Trong chuyến công du nước ngoài từ ngày 1 đến 12-11, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz-Canel có các cuộc tiếp xúc với các nhà lãnh đạo cấp cao nhất của mỗi nước, gồm Nga, Triều Tiên, Trung Quốc, Lào, Việt Nam. Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của nhà lãnh đạo Cuba bên ngoài châu Mỹ sau khi nhậm chức vào tháng 4 năm nay, thực hiện đường lối Cuba tiếp tục đa dạng hóa các mối quan hệ đối ngoại, mở rộng thị trường thương mại và hợp tác kinh tế với các đối tác truyền thống.
 |
| Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. (Nguồn: Yonhap) |
Khẳng định quan hệ đồng minh chiến lược với Nga
Nga là nước khởi đầu cho chuyến công du của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz-Canel. Trong chuyến thăm chính thức Nga từ ngày 1 đến 3-11, nhà lãnh đạo Cuba đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin để bàn về những triển vọng trong phát triển hợp tác chiến lược song phương trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là hợp tác kỹ thuật-quân sự, cũng như trao đổi về những vấn đề khu vực và thế giới. Tại thủ đô Moskva, lãnh đạo hai nước khẳng định mối quan hệ giữa Nga và Cuba mang tính chất đồng minh, chiến lược, được gắn kết bằng tình hữu nghị vững chắc, cảm thông lẫn nhau, tôn trọng và hỗ trợ đoàn kết.
Theo TTXVN, kết thúc hội đàm, lãnh đạo Nga và Cuba đã ký tuyên bố chung ghi nhận mối quan hệ song phương đang ở mức độ cao, phát triển năng động, duy trì được tính chất chiến lược, trung thực và hướng đến tương lai. Lãnh đạo hai nước nhất trí tiếp tục cùng nỗ lực tăng cường hợp tác hiệu quả trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế-thương mại, tài chính-ngân hàng, đầu tư, văn hóa-nhân văn, khoa học-giáo dục, công nghệ mới và kỹ thuật quân sự.
Tổng thống Putin cũng khẳng định tình đoàn kết của nhân dân Nga với nhân dân Cuba trong cuộc đấu tranh yêu cầu Mỹ gỡ bỏ vô điều kiện những biện pháp trừng phạt mà Washington đã áp đặt chống Cuba kéo dài gần 60 năm qua. Lãnh đạo hai nước cũng bày tỏ lấy làm tiếc trước ý định của Mỹ rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng tên lửa tầm trung (INF), đồng thời cảnh báo động thái này của Washington gây ra vô số hậu quả tiêu cực đối với an ninh quốc tế. Hai bên cũng thể hiện quan ngại về mối đe dọa triển khai vũ khí trên vũ trụ và nhấn mạnh sự cần thiết thống nhất nỗ lực quốc tế để ngăn chặn cuộc chạy đua vũ trang trên không gian vũ trụ.
Tại cuộc họp báo chung với Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz-Canel ở thủ đô Moskva, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết doanh nghiệp Nga sẵn sàng thực hiện chương trình hiện đại hóa nền kinh tế Cuba; đồng thời đề nghị Cuba tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp Nga tham gia xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông trên đảo quốc này, đặc biệt là mạng lưới đường sắt, nhằm giúp tăng gấp 3 lần lưu lượng vận chuyển hành khách và tăng gấp đôi lưu lượng vận chuyển hàng hóa của ngành đường sắt Cuba.
Trên đà trao đổi thương mại song phương năm 2017 tăng 17% so với năm trước đó (đạt gần 300 triệu USD), hai bên đã nhất trí một số hướng hợp tác mới trong tương lai, trong đó có việc Nga tham gia nâng cấp các nhà máy luyện kim, sản xuất niken của Cuba.
Nỗ lực vượt qua sự cô lập của Mỹ
Trong chặng dừng chân thứ hai của chuyến công du nước ngoài của Chủ tịch Cuba Diaz-Canel, ngày 4-11, Chủ tịch Cuba đã tới Triều Tiên nhằm làm sâu sắc “mối quan hệ hữu nghị lâu đời, sự đoàn kết và tình đồng chí” giữa hai nước.
