Điểm nhấn trong Sách Xanh ngoại giao năm 2023 của Nhật Bản

Trong Sách Xanh ngoại giao 2023 được công bố ngày 11-4, Nhật Bản thể hiện lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc và thúc đẩy quan hệ song phương với Hàn Quốc. Đáng chú ý, lần đầu tiên trong tài liệu này, Nhật Bản cam kết tăng cường hợp tác với các quốc gia “Nam bán cầu”, thuật ngữ chỉ chung các quốc gia đang phát triển ở các khu vực như châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh.

Kyodo dẫn thông báo của Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho rằng cuộc xung đột tại Ukraine  trở thành “biểu tượng” của sự kết thúc thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh, buộc cộng đồng quốc tế phải đối mặt với “bước ngoặt lịch sử”.

Các vụ căng thẳng ngoại giao và đối đầu trên toàn thế giới có thể leo thang trong bối cảnh rối loạn quốc tế, khiến các mối quan hệ quốc tế đan xen phức tạp giữa đối đầu, cạnh tranh và hợp tác. Sách Xanh nhấn mạnh, Hàn Quốc là quốc gia láng giềng quan trọng của Nhật Bản, đánh dấu bước chuyển tích cực so với ấn bản năm ngoái vốn nhận định mối quan hệ song phương ở tình huống cực kỳ khó khăn.

Sự thay đổi này phản ánh những động thái gần đây của hai nước hướng tới hàn gắn rạn nứt sau đề xuất của Hàn Quốc nhằm giải quyết tranh chấp lâu dài với Nhật Bản về vấn đề bồi thường lao động thời chiến. Nhật Bản không thể bỏ qua các vụ phóng tên lửa đạn đạo liên tiếp của Triều Tiên vào năm ngoái; đồng thời tiếp tục hợp tác với cộng đồng quốc tế và hướng tới mục tiêu phi hạt nhân hóa hoàn toàn trên bán đảo Triều Tiên.

Đáng chú ý, Sách Xanh xác định mối quan hệ song phương Nhật Bản - Trung Quốc quan trọng. Tuy nhiên, tài liệu này gọi các chính sách ngoại giao và phát triển quân sự của Trung Quốc đang đặt thách thức chiến lược lớn nhất, khác với Sách Xanh Ngoại giao năm 2022 khi Tokyo chỉ bày tỏ mối quan ngại về an ninh mạnh mẽ.

Bình luận về tài liệu này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân chỉ trích Nhật Bản đang can thiệp vào vấn đề nội bộ của Trung Quốc và Bắc Kinh phản đối điều này. Được biết, Sách Xanh là báo cáo thường niên về các hoạt động và chính sách đối ngoại của Nhật Bản, do Bộ Ngoại giao nước này biên soạn. Sách Xanh được công bố lần đầu vào năm 1957.

THƯ LÊ