Đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù của thành phố Đà Nẵng

ĐNO - Ngày 18-8, tại trụ sở Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), Thường trực Thành ủy Đà Nẵng làm việc với Bộ KH&ĐT về sơ kết việc thực hiện cơ chế, chính sách Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 19-6-2020 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng tham dự buổi làm việc.

Tham dự buổi làm việc, về phía Bộ KH&ĐT có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, cùng lãnh đạo 14 Vụ, Cục của Bộ KH&ĐT.

Về phía thành phố Đà Nẵng có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Nguyễn Văn Quảng; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Lương Nguyễn Minh Triết; Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh; cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành.

Báo cáo tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh cho biết, nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24-1-2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Đây là cơ sở quan trọng nhằm hướng đến mục tiêu xây dựng bộ máy chính quyền thành phố gọn nhẹ, hoạt động hiệu quả, cơ quan hành chính tích cực, chủ động điều hành, giải quyết kịp thời và hiệu quả những vấn đề cấp bách ở địa phương…

Riêng về cơ chế chính sách đặc thù tại Nghị quyết  số 119 thì có 5 cơ chế, chính sách, trong đó có 3 chính sách đã phát huy tác dụng, đề nghị tiếp tục triển khai thực hiện là Điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị (Theo Điều 8); tỷ lệ điều tiết ngân sách (Điều 9) và Ngân sách thành phố được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách thu.

Tại Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 3-11-2022 của Bộ Chính trị về Phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 168/NQ-CP ngày 29-12-2022 của Chính phủ về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW đã xác định thành phố Đà Nẵng có vai trò quan trọng trong sự phát triển vùng và trở thành trung tâm nhiều ngành, lĩnh vực như:

Đầu tư, hình thành và phát triển các trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá kết hợp với quốc phòng, an ninh; các trung tâm logistics gắn với cảng biển, cảng hàng không và cửa khẩu; xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm tài chính quốc tế cấp vùng; hình thành một số trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; đầu tư xây dựng Đà Nẵng trở thành những trung tâm đào tạo uy tín trong khu vực và thế giới, phát triển Đại học Đà Nẵng trở thành Đại học quốc gia; phát triển Đà Nẵng thành hạt nhân của trung tâm y tế chuyên sâu, thành trung tâm văn hóa, nghệ thuật, nghiên cứu khoa học và đào tạo nhân lực văn hóa, nghệ thuật của vùng.

Căn cứ những cơ sở chính trị được nêu tại Nghị quyết số 43 và Nghị quyết số 26, cùng với bối cảnh thực tế hiện nay và nhằm khắc phục những thách thức mới, thành phố rất mong nhận được sự hỗ trợ và ủng hộ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đối với việc xây dựng và đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù để áp dụng tại Đà Nẵng trong thời gian đến.

Cụ thể, về đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù: thành phố Đà Nẵng đề xuất 30 cơ chế, chính sách đề nghị Trung ương xem xét, cho ý kiến, trong đó: có 26 cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của Quốc hội; 4 cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, về thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD), HĐND thành phố quyết định sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận, các đầu mối giao thông, vùng đất tối thiểu 100m dọc các trục đường chính…(tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

HĐND thành phố quyết định tách dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư công đối với dự án nhóm B theo lĩnh vực và dự án đầu tư có quy mô vốn giải tỏa đền bù (GTĐB) trên 100 tỷ đồng; quyết định cho phép bố trí vốn đền bù, triển khai quy trình GTĐB sau khi có quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án đầu tư công nhóm B còn lại, (tương tự như tại Nghị quyết số 55 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa).

