Tổng thống Donald Trump cam kết "chuyển giao quyền lực êm thấm"

“Chúng ta vừa trải qua một cuộc bầu cử căng thẳng và nhiều cảm xúc. Nhưng giờ đây, những cái đầu nóng cần phải nguội lại và khôi phục yên ổn”, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong video được đăng trên Twitter của ông vào tối 7-1 (sáng 8-1, giờ Việt Nam).

Những người biểu tình ủng hộ Tổng thống Donald Trump xung đột với cảnh sát bên ngoài tòa nhà Quốc hội ngày 6-1. Ảnh: Reuters

Trước những sức ép từ cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, ngày 7-1, Tổng thống Mỹ Donald Trump thừa nhận nhiệm kỳ của ông sắp kết thúc và cam kết chuyển giao quyền lực êm thấm cho người kế nhiệm. “Giờ là lúc đòi hỏi sự hàn gắn và hòa giải”, ông Trump nói trong đoạn video phát trên tài khoản Twitter sau một thời gian bị tạm khóa.

Khả năng kích hoạt Tu chính án thứ 25

Theo AP, thông điệp mới nhất của ông Trump được giới quan sát đánh giá như một sự thay đổi lớn sau khi những người ủng hộ ông gây ra vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội Mỹ hôm 6-1 nhằm phản đối kết quả bầu cử. “Chính quyền mới sẽ tuyên thệ vào ngày 20-1. Vấn đề tập trung của tôi lúc này là bảo đảm tiến trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ, trật tự và êm thấm”, ông Trump nói. Tuy nhiên, trong thông điệp mới nhất, ông không nói rõ việc mình là người thất cử, chỉ khẳng định sẽ “chiến đấu để bảo vệ nền dân chủ Mỹ” và kêu gọi cải cách luật bầu cử Mỹ để khôi phục niềm tin của cử tri vào hệ thống bầu cử.

Thông điệp thay đổi của Tổng thống Mỹ được phát đi vào thời điểm có ít nhất 2 quan chức cấp cao nhất của đảng Dân chủ tại Quốc hội yêu cầu phế truất ông Trump ngay lập tức. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện - Thượng nghị sĩ Chuck Schumer - hối thúc Phó Tổng thống Mike Pence kích hoạt Tu chính án thứ 25 để lập tức tước quyền của ông Trump. Theo Tu chính án thứ 25, nếu phó tổng thống và đa số bộ trưởng trong nội các Mỹ thống nhất rằng, tổng thống không thể đảm trách quyền hạn và trách nhiệm thì phó tổng thống sẽ lên nắm quyền. Họ còn đe dọa sẽ luận tội ông Trump lần thứ hai với hy vọng Thượng viện sẽ phế truất ông nếu đi theo tiến trình này. Cựu Chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly, người từng làm việc trong chính quyền Trump, cũng ủng hộ kích hoạt Tu chính án thứ 25.

Không những thế, một số cơ quan truyền thông Mỹ bày tỏ quan điểm phản đối ông Trump sau biến cố ngày 6-1 tại tòa nhà Quốc hội. Ban biên tập báo Wall Street Journal yêu cầu ông Trump chịu trách nhiệm cá nhân về sự việc và phải từ chức. Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) ngày 8-1 tuyên bố sẽ thưởng lên tới 50.000 USD cho ai cung cấp thông tin giúp cơ quan chức năng tìm ra những kẻ đặt bom ống tại trụ sở Ủy ban Quốc gia của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa trong cuộc biểu tình bạo loạn ngày 6-1.

Nhiều quan chức Nhà Trắng từ chức

Tổng thống đắc cử Joe Biden từ chối nói về những yêu cầu đòi phế truất ông Trump, nhưng cáo buộc ông đã tấn công vào các định chế của nền dân chủ nước Mỹ. “Ngày 6-1, theo quan điểm của tôi, là một trong những ngày đen tối nhất của lịch sử đất nước chúng ta”, ông Biden nói trong sự kiện giới thiệu Thẩm phán Merrick Garland sẽ được đề cử giữ cương vị Bộ trưởng Tư pháp trong chính quyền mới. Nếu được Thượng viện phê chuẩn, ông Garland sẽ nhanh chóng quyết định có truy tố ông Trump hay không.

Bộ trưởng Giao thông Vận tải, bà Elaine Chao (vợ ông Mitch McConnell, lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện), một trong những thành viên nội các phục vụ lâu nhất dưới thời ông Trump, ngày 7-1 tuyên bố từ chức để phản đối cái mà theo bà là “tình trạng bạo lực hoàn toàn có thể tránh được tại đồi Capitol”. Bà DeVos là thành viên thứ hai trong nội các tuyên bố từ chức.

Ông Mick Mulvaney, nguyên Chánh văn phòng nội các của ông Trump và hiện là đặc phái phiên của Mỹ tại Bắc Ireland; Phó Cố vấn An ninh quốc gia Matt Pottinger - người đóng vai trò “kiến trúc sư” trong chính sách đối ngoại cứng rắn của ông Trump với Trung Quốc; cố vấn Nhà Trắng phụ trách vấn đề Nga và châu Âu Ryan Tully cũng tuyên bố từ chức.

TRẦN ĐẮC LUÂN