Khó xác định năng lực hạt nhân của Triều Tiên

Chương trình hạt nhân của CHDCND Triều Tiên vẫn là mối quan ngại sâu sắc với cộng đồng quốc tế sau khi Bình Nhưỡng thử hạt nhân lần thứ 5. Câu hỏi được nhiều người quan tâm nhất lúc này là năng lực hạt nhân thực sự của Triều Tiên như thế nào.

Quân đội CHDCND Triều Tiên hiện là một trong những lực lượng đông đảo nhất thế giới. Ảnh: Reuters

Một câu hỏi có lẽ nhiều người muốn biết trước tiên là CHDCND Triều Tiên có bom hạt nhân không. Xét về mặt kỹ thuật, nước này đã tiến hành nhiều cuộc thử nghiệm bom hạt nhân. Các chuyên gia vũ khí cho rằng, với việc đẩy nhanh quá trình làm giàu uranium, CHDCND Triều Tiên có thể chế tạo được 6 quả bom hạt nhân/năm.

Trong những đánh giá mới nhất, các chuyên gia vũ khí cũng cho biết, với việc tăng cường quá trình làm giàu uranium, đến cuối năm nay, CHDCND Triều Tiên đã có đủ vật liệu để tạo ra khoảng 20 quả bom hạt nhân.

Để có thể triển khai một cuộc tấn công hạt nhân với các nước láng giềng, CHDCND Triều Tiên phải làm chủ được công nghệ thu nhỏ đầu đạn hạt nhân để có thể lắp vào tên lửa đạn đạo. CHDCND Triều Tiên tuyên bố vụ thử hạt nhân mới nhất đã chứng tỏ nước này có khả năng thu nhỏ đầu đạn hạt nhân trong một quả tên lửa đạn đạo tầm trung. Tuy nhiên, vẫn chưa bên nào có thể kiểm chứng độc lập về khả năng thu nhỏ đầu đạn hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Một câu hỏi lớn nữa là các loại vũ khí đã được thử nghiệm là bom nguyên tử hay bom hydro (còn gọi là bom H), tức là những loại bom có sức công phá mạnh hơn nhiều. Các vụ thử hạt nhân năm 2006, 2009 và 2013 của CHDCND Triều Tiên đều là thử bom nguyên tử. Nước này tuyên bố vụ thử hạt nhân vào tháng 1-2016 là một quả bom H. Tuy nhiên, các chuyên gia đều ngờ vực tuyên bố đó khi căn cứ vào quy mô vụ nổ. Riêng các chi tiết về vụ thử hạt nhân lần thứ 5 vẫn chưa được tiết lộ.

Cùng với đó là một câu hỏi khác liên quan: vật liệu khởi đầu cho các vụ thử hạt nhân của CHDCND Triều Tiên là gì. Các nhà nghiên cứu tin rằng, hai vụ thử đầu tiên đã sử dụng plutonium. Trong vụ thử năm 2013, hiện chưa rõ CHDCND Triều Tiên đã sử dụng plutonium hay uranium.

Việc thử hạt nhân thành công với vật liệu uranium sẽ đánh dấu mốc cho bước tiến đáng kể trong chương trình hạt nhân của CHDCND Triều Tiên. Bởi lẽ, do trữ lượng plutonium của CHDCND Triều Tiên có giới hạn, nên nếu thành công với uranium, quá trình làm giàu vật liệu này thành công sẽ giúp Bình Nhưỡng bảo đảm đủ vật liệu để tiến hành các vụ thử hạt nhân.

Các chuyên gia vũ khí cho rằng, trong một thập niên qua, CHDCND Triều Tiên đã phớt lờ các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc để phát triển quá trình làm giàu uranium. Điều này khiến họ có thể duy trì hoạt động của một chương trình hạt nhân tự cung tự cấp hiệu quả, theo đó CHDCND Triều Tiên có khả năng sản xuất được khoảng 6 quả bom hạt nhân/năm.

Năng lực hạt nhân thực sự của CHDCND Triều Tiên là điều không thể xác minh. Song, sau khi Bình Nhưỡng thử hạt nhân lần thứ 5 và cũng là vụ thử có cường độ mạnh nhất từ trước đến nay, cùng với thông tin cho biết họ đang chuẩn bị cho một vụ thử khác, có thể thấy rõ ràng là Bình Nhưỡng không hề thiếu vật liệu để thử nghiệm.

CHDCND Triều Tiên có một trữ lượng uranium phong phú và trong hơn một thập niên qua đã ngấm ngầm triển khai dự án làm giàu loại vật liệu này lên tới cấp độ của vũ khí hạt nhân. Mặt khác, việc làm giàu plutonium thường phải được tiến hành trong các cơ sở lớn, dễ bị phát hiện. Trong khi đó, việc làm giàu uranium có thể tiến hành trong bí mật một cách dễ dàng.

Theo ông Siegfried Hecker, chuyên gia về chương trình hạt nhân Triều Tiên, dự án đó đã được khuếch trương mạnh mẽ và có thể tạo ra tới 150 kg uranium được làm giàu ở mức độ cao trong một năm. Ông Hecker cho rằng, số lượng uranium được làm giàu này đủ để chế tạo khoảng 6 quả bom hạt nhân.

Năm 2010, ông Hecker tham quan tại cơ sở hạt nhân Yongbyon của CHDCND Triều Tiên. Cộng với khoảng từ 32-54 kg plutonium trong kho, ông Hecker cho rằng, CHDCND Triều Tiên có đủ vật liệu phân hạch cho khoảng 20 quả bom hạt nhân vào cuối năm 2016. Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Han Min-koo ước tính trữ lượng plutonium của CHDCND Triều Tiên khoảng 40 kg.

Các đánh giá về trữ lượng plutonium của CHDCND Triều Tiên được cho là khá chính xác vì giới chuyên gia và các chính phủ có thể ước tính được mức độ sản xuất plutonium qua các dấu hiệu về hoạt động của lò phản ứng trong hình ảnh vệ tinh.

TRẦN ĐẮC LUÂN