Theo hãng Thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA), ngày 5-11, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel đã trao đổi quan điểm về tình hình chung quanh Bán đảo Triều Tiên và nhiều vấn đề quốc tế khác. Nhà lãnh đạo Triều Tiên cho biết, Bình Nhưỡng đang nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa với Mỹ, với việc một trợ lý thân tín của ông Kim Jong-un có cuộc đối thoại với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ở New York vào ngày 8-11-2018.
Tại Nhà khách quốc gia Paekhwawon, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận các vấn đề quan trọng mà hai bên cùng quan tâm, trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, y tế cộng đồng, khoa học và công nghệ, cũng như tình hình quốc tế. KCNA cho biết, hai bên “đã đạt được đồng thuận về quan điểm đối với tất cả các vấn đề”. Hai bên bày tỏ “sự ủng hộ hoàn toàn và tình đoàn kết” giữa hai nước và nhất trí tăng cường quan hệ song phương.
Bài viết trên tờ Rodong Simun - cơ quan ngôn luận của Đảng Lao động Triều Tiên - cũng nêu rõ, chuyến thăm của Chủ tịch Cuba là “một sự kiện lịch sử thể hiện rõ mối quan hệ hữu nghị lâu đời, tình đoàn kết và tình đồng chí giữa hai dân tộc đang kề vai sát cánh tiến bước trong cuộc đấu tranh chung chống lại chính sách xâm lược và chiến tranh của đế quốc, cũng như vì hòa bình và chiến thắng trong công cuộc xã hội chủ nghĩa”.
Trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 6 đến 8-11, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz-Kanel Bermudez sẽ tiếp tục đa dạng hóa các mối quan hệ đối ngoại, mở rộng thị trường thương mại.
Theo Tân Hoa xã, Chủ nhiệm Ủy ban Toàn quốc Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân Trung Quốc (CPPCC) Uông Dương đã tiếp Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel đang ở thăm Trung Quốc hôm 7-11. Ông Uông Dương khẳng định: “Trung Quốc ủng hộ quyết tâm của Cuba tìm ra một con đường phát triển phù hợp với những điều kiện riêng của nước này”. Ông nhấn mạnh rằng, Trung Quốc và Cuba là những người bạn tốt, đồng chí tốt và anh em tốt. Bất kể tình hình thay đổi ra sao, Bắc Kinh sẽ kiên quyết ủng hộ việc làm sâu sắc thêm sự hợp tác hữu nghị với Cuba.
Trong cuộc hội đàm giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Chủ tịch Diaz-Canel, Bắc Kinh hứa sẵn sàng chung tay với La Habana thực hiện những đồng thuận lớn mà lãnh đạo hai nước đạt được để thúc đẩy hơn nữa quan hệ song phương. Mục đích của chuyến thăm Trung Quốc của Chủ tịch Diaz-Canel là nhằm tiếp tục và củng cố tình hữu nghị truyền thống giữa hai nước, cũng như mong muốn lên kế hoạch cho những hoạt động trao đổi và hợp tác song phương trong tương lai.
Theo các chuyên gia kinh tế thế giới, hiện Cuba gặp khó khăn trong phát triển kinh tế tại khu vực sau khi các lực lượng cực đoan lên nắm quyền ở Brazil. Do đó, điều quan trọng đối với Cuba là phải khởi động lại quan hệ với Nga, Trung Quốc và những người bạn khác. Chuyến công du của nhà lãnh đạo Cuba mang tính tự cường quan trọng, có thể mở ra nhiều cơ hội để phát triển kinh tế cho đảo quốc này. Bằng cách chọn các quốc gia đến thăm cho thấy ý định của Cuba tuân theo con đường chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Nhà lãnh đạo mới của Cuba đang định vị mình là một nhà cải cách. Và không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, mà còn thể hiện ý chí và quyết tâm chính trị để phát triển “ngoại giao đa phương”.
Ông hiểu rằng, việc Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền sẽ làm suy giảm chính sách “nới lỏng” đối với Cuba trong một thời gian dài. Trong bối cảnh này, chuyến công du nước ngoài đầu tiên ra bên ngoài lục địa của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz-Canel, được nhiều nhà quan sát xem là một nỗ lực mới để vượt qua sự cô lập của Mỹ và cải thiện tình hình quốc tế xung quanh đảo quốc này.
Đoàn Gia Huy
