Bức tranh ngày càng phân cực

Chúng ta đang chứng kiến cảnh tượng đối lập, trong khi tại Mỹ, hơn một nửa dân số đã tiêm ít nhất 1 liều vắc-xin ngừa Covid-19 và tỷ lệ lây bệnh đã giảm xuống mức thấp nhất trong 11 tháng qua, thì ở các nước kém giàu hơn, mỗi ngày vẫn có hàng ngàn người chưa được tiêm vắc-xin qua đời.

Trẻ em từ 12-15 tuổi chờ được tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 của Pfizer tại thành phố Tustin, bang California (Mỹ) ngày 13-5. Ảnh: AP

Từ Ấn Độ đến Brazil, số người chưa tiêm vắc-xin đang chết vì Covid-19. Các điểm hỏa táng tại Ấn Độ quá tải. Thành phố Sao Paulo của Brazil phải tìm kiếm nơi để chôn các thi thể mới.

Những “sa mạc” vắc-xin

“Tôi có những người bạn là nhân viên y tế tại Ấn Độ, Đông Nam Á, khắp nơi... mà có thể cho tới năm 2022 hoặc 2023 họ vẫn chưa thể được tiêm vắc-xin”, GS. Craig Spencer chuyên ngành Y học cấp cứu tại Đại học Columbia (Mỹ) bình luận với AP.

Hiện còn gần 12 quốc gia trên thế giới đang là những “sa mạc vắc-xin”. Tại đó không có ai được tiêm vắc-xin, kể cả các bác sĩ điều trị bệnh nhân Covid-19. Nhiều nước trong nhóm này thuộc châu Phi.

Cộng hòa Chad, một trong những nước kém phát triển nhất thế giới, có trong nhóm các “sa mạc vắc-xin” đó. Tại một bệnh viện ở thủ đô nước này, chẳng ai tranh luận với nhau xem loại vắc-xin Covid-19 nào tốt nhất vì đơn giản họ chưa có bất cứ loại nào. “Tôi cảm thấy thật phi lý và bất công, điều đó làm tôi rất buồn”, bác sĩ Oumaima Djarma chuyên về bệnh nhiễm (33 tuổi), làm việc tại một bệnh viện ở thủ đô CH Chad nói.

Ngoài Cộng hòa Chad, những nước chung tình cảnh này còn có Burkina Faso, Burundi, Eritrea và Tanzania.

Nên ưu tiên cho ai?

Tại Mỹ, các hãng dược thậm chí đã được cấp phép để tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 cho trẻ em từ 12-15 tuổi. Nhiều chuyên gia đang kêu gọi chính phủ của Tổng thống Joe Biden chia sẻ lượng vắc-xin của Mỹ cho những nước khác. Mới đây, ngày 12-5, nhóm 3 chuyên gia gồm bác sĩ kiêm nhà nghiên cứu Tracy Beth Høeg, PGS. miễn dịch học và thống kê sinh học Vinay Prasad tại Viện Đại học California tại San Francisco (UCSF) và GS. y khoa Monica Gandhi tại UCSF cùng viết chung một bài bình luận chia sẻ quan điểm về vấn đề này với tựa đề “Trẻ em Mỹ có thể chờ đợi” trên tạp chí Atlantic. Ba chuyên gia này cho rằng: “So với trẻ em trong độ tuổi từ 5-17, những người trong độ tuổi 75-84 có nguy cơ chết vì Covid cao gấp 3.200 lần. Với trẻ em, nguy cơ mắc bệnh không phải bằng “0”, nhưng nguy cơ tử vong vì Covid-19 cũng tương đương như cúm mùa, các ca nhập viện chỉ chiếm khoảng 0,008% trong số các ca bệnh đã được chẩn đoán”.

Bà Tracy Beth Høeg cho rằng, trong những tháng tới, Mỹ và các nước giàu khác sẽ còn cơ hội để cứu sống hàng trăm ngàn sinh mạng đang bị đe dọa vì Covid-19 tại Nam Á. “Vì sự bình đẳng toàn cầu, người Mỹ nên trì hoãn việc tiêm vắc-xin cho con em của chúng ta cho tới khi năng lực sản xuất vắc-xin toàn cầu được mở rộng đáng kể và cuộc khủng hoảng tại Ấn Độ hạ nhiệt. Việc trì hoãn này sẽ giúp huy động được thêm hàng chục triệu liều vắc-xin để sử dụng ngay tại những khu vực đang bị dịch bệnh hoành hành nghiêm trọng nhất ở nước ngoài”, bà Tracy Beth Høeg lập luận.

PGS. Vinay Prasad cho rằng, sẽ thật vô lý nếu người ta chọn tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 cho trẻ em ở Mỹ trước khi tiêm cho những người trưởng thành ở Ấn Độ. Quốc gia Nam Á này chỉ có 1/10 dân số trưởng thành được tiêm một liều vắc-xin. “Chắc chắc bạn sẽ cứu được nhiều người hơn với việc chuyển lượng vắc-xin đó tới những người lớn tuổi hơn trên toàn cầu”, ông Vinay Prasad nói với tạp chí Vox (Mỹ).
Thực tế, việc này không chỉ có ích với Ấn Độ và các nước, nó cũng có ích với chính nước Mỹ. Nếu để cuộc khủng hoảng đại dịch kéo dài, nguy cơ xuất hiện các biến chủng mới sẽ lớn hơn.

TRẦN ĐẮC LUÂN (theo AP, Washington Post)