Về đề xuất cho áp dụng đầu tư theo phương thức đối tác công tư đối với dự án đầu tư trong lĩnh vực giao thông vận tải, hạ tầng logistic, hạ tầng thương mại, (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

HĐND thành phố quyết định sử dụng ngân sách thành phố để thực hiện các dự án giao thông đường bộ qua nhiều địa phương, (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

Về đề xuất về lĩnh vực chi ngân sách của các UBND quận, phường, “dự toán chi ngân sách của UBND quận, phường được bố trí khoản chưa phân bổ tối đa 6% trên tổng các chi thường xuyên ngân sách quận, phường để thực hiện chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố, thảm họa, cứu đói, nhiệm vụ quan trọng về quốc phòng, an ninh, chi khen thưởng và các nhiệm vụ cần thiết khác mà chưa được dự toán”, (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

Đoàn công tác thành phố tham dự buổi làm việc.

Đối với chính sách về quy hoạch, đô thị và tài nguyên, môi trường có 9 đề xuất như sau:

HĐND thành phố chấp thuận chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với diện tích rừng đặc dụng và rừng phòng hộ không quá 100 ha và rừng sản xuất không quá 500 ha, (tương tự như các Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện thí điểm tại: Khánh Hòa, Thanh Hóa và Nghệ An).

HĐND thành phố quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 200 ha; quyết định chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ đầu nguồn dưới 50 ha (tương tự như các Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện thí điểm tại: Thanh Hóa, Nghệ An và Thành phố Hồ Chí Minh).

Đối với các dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai, các dự án đầu tư công độc lập thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư, căn cứ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện, HĐND thành phố ban hành danh mục các dự án tổ chức thực hiện trước điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất theo trình tự, thủ tục quy định (tương tự như các nghị quyết của Quốc hội để thực hiện thí điểm tại: Khánh Hòa và Thành phố Hồ Chí Minh).

UBND thành phố được quyết định việc cho phép các tổ chức kinh tế được Nhà nước cho thuê đất có thu tiền thuê đất hằng năm mà tiền thuê đất không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước thì có quyền thế chấp, chuyển nhượng hoặc cho thuê quyền thuê trong hợp đồng thuê đất (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

Quy định về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất để tạo điều kiện cho người có đất bị thu hồi có nhà ở, có việc làm, thu nhập, ổn định đời sống (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

UBND thành phố xây dựng, trình HĐND thành phố thông qua và ban hành hệ số điều chỉnh giá đất phù hợp với tình hình thực tiễn của thành phố để áp dụng tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với tất cả các khu đất, thửa đất (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

Chính phủ phân cấp cho cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc UBND thành phố thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở đối với dự án, công trình ... (tương tự như tại các Nghị định của Chính phủ đã phân cấp tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội).

Lãnh đạo Bộ và các Vụ, Cục thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại buổi làm việc.

Quốc hội quy định về điều kiện chung cấp giấy phép xây dựng có thời hạn đối với các công trình công cộng bao gồm nhà, sân bãi để xe, nhà vệ sinh công cộng trên đất do Nhà nước quản lý trên địa bàn thành phố (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).

Đặt hàng đối với dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt nằm trong danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước đối với nhà đầu tư thực hiện chuyển đổi công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt sang công nghệ đốt phát điện (tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh).  

Về chính sách quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo có 6 đề xuất, HĐND thành phố quyết định lĩnh vực ưu tiên, tiêu chí, điều kiện miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân trong thời hạn 5 năm đối với các doanh nghiệp, tổ chức khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và lĩnh vực thử nghiệm giải pháp công nghệ mới; ngân sách thành phố hỗ trợ cho các hoạt động ươm tạo…(tương tự như tại Nghị quyết số 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh).

Về cơ chế, chính sách tiền lương và tổ chức bộ máy chính quyền của thành phố có 2 đề xuất:

HĐND thành phố có thẩm quyền quyết định bố trí ngân sách thành phố để chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách tại xã, phường…theo hiệu quả công việc ngoài việc thực hiện chi thu nhập tăng thêm theo quy định của pháp luật hiện hành về cơ chế tự chủ tài chính đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập, bảo đảm không vượt quá 1,8 lần mức lương ngạch, bậc, chức vụ và chi thu nhập tăng thêm không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý (tương tự như các nghị quyết của Quốc hội để thực hiện thí điểm tại: Hải Phòng, Cần Thơ và Thành phố Hồ Chí Minh).

