Âm nhạc "cưỡng bức"

Với ngôn từ và giai điệu của mình, âm nhạc được ví như một loại thần dược cho tâm hồn và sức khỏe con người.

Sổ tay tuyên truyền thực hiện văn hóa, văn minh đô thị do Ban Tuyên giáo Thành ủy phát hành sẽ góp phần nâng cao nhận thức trên lĩnh vực này cho người dân về tác hại của ô nhiễm tiếng ồn. TRONG ẢNH: Bà Nguyễn Thị Thanh Bình, Phó Chủ tịch phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà đang đọc quyển sổ tay.Ảnh: M.T

Tuy nhiên, âm nhạc cần được truyền dẫn trong không gian phù hợp, có khả năng thắp sáng và kết nối giữa người hát với người nghe chứ không phải một công cụ để kinh doanh hay giải trí gây mất trật tự và sự bình yên của thành phố.

Muôn kiểu “tra tấn”

Tọa lạc tại tầng 35, 36 của khách sạn Novotel, Sky 36 được đánh giá là sky bar cao nhất Việt Nam. Đây là trung tâm của những buổi đại tiệc âm thanh và ánh sáng. Ông Nguyễn Văn Duy, Tổ phó Tổ liên ngành 43 cho biết, thiết kế đặc biệt, hệ thống âm thanh hiện đại kết hợp với vị trí cao đã giúp không khí sôi động và âm nhạc bên trong Sky 36 không tràn ra những tuyến đường lân cận hoặc ngay dưới chân khách sạn Novotel nhưng lại… phóng đến những khu dân cư xa hơn.

Người dân sống tại khu vực xung quanh chợ Đống Đa (quận Hải Châu) hay các khu vực dân cư phía đối diện với Novotel bên kia sông Hàn đã nhiều lần phản ánh tình trạng tiếng nhạc sàn không lớn nhưng dai dẳng, thình thịch, kéo dài đến tận nửa đêm về sáng và liên tục trong tất cả các ngày đã ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sinh hoạt của người dân nơi đây.

Bà Trần Minh Thông đường, Dương Đình Nghệ  (phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà)... nhiều tháng liền không thể ngủ trước 3giờ sáng với tiếng nhạc có âm lượng vừa phải, nhưng giật liên tục, với nhịp điệu dồn dập, cao trào xen lẫn với tia đèn xanh trắng phát ra từ hướng tòa nhà Novotel rọi thẳng vào nhà. “Dẫu biết rằng, Sky 36 là điểm vui chơi lý tưởng cho du khách khi đến với Đà Nẵng, tuy nhiên, thành phố sống tốt trước hết phải cho chính người dân Đà Nẵng thụ hưởng chứ không chỉ hướng đến mục tiêu du lịch”, bà Thông nói. Chắc hẳn, bà rất cần những tối bình yên thong dong đọc sách, cần những giấc ngủ không chập chờn mộng mị do âm nhạc.

Tiệm bánh Pháp mang tên Léo trong một con đường nhỏ của anh Francon Léonard (người gốc Pháp) từng rất đông khách, đa phần là người ngoại quốc đến để thưởng thức những chiếc bánh ngọt cổ điển trong không gian yên tĩnh, đúng chuẩn châu Âu. Tất cả chỉ thay đổi khi anh chuyển tiệm bánh đến số 11 Hà Chương (cũng trên địa bàn phường Phước Mỹ), tiệm thưa vắng dần mặc dù nằm ở cung đường rộng hơn, mặc dù những chiếc bánh vẫn mềm mịn, trắng ngần, vị bánh vẫn bùi bùi, xốp xốp khi quyện với hương sô-cô-la, kem tươi ngọt thanh hay hạnh nhân nghiền…

Theo anh Léonard, tiệm thưa vắng khách bởi tiếng nhạc chát chúa phát ra từ dãy dài những quán nhậu đối diện. Xếp sát cạnh nhau, mỗi quán theo đuổi một thể loại âm nhạc: dân ca, nhạc cách mạng, nhạc vàng, nhạc quốc tế đến cả nhạc sống từ các ca sĩ nghiệp dư là khách hàng của quán. Tất cả tạo nên thứ âm thanh hỗn tạp từ chiều cho đến tận khuya. Trong không gian đó, khách hàng của anh Léonard không thể tiếp tục vừa thưởng thức bánh vừa đọc sách, trò chuyện hay viết lách như thói quen.

“Tiếng hát và âm nhạc là điều không thể thiếu trong cuộc sống mỗi người, với bản thân mình, tôi cũng vừa làm bánh vừa hát hay huýt sáo nho nhỏ để giảm mệt mỏi, nhẹ nhõm tinh thần, tránh được sai sót và tăng khả năng sáng tạo. Tuy nhiên, âm nhạc của tôi không làm ảnh hưởng đến cuộc sống của những người xung quanh. Mở nhạc với âm lượng quá lớn là điều bị nghiêm cấm và có thể phạt tù ở những quốc gia khác. Trong khi đó, nhiều hàng quán ở Việt Nam nói chung, Đà Nẵng nói riêng vẫn xem việc “tra tấn” người dân bằng âm nhạc để thu hút khách là điều bình thường. Điều “bình thường” này đang làm ảnh hưởng không nhỏ đến văn minh thương mại và thương hiệu đáng sống mà thành phố gầy dựng”, anh Léonard khẳng định.

