Hơn 4 tháng nữa cử tri sẽ quyết định ai là chủ nhân tiếp theo của Nhà Trắng và Tổng thống Donald Trump đang đối mặt với thực tế chính trị khác với hình dung của ông. Nếu bầu cử diễn ra trong lúc này, có thể ông sẽ thất bại.
 |
| Những người biểu tình phản đối phân biệt chủng tộc vẫn tiếp tục xuống đường ở thủ đô Washington, D.C. Ảnh: AP |
Theo hãng AP, chính Tổng thống Donald Trump, các cố vấn của ông ở Phòng Bầu dục cùng các trợ lý chiến dịch lo ngại về cơ hội tái đắc cử khi chứng kiến đại dịch Covid-19 gây thiệt hại nặng nề và bây giờ là làn sóng biểu tình chống phân biệt chủng tộc dấy lên trên cả nước.
Quả thật triển vọng chính trị của ông Trump trở nên khó khăn hơn sau cái chết của người da màu George Floyd ở thành phố Minneapolis (bang Minnesota). Hastag “Người da đen đáng được sống” (Black Lives Matter) xuất hiện khắp các mạng xã hội Mỹ và toàn cầu. Tính đến ngày 7-6 (giờ Mỹ), phong trào biểu tình “Black Lives Matter” kéo dài sang ngày thứ 13 và chưa có dấu hiệu chấm dứt. Biểu tình ở các thành phố Washington, New York, Los Angeles và toàn bang Florida bắt đầu chuyển sang kêu gọi cải tổ lực lượng cảnh sát và đòi công bằng xã hội.
Với Covid-19, Mỹ có hơn 1,9 triệu ca nhiễm và 110.500 ca tử vong, theo thống kê của Đại học Johns Hopkins. Tỷ lệ thất nghiệp hiện là 13,3% và được dự báo lên đến 19,5%, tức mức tệ hại nhất ở Mỹ sau thời Đại khủng hoảng. Trong tháng 5, nước Mỹ có thêm hơn 2,5 triệu người thất nghiệp. Nếu bầu cử trở thành cuộc trưng cầu dân ý về cách chính phủ đối phó với Covid-19, rất có thể ông Trump sẽ thua cuộc. Vị Tổng thống đương nhiệm bị cáo buộc xa rời Hiến pháp Mỹ khi ứng phó với biểu tình và chậm trễ trước đại dịch Covid-19. Đây sẽ là cơ hội cho đảng Dân chủ và cựu Phó Tổng thống Joe Biden.
Hãng NBC News và báo The Wall Street Journal dẫn các kết quả thăm dò dư luận công bố ngày 7-6 (giờ Mỹ) cho thấy, tỷ lệ ủng hộ ông Joe Biden là 49%, trong khi con số này dành cho ông Trump chỉ 42%. Nếu tính trung bình tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Biden qua các khảo sát trực tuyến thì có thể lên đến 51%, mở ra hy vọng đảng Dân chủ có thể “làm nên lịch sử” trong cuộc bầu cử sắp tới.
Theo khảo sát, 46% cử tri tin rằng, tình trạng kinh tế hiện tại là “ảm đạm” và 59% cử tri lo ngại hành động của cảnh sát sau cái chết của Floyd. Tại bang “chiến địa” Michigan, theo kết quả thăm dò của EPIC-MRA, tỷ lệ ủng hộ ông Biden là 53% và tỷ lệ ủng hộ ông Trump chỉ 41%.
Các trợ lý của ông Trump cảnh báo rằng, việc nhà lãnh đạo đương nhiệm đối thoại quốc gia về tình trạng phân biệt chủng tộc, về hình ảnh của ông là một “Tổng thống của luật pháp và trật tự” có thể thuyết phục được những cử tri da màu đã ủng hộ ứng viên Biden. Những cử tri này từng ủng hộ ứng cử viên tổng thống Hillary Clinton của đảng Dân chủ hồi năm 2016 nhưng sau đó chuyển sang ủng hộ ông, mở đường cho chiến thắng vào tháng 1-2017.
Vì vậy, để chiến thắng lần hai, phải chăng ông Trump cần điều chỉnh chiến lược tranh cử? Hãng AP ngày 8-6 đăng bài viết: “Virus, bất ổn do kỳ thị chủng tộc buộc ông Trump điều chỉnh chiến lược tranh cử”. Song, cũng có thể ông tiếp tục chiến lược như từng áp dụng vào năm 2016: thu hút sự ủng hộ của đa số cử tri da trắng (ước tính chiếm 2/3 số phiếu trong cuộc bỏ phiếu năm nay). Trong chiến dịch năm 2016, ông Trump chiến thắng nhờ tập trung vào các cử tri da trắng thuộc tầng lớp trung lưu và tầng lớp lao động. Tuy nhiên giờ đây, không có gì bảo đảm một bộ phận lớn cử tri như thế sẽ bỏ phiếu cho ông Trump.
Một khó khăn nữa là nhiều thành viên đảng Cộng hòa, trong đó có cựu Tổng thống G.W.Bush, không ủng hộ kế hoạch tái tranh cử của ông Trump. Anh trai của ông G.W.Bush - cựu Thống đốc bang Florida Jeb Bush - nói rằng “không chắc sẽ bỏ phiếu như thế nào”. Ông Colin Powell, Ngoại trưởng Mỹ dưới thời Tổng thống G.W.Bush, tuyên bố sẽ bỏ phiếu cho ông Joe Biden. Ông John Kelly, cựu Chánh Văn phòng Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Trump, bày tỏ mong muốn “có thêm những lựa chọn khác”...
PHÚC NGUYÊN
