Cuốn sách Tổng thống Mỹ - những bài diễn văn nổi tiếng do NXB Thế giới và Alpha Books xuất bản vừa ra mắt bạn đọc. Sách tập hợp những bài diễn văn nhậm chức của các Tổng thống Mỹ, kể từ vị Tổng thống đầu tiên George Washington cho đến Tổng thống đương nhiệm Barack Obama.
 |
| Cuốn sách Tổng thống Mỹ - Những bài diễn văn nổi tiếng vừa ra mắt bạn đọc. |
Diễn văn của Tổng thống Mỹ luôn được coi là một trong những diễn văn có tầm ảnh hưởng lớn, không chỉ ở Mỹ mà còn trên toàn thế giới. Trước đây, những bài diễn văn nhắm tới thính giả là những người có mặt trong một buổi lễ cụ thể. Càng về sau, cùng với đà phát triển của phương tiện truyền thông và sự phát triển của hình thái chính trị Mỹ, những bài diễn văn đó được coi như một dạng tuyên ngôn chính trị của nguyên thủ quốc gia gửi tới tất cả các công dân Mỹ và những người dân trên toàn thế giới.
Lịch sử chính trị của nước Mỹ được tái hiện một cách đầy đủ và sinh động thông qua những bài diễn văn của các đời Tổng thống. Mỗi nhiệm kỳ mang một diện mạo đặc biệt được thể hiện qua văn phong, ý tưởng và tính thuyết phục trong mỗi bài diễn văn.
Diễn văn của chủ nhân Nhà Trắng ngoài những công thức ngoại giao truyền thống, còn gián tiếp thông báo về những công việc, định hướng các hành động, chính sách mà Tổng thống Mỹ sẽ tiến hành. Nhiều Tổng thống Mỹ, trong những thời điểm khó khăn, đã khéo léo sử dụng các bài diễn văn để “lên dây cót” cho lòng dân, nhằm thực hiện một số mục tiêu chính trị nhất định.
Ngày 30-4-1789, tại thủ đô lúc bấy giờ là New York, George Washington tuyên thệ nhậm chức bằng một bài diễn văn đặc biệt. Hơn 220 năm sau, khi nhậm chức, các Tổng thống Mỹ đều lập lại câu thề mà Washington đã tuyên thệ ngày đó, sau này được ghi vào Hiến pháp, rằng sẽ thực thi các nhiệm vụ của Tổng thống một cách trung tín và bằng hết sức của mình để “duy trì, bảo vệ và gìn giữ Hiến pháp nước Mỹ”.
Năm 1897, lần đầu tiên diễn văn nhậm chức của Tổng thống Mỹ được ghi hình. Năm 1921, lần đầu tiên diễn văn nhậm chức của Tổng thống Mỹ được phóng đại qua hệ thống micro. Buổi truyền thanh trực tiếp diễn ra vào năm 1925, buổi truyền hình trực tiếp vào năm 1949, buổi truyền hình màu trực tiếp đầu tiên vào năm 1961. Vị Tổng thống Mỹ thứ 42 Bill Clinton năm 1997 đã trở thành nguyên thủ quốc gia đầu tiên ở Mỹ ra lệnh xây dựng một trang web đặc biệt để tường thuật trực tuyến trên mạng Internet buổi lễ nhậm chức lần thứ hai của ông.
Năm 2000, G.W. Bush được Đảng Cộng hòa chọn làm ứng viên Tổng thống và trở thành ông chủ Nhà Trắng sau khi đánh bại ứng viên Al Gore của Đảng Dân chủ trong cuộc tổng tuyển cử. Trong diễn văn nhậm chức vào ngày 20-1-2001, ông Bush nhấn mạnh “không bao giờ mỏi mệt, không bao giờ nhân nhượng, không bao giờ kết thúc, ngày nay chúng ta làm việc với mục đích đó, để xây dựng đất nước này công bằng và thịnh vượng hơn, để khẳng định phẩm giá cuộc đời của mỗi chúng ta”.
Tuy nhiên, cũng từ năm 2001, nước Mỹ bước vào thế kỷ 21 với sự kiện bi thảm: vụ khủng bố ngày 11-9-2001. Để rồi ông Bush kết thúc hai nhiệm kỳ của mình vào năm 2009 với “di sản” là hai cuộc chiến tranh tại Afghanistan và Iraq để lại một vết thương quá lớn: 7.000 binh sĩ Mỹ bỏ mạng.
Ông Barack Obama lên kế nhiệm, trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên làm Tổng thống. Ông thừa hưởng “di sản” hai cuộc chiến tranh và cuộc chiến chống khủng bố để lại hậu quả nặng nề cho nước Mỹ. Trong diễn văn nhậm chức ngày 20-1-2009, ông Obama thừa nhận “có nhiều thách thức và có những thách thức rất nghiêm trọng. Chúng ta sẽ không dễ vượt qua dễ dàng hay chỉ trong một thời gian ngắn”.
Nước Mỹ đầu thế kỷ 21 cơ hội ít hơn nguy cơ. Thế giới biến chuyển nhanh chóng với sự vươn lên mạnh mẽ của Trung Quốc và Nhật Bản. Nước Mỹ đang đối mặt với những thách thức lớn khi muốn giữ vững vị trí đế chế số một, muốn thúc đẩy tinh thần mà những người lập quốc đã trao từ khán phòng đơn sơ ở Philadelphia hơn 220 năm trước.
HÀ NGUYÊN
