Giới hạn nào cho cầu thủ Việt Nam?

Bàn thắng đầu tiên của Quang Hải trong màu áo CLB hạng hai Pau FC đang được cho là lịch sử bóng đá Việt Nam. Nhưng, để tồn tại được ở CLB này thì còn quá nhiều thách thức với cầu thủ xuất sắc nhất bóng đá Việt Nam thời điểm hiện tại. Nói rộng ra, giấc mơ chơi bóng trời Âu của cầu thủ Việt Nam vẫn còn xa.

Quang Hải trong chuyến trở về gặp đội tuyển Ấn Độ gần đây. Ảnh: M.M

Ngày 29-1-2021, người hâm mộ Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) đã rất buồn khi ông bầu Đoàn Nguyên Đức tuyên bố chính thức ngừng hợp tác đào tạo trẻ với Arsenal JMG, đổi tên thành Học viện bóng đá Nutifood JMG. Học viện HAGL Arsenal JMG đã tồn tại 14 năm, đào tạo 4 khóa theo công nghệ Arsenal với bao mộng mơ. Cụ thể, sẽ là CLB đầu tiên của Việt Nam  cung cấp cầu thủ cho đối tác Arsenal cũng như đủ sức chơi bóng ở châu Âu. Đã có lúc, bốn cầu thủ 18 tuổi, Trần Hữu Đông Triều, Nguyễn Công Phượng, Lương Xuân Trường và Nguyễn Tuấn Anh nhận được quyết định sang thi đấu cho đội trẻ của Arsenal nhưng sớm phải trở về. Khi mở ra học viện, bầu Đức đặt vào đó nhiều kỳ vọng cùng số tiền đầu tư lớn nhất từng có trong lịch sử bóng đá Việt Nam. Ông tin tưởng, sự giúp đỡ của các chuyên gia quốc tế và giáo trình đào tạo bài bản, chuyên nghiệp sẽ giúp nâng tầm bóng đá nước nhà. Tuy nhiên mô hình đào tạo của JMG theo thời gian bộc lộ rất nhiều hạn chế, đặc biệt là việc quá tập trung vào đào tạo kỹ thuật mà không chú trọng việc cải thiện thể hình, thể lực của cầu thủ. Chính vì thế, những Tuấn Anh, Công Phượng, Xuân Trường… đã không thể thành công ở Hàn Quốc và Nhật Bản. Ngay ở sân cỏ Việt Nam, họ cũng không thể giúp HAGL đạt thành tích tốt. Đã thế, các ngôi sao của bầu Đức ngày càng mờ nhạt trong màu áo đội tuyển Việt Nam.

Sự thất bại của bầu Đức khiến hy vọng một ngày không xa bóng đá Việt Nam sẽ có cầu thủ đủ sức chơi bóng ở châu Âu nguội dần. Trước đó, một số cầu thủ Việt xuất ngoại theo nhiều hình thức khác nhau, trong đó có một ngôi sao được chờ đợi là Lê Công Vinh, cũng gây thất vọng.  Năm 2008, Công Vinh cùng đội tuyển Việt Nam giành chức vô địch AFF Cup. Thời đó, đội tuyển do HLV người Bồ Đào Nha Calisto dẫn dắt, còn Vinh đang ở đỉnh cao sự nghiệp. Anh cũng là biểu tượng của một cầu thủ chuyên nghiệp, đầy nghị lực. Đó cũng chính là những lý do khiến HLV Calisto nhiệt tình giới thiệu Vinh sang thi đấu cho CLB Leixoes, đang chơi ở giải ngoại hạng Bồ Đào Nha.

Bản hợp đồng cho mượn được ký kết vào cuối tháng 8-2009 và Vinh chính thức sang châu Âu thi đấu. Vinh được ra sân 2 lần và ghi 2 bàn khi CLB Leixoes đá giao hữu với đội Custoias và Padroense. Sau đó, anh được bố trí thi đấu trong 2 trận đấu chính thức cho Leixoes tại giải Ngoại hạng Bồ Đào Nha và Cúp quốc gia Bồ Đào Nha nhưng mờ nhạt. Tiền đạo gốc Nghệ An phải trở về nước.

Có thể kể thêm trường hợp Đoàn Văn Hậu. Năm 2019, anh sang chơi bóng cho CLB SC Heerenveen tại giải vô địch quốc gia Hà Lan. Thế nhưng, cả mùa giải, Văn Hậu mới chỉ thi đấu đúng 4 phút trong một trận đấu đã an bài tại Cúp quốc gia rồi “khăn gói” hồi cố hương ở tuổi 21.

Từ cầu thủ HAGL - Công Vinh - Văn Hậu đến Quang Hải là một sự chuyển biến tích cực về quy trình chuẩn bị hành trang cho giấc mơ chơi bóng tại châu Âu. Quang Hải cùng đại diện của anh đã xây dựng một kế hoạch chuyên nghiệp: tiếp xúc, chốt hợp đồng với CLB Pau FC. Công tác truyền thông cũng chi tiết, có trọng tâm. Bản thân CLB Pau FC đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho Quang Hải thích nghi, ra sân thi đấu. Quang Hải đã chơi 8 trận cho Pau FC từ đầu giải (2 trận đá chính) với tổng cộng 232 phút thi đấu. Cuộc so tài với Rodez là lần thứ 6, Quang Hải được tung vào sân từ băng ghế dự bị. Đấy là thời điểm HLV Pau cùng người hâm mộ CLB khá thất vọng với tiền đạo đến từ Việt Nam. Đúng lúc đó, Quang Hải ghi bàn thắng ở điều kiện “đá bóng ra ngoài còn khó hơn vào trong lưới”.

Tuy nhiên, để Quang Hải tiếp tục có được vị trí đá chính, tỏa sáng trong màu áo CLB Pau FC vẫn còn quá nhiều thách thức. Bởi, giới hạn tài năng cùng thể trạng của cầu thủ Việt Nam ở thời điểm này rất khó để chơi bóng ở châu Âu. Giải chuyên nghiệp cùng các CLB phải phát triển hoàn thiện hơn nữa. Vậy nên, việc các ngôi sao xứ ta chọn môi trường châu Á, trong đó như Nhật Bản, Hàn Quốc để chinh phục sự nghiệp xem ra thiết thực hơn. Từ đó, tạo bàn đạp để  vươn ra châu Âu cũng chưa muộn.

MỘC MIÊN