Thành phố được thành lập Sở An toàn thực phẩm là cơ quan chuyên môn thuộc thành phố (tương tự như tại Thành phố Hồ Chí Minh).

Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh cũng báo cáo, đề xuất 8 cơ chế, chính sách mới cho Đà Nẵng. Cụ thể:

Chính sách về quản lý đầu tư có 1 đề xuất, HĐND thành phố quyết định chủ trương giao cho nhà đầu tư làm chủ đầu tư xây dựng các công trình giao thông, công trình công cộng từ nguồn vốn của nhà đầu tư, không sử dụng ngân sách nhà nước phục vụ mục đích công cộng của thành phố (gồm: cầu/hầm đi bộ qua đường, bãi đỗ xe, các tuyến đường giao thông quy mô nhỏ, công viên…).

Trình tự thủ tục thực hiện do HĐND thành phố quyết định (tài trợ bằng sản phẩm).

Về chính sách tài chính, ngân sách Nhà nước, thuế, hải quan có 3 đề xuất:

Về vay từ Quỹ dự trữ tài chính, HĐND thành phố được quyết định vay từ quỹ dự trữ tài chính của thành phố để đầu tư các chương trình, dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách cấp tỉnh theo phân cấp.

Chính phủ thành lập Khu phi thuế quan về thương mại dịch vụ (gắn với Khu đô thị Sườn đồi) tại thành phố Đà Nẵng gắn với một số cơ chế, chính sách đặc thù tạo động lực phát triển đột phá cho thành phố Đà Nẵng.

Cho phép thành phố Đà Nẵng là địa bàn được thử nghiệm có kiểm soát công nghệ chuỗi khối (blockchain) trong quản lý tài sản số.

Về chính sách về quy hoạch, đô thị và tài nguyên, môi trường có 4 đề xuất như sau:

HĐND thành phố thực hiện việc điều chỉnh Quy hoạch thành phố thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đối với những trường hợp mà việc điều chỉnh quy hoạch không làm thay đổi mục tiêu của quy hoạch sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

UBND thành phố Đà Nẵng tổ chức đấu thầu lựa chọn doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thực hiện dự án xây dựng lại chung cư thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

HĐND thành phố quy định đối tượng, điều kiện, mức miễn, giảm tiền thuê nhà đối với hộ giải tỏa được bố trí thuê nhà ở xã hội thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

HĐND thành phố quyết định bổ sung dự án xây dựng trung tâm logistics (là khu vực thực hiện các hoạt động kho bãi, vận tải, các dịch vụ gia công, đóng gói, phân loại, kiểm dịch, phân phối hàng hóa nội địa, quốc tế…) đối với dự án có quy mô từ 10ha đất trở lên vào danh mục dự án thu hồi đất.

Tại buổi làm việc Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao công tác chuẩn bị và thực hiện Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Đồng thời cho biết sẽ giao các đơn vị chuyên môn của Bộ, thẩm định, rà soát các đề xuất của thành phố Đà Nẵng, báo cáo, xin phép Chính phủ, Quốc hội trong thời gian đến…

Được biết, ngày 19-6-2020, Quốc hội khóa XIV ban hành Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, theo đó từ ngày 1-7-2021, thành phố Đà Nẵng thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị (CQĐT) một cấp, không tổ chức HĐND quận, phường; UBND quận, phường là cơ quan hành chính Nhà nước, thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Nghị quyết số 119/2020/QH14 và theo phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND cấp trên.

Trên cơ sở đó, ngày 19-11-2021 UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Đề án số 7796/ĐA-UBND về phân cấp, ủy quyền quản lý nhà nước gắn với thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

THÀNH LÂN