"Cú sốc" với chính phủ Nhật

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang chịu “đòn giáng kép” khi hai nữ Bộ trưởng mới được ông đưa vào nội các cách đây gần 2 tháng đệ đơn từ chức.

Bà Yuko Obuchi (trái) và bà Midori Matsushima lần lượt tuyên bố từ chức. Ảnh: AFP

Đúng như dự đoán của các nhà quan sát, Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Yuko Obuchi đệ đơn từ chức vào ngày 20-10. Song, không chỉ một mình bà rời nội các mà còn có cả Bộ trưởng Tư pháp Midori Matsushima và cả hai đều bị cáo buộc dùng quỹ tranh cử sai mục đích.

Theo AFP, với việc cả hai nữ Bộ trưởng đều là thành viên của Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền (LDP) tuyên bố rời nội các, chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe chỉ còn 3 nữ Bộ trưởng. Và như vậy, ông không thể thực hiện được cam kết gia tăng tỷ lệ nữ trong nội các; hơn nữa, chủ trương của chính phủ trong việc tăng số lượng phụ nữ Nhật đảm nhiệm các vị trí lãnh đạo với tỷ lệ 30% vào năm 2020 cũng bị ảnh hưởng đáng kể. Reuters gọi đây là thất bại lớn nhất của Thủ tướng Abe kể từ khi ông nắm quyền vào tháng 12-2012.

Phát biểu với báo giới tại Tokyo, Thủ tướng Abe lên tiếng xin lỗi về “sự cố” của hai Bộ trưởng. “Tôi là người đã bổ nhiệm cả hai. Là Thủ tướng, tôi xin nhận trách nhiệm và xin lỗi sâu sắc về tình huống này”, ông Abe nói. Người đứng đầu chính phủ còn nói rằng, ông sẽ bổ nhiệm người thay thế.

Bộ trưởng Obuchi là “ngôi sao chính trị” ở Nhật Bản, là con gái của cựu Thủ tướng Nhật Bản Keizo Obuchi, lại xinh đẹp, dày dặn kinh nghiệm. Vì vậy, người phụ nữ 40 tuổi này được xem là ứng cử viên sáng giá sẽ trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản sau khi ông Abe kết thúc nhiệm kỳ.

Thông tin từ đài NKH cho hay, từ năm 2009-2011, hai nhóm ủng hộ bầu cử của bà Obuchi đã bỏ ra 43 triệu yen (400.000 USD) cho các sự kiện hằng năm của nhà hát, trong đó có việc mua vé cho những người ủng hộ để mua phiếu bầu. Không những thế, trong 4 năm, kể từ năm 2008, bà Obuchi còn dành 3,8 triệu yen cho việc kinh doanh của anh rể và chị gái.

Bà Obuchi không thừa nhận đã hành động sai, chỉ nói rằng không lường hết việc chi tiêu của các nhóm ủng hộ. Song, trong cuộc họp báo trên truyền hình vào ngày 20-10, bà tuyên bố từ chức. “Không thể để chính sách kinh tế và chính sách năng lượng bị đình trệ bởi các vấn đề của tôi”, bà Obuchi nói.

Vài tiếng đồng hồ sau đó, Bộ trưởng Tư pháp Midori Matsushima từ chức vì bị Đảng Dân chủ đối lập cáo buộc vi phạm luật bầu cử. Đảng Dân chủ cho rằng, bà Matsushima đã phát cho các cử tri quạt giấy in hình và tên bà. Tài liệu mà bà Matsushima trình lên Hạ viện cho thấy, tổng cộng 21.980 chiếc quạt giấy được in với chi phí khoảng 1,74 triệu yen từ giữa năm 2012-2014. Một trong những chiếc quạt này được bán đấu giá trên mạng Internet vào ngày 20-10, với giá 2.100 yen (20 USD).

Theo GS Tomoaki Iwai của Đại học Nihon tại Tokyo, đây là “cú vấp lớn đầu tiên” của ông Abe. Vị GS nhận định: Với việc hai nữ Bộ trưởng từ chức, tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng có thể giảm và ông Abe sẽ chịu áp lực này. Điều tra mới nhất của hãng Kyodo cho thấy, tỷ lệ ủng hộ chính phủ của ông Abe giảm còn 48,1%.

Các rắc rối nói trên là phép thử lớn đối với Thủ tướng Abe, nhất là trong lúc ông chuẩn bị đưa ra các chính sách nghiêm khắc hơn, bao gồm việc tăng thuế tiêu dùng - một chính sách vốn không được lòng người dân Nhật. Hiện tại, 2/3 số người phản đối việc tăng thuế tiêu dùng và gần 85% cho rằng, họ không cảm thấy nền kinh tế đang phục hồi.

THIÊN BÌNH