1. Dày 188 trang, cuốn sách Trên những dặm đường (NXB Thanh Niên, 2022) của nhà báo Nguyễn Đức Liên ghi lại hành trình trải nghiệm tại 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, như Mỹ, Canada, Tây Ban Nha, Ý, Bồ Đào Nha, Công hòa Czech, Đức, Cuba, Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia... Mỗi vùng đất, tác giả đều dành thời gian tham quan kiến trúc công trình, tìm hiểu lịch sử, văn hóa, ẩm thực và đưa ra những đánh giá dưới góc nhìn của du khách.
 |
Trên những dặm đường gồm 34 bài viết kèm hình ảnh giúp bạn đọc hình dung rõ hơn cảnh quan, con người ở thủ đô Boston, món phở Việt ở Arkansas, tuyệt tác Grand Canyon (Mỹ); món súp hầm Pozole (Mexico); phố cổ Québec ở Canada hay phong tục, tập quán ăn Tết ở Nhật.
Tác giả không dừng lại ở việc điểm danh các vùng đất, giới thiệu kỳ quan thế giới mà ghi lại những câu chuyện về người cầm biển hiệu “I'm hungry” (Tôi đói) ở Mỹ, kinh nghiệm bỏ túi khi đến Cuba và một số quốc gia ở châu Âu.
Ngoài Trên những dặm đường, nhà báo Nguyễn Đức Liên cũng là tác giả của hai cuốn sách Lửa giàn khoan, Đến và đi được nhiều bạn đọc ưa thích.
2. Đời sống vỉa hè Sài Gòn (NXB Dân Trí, 2022 - Mai Nguyễn dịch) là công trình nghiên cứu văn hóa của giáo sư người Mỹ Annette M. Kim sau nhiều năm sinh sống, làm việc tại Việt Nam.
Tại đây, bà và đồng nghiệp đang công tác tại Phòng Phân tích không gian đô thị (Spatial Analysis Lab - SLAB) của Đại học Nam California đã thực hiện 275 cuộc phỏng vấn, hơn 3.000 tấm ảnh, đoạn phim về vỉa hè; thu thập tài liệu vỉa hè từ văn khố, số liệu thống kê, quy hoạch đô thị, công trình nghiên cứu của các tác giả trong nước, qua nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau.
 |
Giáo sư Annette M. Kim đúc kết, đời sống vỉa hè ở Sài Gòn nói riêng, Việt Nam nói chung mang nét văn hóa đặc trưng không thể tìm thấy ở nơi nào khác trên thế giới.
Ngoài giá trị văn hóa, ẩm thực, vỉa hè Sài Gòn là hiện thân của nền kinh tế, lòng nhân ái và sự gắn kết cộng đồng: “Trong cái không gian chật hẹp ấy, những người cùng hẻm trao cho tôi những ánh nhìn và chúng tôi sẽ chào nhau bằng những nụ cười cùng những câu xã giao vào buổi sáng. Hầu hết những người tôi đi qua đều là khách uống cà phê của chị Bông, chị mới mở một quán cà phê cóc ngay trong hẻm. Đôi khi vài người trong hẻm phàn nàn rằng chị chiếm quá nhiều chỗ và thế là chị Bông lại dịch mấy cái đồ nhựa của chị sát lại gần tường hơn một chút”.
Dựa trên những trải nghiệm, đánh giá của gần 450 du khách nước ngoài khi đến Thành phố Hồ Chí Minh, tác giả nhìn nhận: “Vì cuộc sống vỉa hè là một trong những khía cạnh đáng chú ý và thú vị nhất của Thành phố Hồ Chí Minh, ta có thể lập luận một cách chính đáng rằng, cuộc sống vỉa hè nên được giữ lại, nhưng cũng nên được quản lý tốt”.
HUỲNH LÊ
