Bánh xèo ngày mưa

Áp thấp nhiệt đới vừa tràn qua thành phố, lịch học con trẻ ở trường được nghỉ để ứng phó thời tiết có thể mạnh lên thành bão. Thiệt kỳ lạ, con trẻ reo lên “Mẹ ơi, bánh xèo”... Chúng nó sao giống mình đến lạ. Mỗi hồi mưa gió là nhớ đến món ăn cuốn hút qua mỗi thế hệ ở từng gia đình...

Nguyên liệu làm bánh xèo thường có sẵn ở các chợ rất tươi ngon.

Bánh xèo hả?!

Khác với ngày xa xưa, để làm món bánh xèo phải kỳ công. Ban đầu phải kể đến nguyên liệu đầu tiên là bột gạo. Bây chừ nguyên liệu làm bánh đã có sẵn với bột gạo có bán ở các tiệm tạp hóa; bột nước thì ra chợ, ghé hàng bán bún tươi là có ngay. Theo chân vợ dạo chợ để xách hàng, cầm trên tay bịch bột nước gạo trắng tưng, các cô, các chị bán hàng lẫn người quen đều buông lời hỏi với sự thích thú, sẻ chia: “Bánh xèo hả”.

Tiếp đó, là hàng loạt các lời tư vấn với vẻ am tường hơn cả sách vở. Người thì giới thiệu mua thêm tôm đất loại size nhỏ nghe, “à nè, loại tôm bạc nớ. Tôm mềm, ngọt thịt lắm”. Thiệt đã khi nhìn vợ lựa mớ tôm đất bắt ở sông Vĩnh Điện bung búng tách tách trên rổ tre.

Vẫn chưa đủ bởi có tư vấn, biểu mua thêm ít thịt heo ba chỉ, trứng gà hoặc trứng cút nữa. Nếu không hợp với tôm, thịt heo thì chọn thịt vịt. Chỉ riêng về thực phẩm làm nhưn cho bánh xèo thì đủ các vật liệu tùy theo khẩu vị và phù hợp của mỗi người như thịt bò, mực và có khi là cá cũng được luôn. Bọn trẻ nhà tôi thì vẫn theo truyền thống với nhưn tôm đất (tôm sông), trứng cút.

Chuẩn bị nguyên liệu cho món bánh xèo ngoài bột gạo, nhưn bánh thì không thể thiếu các loại rau đi kèm như giá đỗ, nấm, xà lách, dưa gang; củ sắn (sắn mồi), bánh cuốn và các loại gia vị khác để làm nước chấm.

Để có bữa ăn bánh xèo nhà làm, vợ tôi dường như rảo bước khắp chợ Bắc Mỹ An vì ghé nhiều gian hàng, mua nhiều loại nguyên liệu khác nhau. Tuy nhiên, chi phí không nhiều, mỗi loại vài chục ngàn đồng nên để có dĩa bánh xèo thì “của một đồng, công cả lạng”. Rứa mà chưa xong vì phía trước là một công đoạn mà... vợ tôi nói: “mưa gió mát mẻ ri em mới làm bánh, chớ thời tiết nắng nóng thì thôi hỉ”.

Vào bếp

Tôi quan sát thấy, vợ bắc chảo nhỏ lên bếp cho nóng, gắp cục mỡ heo thoa đều một vòng cho mỡ tan dần trên chảo. Sau đó gắp cục mỡ ra chén để dành. Rồi múc một thìa bột gạo có xắt ít hành lá rưới lên chảo đang nóng đánh “xèo” một cái.  Kế đến là múc tôm đất đặt lên bánh, cho thêm quả trứng chim cút, ít miếng nấm tươi và đậy nắp lại, riêu lửa cho bánh chín. Hé nắp khi thấy bánh sắp giòn thì bốc nhúm giá đặt lên và đậy nắp lại và đếm khoảng 12 giây theo nhịp thở với số đếm từ 1-12 thì cọng giá vừa chín hơi, bánh thì giòn rụm... Vợ lấy đũa khéo léo kê dĩa vào miệng chảo để bánh trượt ra dĩa đã lót sẵn lớp lá chuối.

Đoan chắc rất nhiều người xứ mình, thành phố mình dù ở trong phố hay vùng nông thôn cũng có nhớ về những kỷ niệm thời con trẻ khi trải qua mấy tháng mùa đông, tiết trời mưa gió dầm dề. Trời lạnh, nước ngập đồng, ngập phố, nhà nhà rảnh rỗi chế biến món ăn cho vui miệng. Cái thời tiết ấy, khí hậu ấy lẫn không gian quây quần ở nhà thì món bánh xèo luôn được khắc ghi.

Những ngày mưa, nhiều gia đình thường đổ bánh xèo để ăn và luôn được con trẻ ưa thích. Ảnh: GIA PHÚC

Ngày trước đây, mỗi năm nhà tôi chỉ được ăn vài bữa bánh xèo trong mấy ngày mưa mà thôi. Khi mẹ bảo chuẩn bị đúc bánh xèo, thì thể nào mấy anh em chúng tôi cũng nhảy cẫng lên ôm mẹ. Tôi thường giành phần ngâm gạo để xay bột. Là bởi, tôi muốn “ăn gian”, bao giờ cũng lấy gạo nhiều hơn một chút, để “ăn cho đã thèm”. Nhưng tới đoạn xay bột thì nản vì mỏi tay. Xay bột ngó đơn giản vậy chớ cũng phải bí quyết. Để bánh ngon hơn, thì bột bánh xèo không quá mịn. Gạo để đúc bánh xèo cũng khác gạo ăn thường ngày, phải là loại gạo “xiệc” giống lúa 13/2 mới ngon. Nhà có một chiếc chảo bằng gang, mẹ để riêng, chỉ khi nào đúc bánh xèo mới dùng đến.

Đúc bánh xèo bằng chảo gang có cảm giác ngon hơn đúc bằng chảo chống dính như bây giờ thì phải. Ngày nớ, mẹ tôi chuẩn bị sẵn cái trẹt, lót lá chuối ở trên và làm sẵn một chén nước mắm ớt tỏi, có khi là chén mắm cái. Rau sống thì thường không thể thiếu cải cay. Chúng tôi xúm xít quanh bếp lửa. Mẹ đúc được cái nào, chúng tôi ăn cái đó, đúng kiểu “nóng hổi vừa thổi vừa ăn”. Bánh xèo phải ăn kiểu đó mới đúng điệu. Nhưng chúng tôi có nài nỉ kiểu gì, mẹ cũng chẳng bao giờ chịu ăn trước. Mẹ nói, mẹ nghe mùi là đã thấy no rồi. Hồi đó tôi tưởng thật. Giờ mới biết, đó là sự nhường nhịn, là lòng yêu thương của mẹ dành cho các con.

Mấy ngày nay lại mưa, tôi những tưởng nghe tiếng “xèo xèo” rất gần bên tai, chỉ quờ tay là chạm vào miếng bánh vàng ruộm thuở nào của mẹ.

Ký ức, hoài niệm không xa để ngay ngày hôm nay nhìn vào bếp, vợ tôi lo liệu tất cả. Ba cha con hóng từng dĩa bánh xèo... đang xèo xèo nơi bếp nhà ngày mưa.

GIA PHÚC