Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng nhất trí thông qua nhiều văn kiện quan trọng. Các văn kiện đó là sự kết tinh trí tuệ, ý chí và nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân ta, là sự tổng kết sâu sắc về lý luận và thực tiễn của đất nước sau 30 năm đổi mới, 5 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2011-2020.
Trong công tác xây dựng Đảng, Đại hội XII yêu cầu phải tập trung vào những nhiệm vụ và giải pháp căn bản sau: Tiếp tục kiên định Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới và những vấn đề có tính nguyên tắc trong công tác xây dựng Đảng.
Đồng thời, nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chủ trương, tạo bước đột phá để phát triển; hoàn thiện cơ chế, quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả việc tự phê bình, phê bình; đẩy mạnh việc thực hiện chất vấn trong các kỳ họp của Ban Chấp hành Trung ương, cấp ủy, Ban thường vụ cấp ủy các cấp; xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả cơ chế phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, nhất là giám sát cán bộ, đảng viên.
Ngoài việc tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng; đẩy mạnh tuyên truyền, học tập Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước phù hợp với từng đối tượng theo hướng cụ thể, thiết thực, hiệu quả, Đảng ta nhấn mạnh phải kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến,” “tự chuyển hóa” trong nội bộ; đổi mới mô hình tổ chức, phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của cơ quan nghiên cứu lý luận của Đảng; đầu tư thích đáng cho việc xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ lý luận, nhất là những chuyên gia đầu ngành.
Cùng với đó, chú trọng nâng cao chất lượng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, đáp ứng yêu cầu mới; thực hiện nền nếp việc bồi dưỡng lý luận chính trị, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, đặc biệt là cấp Trung ương.
Trước yêu cầu mới, Đại hội XII bổ sung vấn đề thường xuyên giáo dục, rèn luyện phẩm chất đạo đức thành một nội dung quan trọng trong mục tiêu xây dựng Đảng, đó là: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức”.
Trong đó, kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng, bè phái, “lợi ích nhóm”, nói không đi đôi với làm; xây dựng và thực hiện tốt các quy định để phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách, tác phong, lề lối công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị. Đảng ta yêu cầu thực hiện nghiêm cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát của tổ chức Đảng, giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội và của nhân dân về phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.
Đối với tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị, Đại hội XII của Đảng xác định: Hoàn thiện và thực hiện nghiêm cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn ngừa sự lạm quyền, vi phạm kỷ luật, kỷ cương. Theo đó, Đảng tập trung chỉ đạo nghiên cứu thực hiện thí điểm hợp nhất một số cơ quan đảng và nhà nước tương đồng về chức năng, nhiệm vụ; thực hiện chủ trương quản lý biên chế thống nhất trong toàn bộ hệ thống chính trị; tinh giản tổ chức, bộ máy gắn với tiếp tục phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt động của các tổ chức; thực hiện kiêm nhiệm một số chức danh và tinh giản biên chế trong toàn hệ thống chính trị. Đặc biệt, sẽ cơ bản thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch HĐND các cấp; sớm tổng kết mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã, cấp huyện ở những nơi có đủ điều kiện…
Trong công tác cán bộ, Đảng ta tiếp tục khẳng định đẩy mạnh thực hiện Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; thể chế hóa, cụ thể hóa các nguyên tắc, quan điểm về công tác cán bộ bằng các quy định, quy chế, nhất là quy chế về đánh giá cán bộ một cách đúng đắn, khách quan. Ngoài ra, sẽ đổi mới bầu cử trong Đảng, phương thức tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ... để lựa chọn những người có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, năng động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm giữ các vị trí lãnh đạo, đặc biệt là người đứng đầu.
Đảng chỉ đạo tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực và phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ; có cơ chế, chính sách phát hiện, thu hút, sử dụng nhân tài. Bên cạnh đó, để trong sạch bộ máy, Đảng ta đề ra yêu cầu quyết liệt đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu; phải xây dựng cơ chế phòng ngừa, ngăn chặn quan hệ “lợi ích nhóm”; chống đặc quyền, đặc lợi, khắc phục “tư duy nhiệm kỳ”; đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp…
Trong điều kiện hiện nay, để đổi mới phương thức lãnh đạo, phương thức cầm quyền của Đảng, sẽ có nhiều việc phải làm. Trong đó, Đảng ta xác định sẽ tiếp tục cụ thể hóa phương thức lãnh đạo của Đảng đã được xác định trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011) ở tất cả các cấp bằng những quy chế, quy định, quy trình cụ thể. Đồng thời, đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền; có cơ chế để các địa phương phát huy sự chủ động, sáng tạo, gắn với đề cao trách nhiệm, bảo đảm sự lãnh đạo, quản lý thống nhất của Trung ương và góp phần xây dựng, củng cố bộ máy chính trị của Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.
TS. Nguyễn Văn Hào
