông Lê Anh, Chủ tịch UBND quận Hải Châu cho biết, để việc xử lý các lô đất trống đạt hiệu quả, tránh tình trạng dọn vệ sinh tháng trước, tháng sau người dân lại lén lút đổ xà bần, các ngành chức năng, địa phương cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, xử phạt mạnh tay đối với những trường hợp vi phạm.

Bên cạnh đó, đối với khu đất thuộc quỹ đất thành phố kêu gọi đầu tư do Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố quản lý, đề nghị trung tâm có kế hoạch tổ chức dọn dẹp, xây rào chắn bảo vệ hoặc hợp đồng với UBND phường quản lý. Trong trường hợp đất “bỏ hoang” lâu dài thì nên để địa phương tổ chức cho các hộ dân hoạt động kinh doanh, dịch vụ, giải quyết an sinh xã hội và ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường.

Bài và ảnh: TRỌNG HÙNG