Đầu tư nhà ở xã hội, thiết chế văn hóa cho công nhân

Cùng với việc thu hút đầu tư vào Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp (KCNC&CKCN) Đà Nẵng, thành phố cũng đẩy mạnh triển khai đầu tư hạ tầng, thiết chế văn hóa phục vụ nhu cầu sinh sống, giải trí của người lao động, nhất là chuyên gia người nước ngoài.

Các khối nhà tại công trình nhà ở cho công nhân tại Khu công nghiệp Hòa Cầm (phường Hòa Thọ Tây, quận Cẩm Lệ). Ảnh: L.P

Nhiều dự án nhà ở xã hội được triển khai

Theo Ban Quản lý KCNC&CKCN Đà Nẵng, các KCNC&CKCN tại thành phố có lượng lớn người lao động (NLĐ) ngoại tỉnh (27.376 người, chiếm tỷ lệ 40%) và NLĐ nước ngoài (308 người) làm việc. Với việc đẩy mạnh công tác thu hút đầu tư cũng như hình thành các khu, cụm công nghiệp mới, nhu cầu về nhà ở của NLĐ là rất lớn.

Khảo sát nhu cầu của công nhân tại các KCN do Liên đoàn Lao động thành phố thực hiện vào quý 3-2016, dự báo số công nhân có nhu cầu về nhà ở đến năm 2030 là 62.433 người. Ban Quản lý KCNC&CKCN Đà Nẵng cho biết, nhằm bảo đảm nhu cầu có nhà ở cho NLĐ, đặc biệt là NLĐ tại các KCN, UBND thành phố đã ban hành chương trình phát triển nhà ở đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Thành phố đã quy hoạch quỹ đất để kêu gọi đầu tư xây dựng nhà ở công nhân từ nguồn vốn xã hội hóa. Một số dự án nhà ở xã hội được triển khai tại khu vực các KCN trên địa bàn thành phố Đà Nẵng như: dự án Khu chung cư nhà ở xã hội KCN Hòa Khánh với 1.404 căn hộ, 40 kiot, khối thể dục thể thao - dịch vụ có diện tích 1.040m² và trường mẫu giáo 300m². Hiện nay, 6 block của dự án đã hoàn thành và đi vào hoạt động, 2 block còn lại đang xây dựng. Dự án nhà ở cho công nhân lao động tại KCN Hòa Cầm (được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách) có 8 khối nhà ở công nhân 5 tầng với 815 phòng, có siêu thị mimi, nhà trẻ, nhà để xe, cây xanh, khu thể thao hiện đã xây dựng hoàn thành giai đoạn 1.

Dự án nhà ở xã hội, dịch vụ thương mại và chung cư chất lượng cao thuộc Khu đô thị xanh Bàu Tràm Lakeside với 3.358 căn hộ, dự kiến sẽ được đưa vào vận hành giai đoạn 1 vào năm 2022. Ngoài ra, một số dự án nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2025 đang tiếp tục được triển khai để ưu tiên bố trí cho công nhân các KCN đang thu hút đầu tư như: nhà ở xã hội tại KCN Hòa Cầm (giai đoạn 2), nhà ở xã hội thuộc khu tái định cư Hòa Hiệp (quận Liên Chiểu), nhà ở xã hội thuộc Khu dân cư nam cầu Cẩm Lệ (quận Cẩm Lệ).

Bên cạnh các dự án nhà ở xã hội như trên còn có một số công trình thiết chế văn hóa, thể thao tại các khu dân cư lân cận KCN và trong KCN đã được thành phố quan tâm, đầu tư, quy hoạch tương đối đồng bộ như: Trung tâm văn hóa công nhân tại đường số 2 (KCN Hòa Khánh, quận Liên Chiểu) đã được xây dựng và hoạt động từ năm 2015, có diện tích khoảng 4.330m2; Trung tâm giáo dục những năm đầu đời cho trẻ do Tổ chức OneSky, Hoa Kỳ tài trợ, đi vào hoạt động từ năm 2017 tại phường Hòa Khánh Bắc (quận Liên Chiểu).

Cần tiếp tục đầu tư xây dựng các chung cư, nhà ở xã hội

Theo báo cáo từ Ban Quản lý KCNC&CKCN Đà Nẵng, thực tế hiện nay, việc xây dựng, hình thành các khu nhà ở xã hội, thiết chế văn hóa phục vụ đời sống công nhân, NLĐ tại các KCN trên địa bàn thành phố gặp một số khó khăn như: chưa khảo sát, cập nhật cụ thể nhu cầu nhà ở thực tế của công nhân, NLĐ, do đó thành phố và nhà đầu tư khó có cơ sở để quyết định các giải pháp đầu tư phù hợp trong việc phát triển nhà ở công nhân.

Trong khi đó, một số chung cư dành riêng cho công nhân đã được xây dựng nhưng nhiều NLĐ không ở do thiếu đồng bộ về hạ tầng xã hội như: không có nhà trẻ, trường học, siêu thị, trạm y tế, nhà văn hóa… Các khu chung cư trung, cao cấp với đầy đủ các tiện ích xã hội vượt quá khả năng chi trả của công nhân, NLĐ. Việc kêu gọi nhà đầu tư tham gia đầu tư chung cư cho NLĐ còn khó khăn do các cơ chế chính sách trong việc đầu tư nhà ở xã hội của Nhà nước chưa rõ ràng, lợi nhuận định mức thấp hơn các loại hình đầu tư khác, thủ tục đầu tư phức tạp, bị ràng buộc bởi nhiều quy định trong khi không được chủ động trong công tác triển khai, thiếu quỹ đất sạch nên nhiều nhà đầu tư ngại làm.

Việc đầu tư một cách bài bản, đồng bộ các thiết chế hầu như chưa có. Chỉ một số ít doanh nghiệp FDI quan tâm đầu tư nhà trẻ, nhà ở, nhà sinh hoạt công cộng cho NLĐ nhưng mới chỉ đáp ứng một phần nhỏ so với nhu cầu thực tế. Hệ thống các cơ sở thiết chế, văn hóa… nâng cao, đời sống tinh thần cho NLĐ có số lượng hạn chế. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp chỉ chú trọng tập trung cho sản xuất, chưa quan tâm đến nhu cầu sinh hoạt, giải trí cho người lao động.

Từ những phân tích nêu trên, ông Phạm Trường Sơn, Trưởng Ban quản lý KCNC&CKCN Đà Nẵng cho biết, Ban quản lý đã đề xuất một số kiến nghị liên quan đến nội dung này, gồm: các cơ quan quản lý nguồn lao động và chủ đầu tư các dự án đầu tư hạ tầng KCN cần khảo sát thực trạng, đánh giá nhu cầu, dự báo trong tương lai về nhà ở cho NLĐ tại các KCN, lao động trong khu vực lân cận KCN khi định hướng phát triển đô thị công nghiệp theo hình thức KCN - đô thị - dịch vụ.

Quy hoạch quỹ đất sạch để đầu tư xây dựng các chung cư, nhà ở xã hội; gắn liền với các dịch vụ dân sinh, các thiết chế văn hóa, cơ sở y tế, giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động, qua đó có thể thu hút, giữ chân nhân lực lao động giỏi. Các cơ quan quản lý đầu tư cần đề xuất hoàn thiện các cơ sở pháp lý, chính sách liên quan đến đầu tư nhà ở xã hội, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn, kinh doanh tốt để thu hút nguồn vốn xã hội hóa, các nhà đầu tư tiềm năng.  

HOÀNG LINH