Nhà trong hẻm nhỏ, hun hút trên đường Phó Đức Chính (phường Mân Thái, quận Sơn Trà), gia đình cô Phan Thị Tường Vy không chịu ô nhiễm tiếng ồn từ hàng quán hay xe cộ nhưng vẫn bị âm nhạc “ám ảnh” bởi hàng xóm thường xuyên hát karaoke. Tiếng hát sai từ, lạc nhịp, nhạc đi lối nhạc, lời đi đằng lời, hát không ra hát, đọc không rõ đọc, lúc rên rỉ thê lương, lúc cao vút chói lói khiến nhà không còn là nơi bình yên để các thành viên trong gia đình cô Vy quay về sau một ngày làm việc vất vả.

“Âm nhạc nâng đỡ, xoa dịu và giúp con người bao dung với nhau nhiều hơn, thế nhưng, trong trường hợp này, mỗi khi “âm nhạc” vang lên, gia đình tôi chỉ còn cách… niệm Phật để mong họ sớm kết thúc. Những chuyện tưởng chừng nhỏ nhặt này càng khiến áp lực cuộc sống thêm nặng nề”, cô Vy chia sẻ.

Lúng túng trong xử lý

Theo ông Nguyễn Văn Duy, Tổ phó Tổ liên ngành 43 thì những vi phạm liên quan đến lĩnh vực tiếng ồn luôn khiến người xử lý lúng túng bởi chưa có quy định cụ thể của pháp luật. Ông Duy nêu ra trường hợp cụ thể đối với Sky 36. Theo đó, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn thì âm thanh cho phép nằm ở ngưỡng từ 52 đến 55 dB, nếu quá 70 dB sẽ gây ra tác động tiêu cực đến sức khỏe con người. Việc đo lường cường độ tiếng ồn không tiến hành ở nơi phát ra âm thanh mà được thực hiện ở tại nơi phản ánh (tại nhà người dân). Vì lý do này nên Tổ liên ngành 43 đã nhiều lần trực tiếp xuống nhà dân đo đạc nhưng không có cách giải quyết triệt để bởi tiếng ồn từ Sky 36 luôn nằm trong ngưỡng cho phép của pháp luật.

“Lắng nghe tiếng nhạc sàn không có khả năng gây điếc, âm thanh không lớn nhưng lại đều đều, liên tục suốt đêm, tôi hiểu lắm sự căng thẳng của người dân khi hoàn toàn bị động trong việc kiểm soát môi trường sống xung quanh mình, có thể mất ngủ triền miên, tinh thần, trí lực xuống dốc… Tuy nhiên, tất cả những gì mà Tổ liên ngành 43 có thể làm là liên tục vận động, nhắc nhở Sky 36 giảm số lượng loa, điều chỉnh âm lượng ở mức nhỏ nhất có thể và hy vọng những… cơn gió, cụm mây sẽ góp phần giảm bước sóng của âm thanh”, ông Duy nói.

Một trong những tiêu chí để xét danh hiệu Gia đình văn hóa là không tạo ra tiếng ồn làm ảnh hưởng, đảo lộn đời sống sinh hoạt của các hộ dân xung quanh. Theo ông Nguyễn Hữu Chiến, Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch thì hầu hết nhân dân đều biết việc hát lớn trong khu dân cư là điều không nên và không được làm, tuy nhiên, người dân vẫn thích kiểu sinh hoạt theo bề nổi, ồn ào.

“Hát karaoke là loại hình giải trí tốt, tuy nhiên phải được thực hiện trong môi trường cách âm. Trình độ dân trí thấp kết hợp với cơ sở hạ tầng còn lạc hậu nên dẫn đến tình trạng người hát thì cố gắng hát to, người nghe không dám thưa kiện bởi tâm lý: “Kiện cáo phiền phức, nhiêu khê nhưng chưa chắc đã được giải quyết mà lại gây thêm xích mích, ghen ghét, tình làng nghĩa xóm sứt mẻ”, ông Chiến nói.

Theo ông Nguyễn Hữu Chiến, tình trạng này chỉ có thể được khắc phục bằng cách tăng cường tuyên truyền thấu đáo cho người dân về tác hại của ô nhiễm tiếng ồn thông qua cuộc họp tổ dân phố. Ban Tuyên giáo Thành ủy vừa in và sẽ gửi về từng tổ dân phố Sổ tay tuyên truyền thực hiện văn hóa, văn minh đô thị.

Hy vọng rằng, Sổ tay cùng những cuộc họp cộng đồng sẽ giúp người dân nhận ra và phát huy quyền làm chủ của mình trong việc quản lý cộng đồng từ cả 2 phía. Một bên người dân không được phép mở âm nhạc quá lớn gây ảnh hưởng đến hàng xóm, láng giềng; một bên người dân có thêm hiểu biết về những đường dây nóng ở các cấp chính quyền và mạnh dạn thông báo để lực lượng chức năng đến xử lý những hành vi tạo ra tiếng ồn không phù hợp với văn minh đô thị.

MAI TRANG