Những điều thú vị về sách có thể bạn chưa biết

Đọc sách đã đi cùng nhân loại từ rất xa xưa, và đó là hoạt động mang tính chủ quan rất rõ, mỗi cá nhân, mỗi nền văn hóa sẽ đọc sách theo những cách khác nhau. Và dù bạn là người đã đọc sách một năm hay vài chục năm rồi, vẫn luôn có những điều liên quan đến sách và đọc sách khiến bạn bất ngờ, thú vị.

Thư viện cổ xưa nhất thế giới còn tồn tại cho tới hôm nay tại Khizanat al Qarawiyyin ở Fes, Morocco. Ảnh: Infobae.com

Cuốn sách best-seller của mọi thời

Năm 2021, Sách kỷ lục thế giới Guinness công bố Kinh Thánh (Bible) là cuốn sách bán chạy nhất mọi thời với số lượng khoảng 5-7 tỷ bản in đã bán. Ở đây họ đề cập cụ thể tới phiên bản Kinh Thánh của Thiên Chúa giáo (bao gồm Tân ước và Cựu ước).

Tuy nhiên nếu Kinh Thánh là cuốn best-seller của mọi thời thì đâu là cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất trước nay? Vào tháng 5-2023, ông Kevin Wong, một nhà báo tự do và là cộng tác viên tại công ty IGN đã bỏ công tìm câu trả lời sau khi loại bỏ các ấn bản liên quan chính trị và tôn giáo. Theo danh sách của Kevin Wong, cuốn tiểu thuyết bán chạy nhất mọi thời là Don Quixote với khoảng 500 triệu ấn bản đã bán kể từ khi xuất bản lần đầu tại Tây Ban Nha vào năm 1605 và sau đó là 1615.

Tiểu thuyết đầu tiên trên thế giới

Lâu nay nhiều học giả cho rằng cuốn The Tale of Genji, cuốn sách hơn 1.000 năm tuổi của tác giả người Nhật Murasaki Shikibu viết trước năm 1021 là cuốn tiểu thuyết đầu tiên trên thế giới. Tuy nhiên, vấn đề này còn nhiều tranh cãi, đáng chú ý nhất là bài báo năm 2020 của trang Bookriot đã phân tích dựa trên các tiêu chí định nghĩa về tiểu thuyết để khẳng định cuốn Callirhoe được viết tại Hy Lạp từ thế kỷ 1 sau CN mới là cuốn cổ hơn nhiều.

Tác giả được biết đến sớm nhất

Một công chúa của Đế chế Akkadian (nằm ở khu vực Mesopotamia cổ đại, nay là vùng Cận Đông) tồn tại hơn 4.000 năm về trước là người đã ký tên “Enheduanna” trong những bản thánh ca của bà vào năm 2.300 trước CN. Đây là ví dụ còn lại sớm nhất về trường hợp một tác giả ký tên lên tác phẩm của họ. Nhiều tác phẩm khác hoặc vô danh hoặc chưa xác định được tác giả cho tới hôm nay.

Sách được in lần đầu tiên vào năm nào?

Vào khoảng năm 1.000 sau CN, ở Trung Quốc, Bi Sheng (Tất Thăng) - một người Trung Quốc đã phát minh ra công nghệ in ấn đầu tiên trên thế giới bằng cách dùng đất sét nặn thành các con chữ, sau đó nung qua lửa và tạo ra một loạt con chữ có thể xếp thành chữ in và dùng lại nhiều lần. Tới năm 1440 ở Pháp, ông Johannes Gutenberg người Đức đã lần đầu tiên phát minh ra kỹ thuật in ấn bằng cách sắp xếp các ký tự rời tương tự ở châu Âu. Cuốn sách đầu tiên được sản xuất hàng loạt bằng kỹ thuật in này của Gutenberg chính là Kinh Thánh. Ngày nay chỉ còn khoảng 49 bản in cuốn Kinh Thánh này và chúng được gọi là “Gutenberg Bible”.

Thư viện cổ nhất thế giới còn tồn tại đến nay ở đâu?

Danh hiệu này từ lâu đã thuộc về thư viện Khizanat al Qarawiyyin ở Fes, Morocco. Thư viện do một phụ nữ tên là Fatima al Fihria thành lập từ thế kỷ thứ 9 và điều thú vị là sau hơn 12 thế kỷ, nó cũng được một người phụ nữ khác là kiến trúc sư Aziza Chaouni phục dựng.

Cuốn sách nào đắt tiền nhất?

Theo danh sách liệt kê 15 cuốn sách đắt nhất thế giới công bố năm 2021 của trang Invaluable, cuốn sách đã được bán với giá đắt nhất cho tới nay là bản gốc chép tay của cuốn Book of Mormon của Joseph Smith. Cuốn này đã bán được 35 triệu USD (hơn 850 tỷ đồng) vào năm 2017. Ngôi vị này đến nay chưa bị thay thế.

Cuốn sách được dịch nhiều nhất

Sau ngôi đầu của Kinh Thánh (được dịch ra 3.350 thứ tiếng) những cuốn sách được dịch nhiều nhất cho tới nay còn có: The Little Prince của Antoine de Saint-Exupéry (Hoàng tử bé, được dịch ra 380 thứ tiếng); The Adventures of Pinocchio (Những cuộc phiêu lưu của Pinocchio của Carlo Collodi, được dịch ra 260 ngôn ngữ); Tao Te Ching (Đạo Đức Kinh của Lão Tử) được dịch ra 250 ngôn ngữ)…

Bộ truyện dài tập nhất

Năm 2020 trang Bookriot đã thống kê, xếp loại các bộ truyện nhiều tập theo từng thể loại. Và một trong những bộ truyện khoa học viễn tưởng nhiều tập nhất cho tới nay là bộ The Guin Saga của nhà văn Nhật Bản Kaoru Kurimoto và do Alexander O. Smith minh họa. Bộ truyện này có hơn 150 tập.

TRẦN ĐẮC LUÂN