Nghiên cứu về sóng hấp dẫn giành giải Nobel Vật lý

Chiều 3-10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trao giải Nobel Vật lý 2017 cho 3 nhà khoa học Mỹ Rainer Weiss, Barry C. Barish và Kip S. Thorne vì “những đóng góp mang tính quyết định đối với Đài quan sát sóng hấp dẫn giao thoa kế laser LIGO và những quan sát đối với sóng hấp dẫn”.

Chân dung 3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý: Rainer Weiss, Barry C. Barish và Kip S. Thorne (từ trái qua). Ảnh: NobelPrize.org

Ủy ban Nobel Vật lý giải thích: Sóng hấp dẫn được tạo ra từ rất lâu trong vũ trụ sau một vụ va chạm giữa hai hố đen. Tuy nhiên, đến ngày 14-9-2015, tức sau 1,3 tỷ năm ánh sáng, nó mới đến được Trái đất và được LIGO ghi nhận. Kể từ lúc đó, nó thu hút rất nhiều sự chú ý, bởi sóng hấp dẫn là cách thức hoàn toàn mới để quan sát các sự kiện dữ dội nhất trong không gian, cũng như thử thách giới hạn kiến thức của con người. Sự ghi nhận sóng hấp dẫn cũng chứng minh dự đoán của Abert Einstein cách đây hơn một thế kỷ.

Các nhà khoa học Rainer Weiss (85 tuổi, GS danh dự Viện Công nghệ Massachusetts), Barry C. Barish (81 tuổi, GS Viện Công nghệ California), Kip S. Thorne (77 tuổi, GS Viện Công nghệ California) và Ron Drever (đã mất) là những người đã hoàn thiện dự án Đài quan sát sóng hấp dẫn giao thoa kế laser LIGO, vốn là dự án hợp tác của hơn 1.000 nhà nghiên cứu từ 20 quốc gia trên khắp thế giới.

Theo báo New York Times, từ năm 1994-2005, GS Barish đã chỉ huy tái cấu trúc dự án này, đặt nền tảng cho thành công cuối cùng của dự án. GS Weiss và GS Thorne được xem là những người tiên phong trong công cuộc dò tìm sóng hấp dẫn. Ngay từ giữa những năm 1970, GS Weiss đã phân tích được các nguồn gây nhiễu trong việc đo sóng, từ đó chế tạo máy dò có thể loại bỏ các nguồn nhiễu này. Cả hai GS của Viện Công nghệ California đều tin chắc có thể dò được sóng hấp dẫn, mang lại một cuộc cách mạng đối với kiến thức của nhân loại về vũ trụ.

KHANG NINH