Lợi "kép" từ xử lý vi phạm bỏ hoang đất đai

Thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cùng các địa phương đã rà soát, xử lý hơn 100 lô đất bị bỏ hoang và thu tiền gia hạn sử dụng đất hơn 376 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước. Việc này cũng mang đến lợi ích “kép” là một số chủ đầu tư đã khởi công hoặc bắt đầu triển khai dự án, đưa đất vào sử dụng.

Một lô đất ven đường Hoàng Sa được san ủi và cắm biển tên dự án xây dựng khách sạn sau khi được thông báo yêu cầu báo cáo tiến độ sử dụng đất. Ảnh: HOÀNG HIỆP

Từ giữa năm 2023 đến nay, UBND quận Sơn Trà chỉ đạo Phòng TN&MT phối hợp với các đơn vị, địa phương tích cực rà soát, nhiều lần thông báo cho các chủ lô đất (có mục đích sử dụng là đất cơ sở sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ, đất ở đô thị kết hợp thương mại dịch vụ) đang để trống, bỏ hoang nhiều năm, phải báo cáo tiến độ đưa đất vào sử dụng đất. Sau khi được thông báo hơn 1 tháng, mới đây, chủ lô đất A2 thuộc Khu phức hợp đô thị, thương mại dịch vụ cao tầng và căn hộ đầu tuyến Sơn Trà - Điện Ngọc (đường Hoàng Sa, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà) đã tiến hành san ủi, dọn sạch cây bụi, cỏ mọc rậm rạp trên toàn bộ diện tích gần 900m2 và cắm biển tên, hình ảnh dự án khách sạn Đà Nẵng Silk Tower 2; đồng thời, thông tin đang hoàn thiện hồ sơ xin phép xây dựng dự án này với 20 tầng nổi, 2 tầng hầm. Gần đó, một số lô đất bị bỏ hoang nhiều năm dọc đường Hoàng Sa, Lê Đức Thọ... đã được san ủi, xúc dọn cỏ dại.

Tại phường Nại Hiên Đông (quận Sơn Trà), sau nhiều năm bỏ hoang đất đai, 2 lô đất ở hai góc đường Chu Huy Mân - Hồ Hán Thương đã san ủi, dọn cỏ, rác thải, trong đó, trên một lô đất rộng hơn 11.700m2 đang thi công kho hàng Đại Thuận. Một số lô đất ở đường Lê Đức Thọ, Hồ Hán Thương... cũng được xúc dọn cỏ dại.

Trước đó, vào tháng 3-2024, qua rà soát của Phòng TN&MT quận Sơn Trà, trên địa bàn quận có 32 lô đất có mục đích sử dụng là đất cơ sở sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ, đất ở kết hợp thương mại dịch vụ của các cá nhân, hộ gia đình chưa đưa đất vào sử dụng, để đất trống, chưa có công trình trên đất, dù đã có đầy đủ hạ tầng để đưa đất vào sử dụng.

Theo quy định của Luật Đất đai, đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư thì phải đưa đất vào sử dụng. Trường hợp không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa thì chủ đầu tư phải đưa đất vào sử dụng. Trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn tiến độ sử dụng đất 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án. Hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng.

Trên cơ sở đó, Phòng TN&MT tham mưu UBND quận Sơn Trà ban hành thông báo đề nghị chủ sử dụng đất báo cáo cụ thể tiến độ sử dụng đất, quá trình thực hiện các thủ tục để triển khai đưa đất vào sử dụng; tiến độ thực hiện dự án... Đây là lần thứ ba trong hai năm qua, quận rà soát và thông báo cho các chủ đầu tư dự án, chủ sử dụng đất trên địa bàn quận phải báo cáo tiến độ sử dụng đất và một số trường hợp đã nhanh chóng thực hiện thủ tục để đưa đất vào sử dụng hoặc được gia hạn tiến độ sử dụng đất.

Theo Thanh tra Sở TN&MT, qua kiểm tra tiến độ sử dụng đất 21 dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị, có 8 dự án chậm đưa đất vào sử dụng được UBND thành phố thống nhất gia hạn tiến độ sử dụng đất. Sau khi được gia hạn tiến độ sử dụng đất, một số dự án đã khởi công, đang thi công hoặc hoàn thành như Khu phức hợp dịch vụ thương mại cao tầng An Hòa, khu chung cư cao tầng, văn phòng thương mại và nhà ở Tiên Sơn, Asiana, The Filmore, P.A.Tower, The Sang Residence, Đà Nẵng Landmark... Trong năm 2024, Thanh tra Sở TN&MT sẽ tiến hành kiểm tra tình hình triển khai dự án đối với 19 dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn thành phố.

Tại Quyết định số 56/QĐ-UBND ngày 9-1-2024, UBND thành phố Đà Nẵng giao Sở TN&MT, UBND các quận, huyện tập trung kiểm tra, xử lý các lô đất đã gia hạn tiến độ sử dụng đất nhưng chưa đưa vào sử dụng và các lô đất chưa được gia hạn tiến độ sử dụng đất, xử lý từng khu đất cụ thể theo quy định pháp luật, hoàn thành toàn bộ trong năm 2024. Hiện nay, Sở TN&MT đang triển khai công tác rà soát, kiểm tra 669 lô đất, dự án của các tổ chức và 172 lô đất, dự án của các cá nhân còn lại thuộc đối tượng kiểm tra tiến độ sử dụng đất.

Theo Giám đốc Sở TN&MT Phạm Nam Sơn, sở đã tập trung xây dựng kế hoạch để kiểm tra tiến độ sử dụng đất đối với các lô đất nói trên. Tính đến hết quý 1-2024, sở đã gửi văn bản đề nghị chủ đầu tư báo cáo tiến độ sử dụng 366 lô đất và đã nhận được báo cáo của chủ 127 lô đất, dự án.

Sau khi loại trừ các dự án, lô đất mà chủ đầu tư chứng minh đã được đưa vào sử dụng, Sở TN&MT đã kiểm tra, lập biên bản đối với các khu đất còn lại để báo cáo UBND thành phố ban hành quyết định gia hạn tiến độ sử dụng đất.

HOÀNG HIỆP