Khi lừa đảo bằng AI nhắm tới cả quan chức quốc gia

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra gần đây suýt trở thành nạn nhân của vụ lừa đảo tinh vi, khi kẻ gian sử dụng AI để giả mạo giọng nói của một nhà lãnh đạo ASEAN khác nhằm lừa đảo tài chính của bà.

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra cảnh báo công chúng về mức độ tinh vi ngày càng tăng của các vụ lừa đảo bằng giọng nói AI vào ngày 15-1. Ảnh: Khaoshod English

“Giọng nói rất rõ ràng và tôi nhận ra ngay lập tức”, Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra kể lại về cuộc gọi đáng ngờ gần đây, CNN trích dẫn. Đó là tin nhắn thoại từ một “nhà lãnh đạo nước ngoài” đề nghị hợp tác và sau đó là yêu cầu quyên góp với lý do Thái Lan là “quốc gia duy nhất trong ASEAN chưa đóng góp”. Vụ việc đánh dấu bước ngoặt đáng lo ngại: lừa đảo AI không chỉ nhắm đến người dân bình thường mà còn dám mạo danh và nhắm tới cả các nguyên thủ quốc gia.

Lỗ hổng trong liên lạc

“Ban đầu họ gửi tin nhắn ‘Chào buổi sáng Thủ tướng Thái Lan’ và bày tỏ mong muốn hợp tác”, bà Paetongtarn kể lại với báo Khaosodenglish. May mắn là khi nhóm lừa đảo gọi điện lúc 11 giờ đêm, bà đã ngủ và không nghe máy. Điều đáng chú ý là nhóm tội phạm này có thông tin liên lạc của bà thông qua các trung gian, sau khi nhắm đến nhiều cá nhân khác. Theo Trung tướng Trairong Phiewphan, người đứng đầu đơn vị Cảnh sát điều tra tội phạm mạng (CCIB) của Thái Lan, thông tin này có thể dễ dàng tìm thấy trên mạng.

Điều khiến vụ lừa đảo bằng AI nhắm vào Thủ tướng Thái Lan đặc biệt nghiêm trọng là vị thế của nạn nhân. Bà Paetongtarn, 38 tuổi, mới đây đã kê khai tài sản trị giá hơn 400 triệu USD với Ủy ban Chống tham nhũng Thái Lan. Bà là con gái của tỷ phú viễn thông và cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, người có tài sản ròng 2,1 tỷ USD theo Forbes, xếp hạng thứ 10 trong danh sách những người giàu nhất Thái Lan, theo Channelnewsasia.

Chính bà Paetongtarn cũng thừa nhận với Khaosodenglish: “Tôi gần như tin đó là thật bởi họ đã sử dụng AI để sao chép hoàn hảo giọng nói của nhà lãnh đạo nước đó, người mà tôi đã từng nghe nói chuyện trước đây. Những vụ lừa đảo này đang trở nên ngày càng tinh vi một cách đáng kinh ngạc”.

Đáng chú ý là kẻ lừa đảo không sử dụng ứng dụng Line phổ biến tại Thái Lan mà dùng ứng dụng nhắn tin nước ngoài và số tài khoản ngân hàng được cung cấp cũng thuộc một quốc gia hoàn toàn khác. Điều này cho thấy tội phạm công nghệ cao đang biết cách tận dụng sự phức tạp của hệ thống thanh toán và truyền thông xuyên biên giới để thực hiện hành vi lừa đảo.

ASEAN cần phối hợp hành động

Vụ việc này ngay lập tức nhận sự quan tâm đặc biệt từ chính quyền Thái Lan. Cục trưởng Cảnh sát quốc gia Thái Lan chỉ đạo điều tra toàn diện và cuộc họp với các đơn vị cảnh sát chống tội phạm nước ngoài sẽ được tổ chức vào ngày 20-1 tại trụ sở Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan, theo Khaosodenglish.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Số ASEAN lần thứ 5 (ADGMIN) diễn ra tại Bangkok trong hai ngày 16 và 17-1, Thủ tướng Paetongtarn, người chủ trì hội nghị, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ASEAN cần hành động đồng bộ để chống lại nạn lừa đảo trực tuyến xuyên quốc gia. “Lừa đảo trực tuyến hiện là mối đe dọa nghiêm trọng không chỉ đối với các cá nhân mà còn với niềm tin của công chúng vào nền kinh tế số, điều này đòi hỏi những nỗ lực phối hợp để đối phó”, Bangkok Post dẫn lại phát biểu của bà tại hội nghị.

Thực tế, Bộ Kinh tế số và Xã hội Thái Lan cũng đang phối hợp với các nước láng giềng để ngăn chặn các cuộc gọi lừa đảo. Thái Lan dự kiến ký kết bản ghi nhớ (MoU) mới về hợp tác an ninh biên giới với Myanmar, Lào và Campuchia, theo Bangkok Post.

Vụ việc những kẻ lừa đảo AI nhắm vào Thủ tướng Thái Lan là hồi chuông cảnh báo cho các chính phủ toàn thế giới. Khi công nghệ AI ngày càng tinh vi, nhu cầu về hợp tác quốc tế và các giao thức an ninh mạnh mẽ trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Phản ứng của Đông Nam Á có thể thiết lập tiền lệ cho sự hợp tác toàn cầu trong cuộc chiến chống lại gian lận dựa trên AI.

TRẦN ĐẮC LUÂN