Bên cạnh sự can thiệp, giúp đỡ của chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội, gia đình chính là “vũ khí” lợi hại giúp người lỡ sa vào con đường nghiện ngập có thêm động lực vượt qua cám dỗ của chất gây nghiện.
Tình cờ mang xe đạp điện của con trai đang học lớp 9 đi sửa, chị L.T.L (phường An Hải Đông, quận Sơn Trà) như chết điếng khi anh thợ lôi từ trong cốp xe ra một bộ dụng cụ hút thuốc lá điện tử. Rất may, sau vài phút “sốc”, chị đã gọi điện thoại cho cô giáo chủ nhiệm xin lời khuyên, nhờ vậy, chị tìm được cách tốt nhất để “kéo” con ra khỏi việc tập tành hút thuốc.
Chị L. tâm sự: “Lỗi đầu tiên là do vợ chồng mình vì quá bận rộn nên ít chú ý đến hoạt động hằng ngày của con. May rằng mình đã phát hiện sớm, tìm được lời khuyên có giá trị nên tránh được việc la mắng, đánh đập con. Mình đã nhẹ nhàng khuyên can con tránh những thói hư tật xấu, động viên con tập trung học tập và cùng con tham gia những môn giải trí lành mạnh”.
Trường hợp anh T.B.B.N (xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang) không được may mắn như con chị L.T.L. Vợ chồng ly thân, công việc làm ăn thất bại, anh T.B.B.N đã tìm đến cỏ Mỹ như một cách giải tỏa sự chán nản, cuối cùng, anh T.B.B.N bị Công an bắt khi đang phê thuốc và được đưa vào Cơ sở xã hội Bầu Bàng để cai nghiện bắt buộc 12 tháng. Trong lúc tưởng như mọi hy vọng đã tắt thì người vợ lại tìm đến thăm, động viên anh đều đặn vào các Chủ nhật cuối cùng của tháng. Với anh, đây thực sự là nguồn động viên to lớn, kịp thời để anh quyết tâm cai nghiện, sớm về với gia đình.
Trò chuỵện với chúng tôi khi đã hoàn thành cai nghiện và bắt đầu với nghề nấu bếp, anh T.B.B.N đúc kết: “Nếu không có vợ, con và người thân trong gia đình chìa cánh tay ra đúng lúc, động viên tôi vượt qua lúc khó khăn thì có lẽ suốt đời tôi sẽ không biết đến ngày mai”.
Theo ông Ngô Quang Sang, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội thành phố, bên cạnh sự can thiệp, giúp đỡ của chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội, gia đình chính là “vũ khí” lợi hại nhất, không chỉ phòng ngừa mà còn giúp người lỡ sa vào con đường nghiện ngập có thêm động lực để vượt qua cám dỗ của chất gây nghiện. Thực tế tại thành phố trong thời gian qua đã chứng minh rất rõ điều này, những người cai nghiện thành công và tỷ lệ tái nghiện thấp đều rơi vào các trường hợp may mắn có sự quan tâm, chăm sóc, động viên kịp thời của gia đình, người thân. Ngược lại, những trường hợp bị gia đình bỏ rơi thì khả năng đoạn tuyệt hẳn với các chất gây nghiện rất thấp, thậm chí là không thể.
Trong quá trình thực hiện Kế hoạch số 7068/KH-UBND của UBND thành phố (ngày 17-10-2019) về triển khai thí điểm mô hình hỗ trợ tư vấn và kết nối dịch vụ điều trị nghiện ma túy ở 6 phường thuộc quận Thanh Khê và Hải Châu có 118 người nghiện tham gia cũng cho thấy vai trò của gia đình, người thân trong công cuộc đưa người lầm lỡ trở về cuộc sống bình thường. Theo đó, thời gian qua, do ảnh hưởng của Covid-19 nên việc điều trị cắt cơn, giải độc tại các cơ sở y tế không thể triển khai được, tuy nhiên, với những trường hợp được gia đình quan tâm, giúp đỡ đều có tiến bộ, giảm dần cảm giác “nhớ thuốc”.
Anh N.U, một người từng có thời gian dài nghiện nặng; đã cai nghiện thành công, nay có việc làm ổn định, đồng thời là cộng tác viên thường xuyên của Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội thành phố khẳng định: “Ở bất kỳ buổi tuyên truyền nào về ma túy mà tôi được Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội mời tham gia với tư cách là “nhân chứng sống”, tôi đều đưa ra lời khuyên rằng, gia đình, người thân khi phát hiện chồng, con, em mình sa vào con đường nghiện ngập thì thay vì lên án, xa lánh, hãy chìa cánh tay ra để kéo họ trở lại. Chỉ có vậy mới giúp họ thoát được “cái chết trắng” đáng sợ kia”.
Báo cáo của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố cho biết, thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính, từ tháng 9-2014 đến nay, thành phố đã có 841 người thực hiện cai nghiện tại gia đình và cộng đồng. Kết quả có 80,6% số người hoàn thành chương trình cai nghiện và có 19,4% số người tái nghiện.
Đánh giá về kết quả này, ông Trần Công Nguyên, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố cho rằng: “Trong số 841 người thực hiện cai nghiện tại gia đình và cộng đồng trên địa bàn thành phố thời gian qua, những người cai nghiện thành công đều có một điểm chung đó là chính quyền địa phương, cán bộ cơ sở và đặc biệt là gia đình, người thân luôn đồng hành, quan tâm, yêu thương, giúp đỡ. Ngược lại, những người tái nghiện hầu hết đều rơi vào tình cảnh không có hoặc ít có sự quan tâm, chia sẻ từ gia đình, người thân. Bên cạnh đó, việc thiếu công ăn việc làm cũng là nguyên nhân khiến người sau cai dễ quay trở lại con đường nghiện ngập.
THANH VÂN
