Chuyên gia kinh tế kỳ cựu làm thủ tướng tiếp theo của Canada

Chuyên gia kinh tế kỳ cựu Mark Carney sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của Canada. Ông cam kết bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia trong bối cảnh căng thẳng leo thang và lo ngại về cuộc chiến thương mại với Mỹ.

Cựu Thống đốc Ngân hàng trung ương Canada Mark Carney sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của Canada. Ảnh: AP

Theo kết quả kiểm phiếu sau cùng công bố ngày 9-3, ông Mark Carney (59 tuổi) trở thành người đứng đầu đảng Tự do cầm quyền với số phiếu áp đảo 85,9%. Điều này đồng nghĩa với việc ông Carney sẽ kế nhiệm Thủ tướng Justin Trudeau trong vài ngày tới. Điều đáng chú ý là chiến thắng của ông Carney đã tạo ra một tiền lệ mới, khi ông trở thành Thủ tướng Canada đầu tiên không xuất phát từ nền tảng chính trị khi chưa từng giữ chức vụ công hoặc tham gia nội các. Tuy nhiên, chính kinh nghiệm xử lý trong các cuộc khủng hoảng tài chính mà ông từng đối phó đã trang bị cho ông nền tảng chính trị vững chắc, mang đến luồng gió mới cho chính trường Canada.

Ông Carney sẽ nhậm chức trong bối cảnh rạn nứt quan hệ với Mỹ, đồng minh thân cận nhất và đối tác thương mại lớn nhất. Hiện thương mại song phương, huyết mạch của nền kinh tế Canada đang rơi vào hỗn loạn khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng thuế quan đối với các sản phẩm của nước này có hiệu lực vào ngày 4-3.

Theo các cuộc thăm dò dư luận, ông Trump hiện là mối lo ngại lớn nhất đối với người dân Canada, tiếp theo là các vấn đề về việc làm, lạm phát và kinh tế. Ông Carney gọi những sức ép từ chính quyền ông Trump gây ra là cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong thời điểm hiện nay của Canada. Nỗi lo ngại gia tăng về suy thoái kinh tế đã phần nào giúp tăng cường tinh thần dân tộc của người dân Canada cũng như mong muốn có một lãnh đạo xứng tầm, theo Al Jazeera.

Ông Carney tự coi mình là “người đứng ngoài chính trường” nhưng có thể lèo lái Canada vượt qua giai đoạn hỗn loạn, bất ổn kinh tế hiện nay và giành chiến thắng trong cuộc chiến thuế quan với Mỹ, theo Al Jazeera. “Tôi sẽ làm việc ngày đêm với một mục đích duy nhất: xây dựng một đất nước Canada vững mạnh hơn cho tất cả mọi người”, ông Carney nói trong bài phát biểu chiến thắng trước những người ủng hộ ở thủ đô Ottawa ngày 9-3.

Giới quan sát cho rằng, việc đối phó với chính sách của chính quyền Tổng thống Trump sẽ là trọng tâm đối với nhiệm kỳ thủ tướng của ông Carney với tuyên bố ủng hộ áp thuế lên “từng USD hàng hóa” để đáp trả Mỹ cho đến khi “Mỹ thể hiện sự tôn trọng với Canada”; sử dụng số tiền thu được từ các mức thuế này để hỗ trợ người lao động Canada; tạo ra các mối quan hệ thương mại mới với các đối tác đáng tin cậy để giảm bớt sự phụ thuộc thương mại vào Mỹ.

“Người Mỹ không nên mắc sai lầm. Trong thương mại, cũng như trong khúc côn cầu, Canada sẽ giành chiến thắng”, BBC dẫn lời ông Carney khẳng định. Chính phủ Canada vừa công bố gói hỗ trợ tài chính trị giá hơn 6,5 tỷ CAD (4,52 tỷ USD) để giúp các doanh nghiệp và người dân ứng phó với những tác động từ chính sách thuế quan mới của Mỹ.

Theo The Guardian, là một nhà kỹ trị, ông Carney mang đến chương trình nghị sự trung dung, với mục tiêu giải quyết các vấn đề cốt lõi để xây dựng nền kinh tế vững mạnh hơn. Theo đó, ông cam kết thu hẹp quy mô chính phủ liên bang, vốn đã mở rộng đáng kể 40% dưới thời ông Trudeau; giải quyết cuộc khủng hoảng nhà ở kéo dài và áp lực từ lạm phát lên ngân sách hộ gia đình; tăng cường bảo vệ biên giới và tạm thời hạn chế nhập cư.

Biến đổi khí hậu cũng là một trong những trọng tâm trong sự nghiệp chính trị của ông Carney. Với chiến lược “thuế carbon Carney”, ông Carney nhấn mạnh rằng Canada sẽ hướng tới các giải pháp đầu tư vào công nghệ xanh, tạo ra lợi nhuận và việc làm cho đất nước.

Có thể nói, chính kinh nghiệm xử trí trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế của ông Carney mới là điểm mà người ủng hộ cho là minh chứng rõ nhất cho khả năng giúp Canada vượt qua “cơn bão Trump”. Theo truyền thông quốc tế, ông Carney sở hữu bằng cấp từ cả Đại học Harvard (Mỹ) và Oxford (Anh), đồng thời có hơn một thập niên làm việc tại Công ty đầu tư Goldman Sachs.

Ông từng là thống đốc thứ 8 của Ngân hàng trung ương Canada từ năm 2008 (thời điểm có khủng hoảng tài chính toàn cầu) đến 2013 và là thống đốc thứ 120 của Ngân hàng Anh từ năm 2013 đến 2020 (năm Vương quốc Anh chính thức rời khỏi Liên minh châu Âu). Với tư cách là cựu Thống đốc Ngân hàng trưng ương Canada, ông Carney được đánh giá cao vì từng giúp xử lý cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và sau đó là hỗ trợ nước Anh giảm thiểu tối đa những tác động khi rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit).

THƯ LÊ