Lại leo thang căng thẳng ở Biển Đen

Trong diễn biến mới rất đáng lo ngại, Tổ chức hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ngày 26-7 tuyên bố sẽ tăng cường các chuyến bay tuần tra của lực lượng không quân và điều động máy bay không người lái (drone) trong và quanh khu vực Biển Đen sau khi Nga rút khỏi sáng kiến ngũ cốc với Ukraine.

Việc chấm dứt thỏa thuận ngũ cốc Nga-Ukraine đã đẩy giá nhiều loại lương thực tăng cao, làm dấy lên lo ngại lạm phát lương thực thế giới. Ảnh: AFP

Những ngày qua, sau khi tuyên bố rút khỏi sáng kiến nói trên vì cho rằng Ukraine và các đồng minh đã không thực thi nghiêm túc điều khoản của thỏa thuận này, Moscow đã tăng cường giám sát và cảnh báo cứng rắn về mức độ rủi ro có thể xảy đến với mọi tàu thuyền hướng về các cảng biển của Ukraine trên Biển Đen.

Thiếu niềm tin sâu sắc

Financial Times dẫn lời Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 26-7 cho biết, liên minh quân sự lớn nhất thế giới luôn quan tâm đến sự ổn định ở khu vực Biển Đen, nơi vốn có tầm quan trọng chiến lược với khối này, đồng thời tuyên bố sẵn sàng bảo vệ từng tấc lãnh thổ của liên minh. Theo đó, NATO tuyên bố sẽ tăng cường theo dõi, giám sát khu vực Biển Đen, gồm cả máy bay tuần tra trên biển và drone để phản ứng với cái mà họ gọi là “những sự cản trở nghiêm trọng với tự do hàng hải” trong bối cảnh rủi ro xung quanh khu vực này tăng lên mức chưa từng thấy. Ông John Kirby, phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, cho biết, Washington đang làm việc với Kiev và các đối tác châu Âu khác để tìm lộ trình thay thế cho ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine. Mỹ và các đồng minh đang tính tới phương án dùng xe tải và xe lửa.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, phái đoàn đại diện của Nga tại Liên Hợp Quốc (LHQ) cáo buộc Ukraine đã sử dụng các cơ sở cảng biển cho mục đích quân sự. Cụ thể, đại diện chính thức của Bộ Quốc phòng Nga, Thiếu tướng Igor Konashenkov, cho biết, tại thành phố Odessa, lực lượng Ukraine đã chuẩn bị triển khai các cuộc tấn công khủng bố sử dụng nhiều tàu nổi không người lái (USV) nhắm vào Nga. Do đó, phía Nga đã chặn đứng ý định này của Kiev.

Tiếp tục nêu quan điểm của Nga liên quan sự sụp đổ của sáng kiến ngũ cốc, Phó Đại diện thường trực thứ nhất của Nga tại LHQ, ông Dmitry Polyansky, cáo buộc Kiev đã sử dụng các cơ sở hạ tầng cảng biển nhất định và cả các nhà kho chứa ngũ cốc vào mục đích quân sự. Phát biểu trong phiên họp ngày 23-7 tại Hội đồng Bảo an LHQ, nhà ngoại giao Nga nhắc tới các video clip do người Ukraine đăng trên mạng xã hội: “Những clip này cho thấy đạn dược và khí tài đang phát nổ như thế nào tại các kho vốn được cho là nơi chứa ngũ cốc trong các cơ sở tại cảng. Rõ ràng, đó là việc sử dụng chúng vào các mục đích quân sự dưới lớp vỏ bọc là thỏa thuận Biển Đen và sự vi phạm thỏa thuận này”, ông Polyansky nói.

“NATO đang lún sâu vào xung đột”

Trước đó, ngày 23-7, người phát ngôn NATO Oana Lungescu thông báo, Hội đồng NATO-Ukraine họp cấp đại sứ tại Brussels ngày 26-7 để thảo luận việc chấm dứt thỏa thuận ngũ cốc và kịch bản khả thi cho nỗ lực tiếp tục duy trì nguồn cung ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen. Hội đồng NATO-Ukraine ra đời tại hội nghị thượng đỉnh NATO ngày 12-7. Ukraine có thể triệu tập họp hội đồng khi cần tham vấn các vấn đề khủng hoảng.

Trước động thái của NATO, phát biểu trước báo giới ngày 25-7 bên lề hội nghị thượng đỉnh hệ thống lương thực LHQ đang diễn ra tại Ý, ông Sergey Vershinin, Thứ trưởng Ngoại giao Nga, cho biết, Moscow tin rằng NATO đang ngày càng lún sâu hơn vào những hành động nguy hiểm trong thế đối đầu với Nga tại Ukraine. “Chúng tôi biết kế hoạch triệu tập cuộc họp của Hội đồng NATO-Ukraine và đang theo dõi rất sát mọi diễn biến hiện nay. Chúng tôi cho rằng, NATO đang công khai tham gia trong cuộc đối đầu quân sự với Nga tại Ukraine và cũng đã can dự vào những hành động này trước đó. Việc khối quân sự NATO có thể đang mở rộng một cách nguy hiểm sự can dự này sẽ tiếp tục đổ thêm dầu vào lửa cho những căng thẳng trong khu vực. Đây là điều không thể chấp nhận”, nhà ngoại giao cao cấp của Nga nói với TASS.

TRẦN ĐẮC LUÂN