Đưa các Anh về đất mẹ

Ngay khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, Đảng, Nhà nước đã đặc biệt chú trọng đến công tác quy tập hài cốt liệt sĩ.

Một chuyến đi quy tập hài cốt liệt sĩ của CCB phường Hòa Hiệp Nam.

Không quản khó khăn gian khổ, hàng chục năm qua, biết bao cựu chiến binh (CCB) đã quay lại chiến trường xưa tìm kiếm đồng đội. Một trong những đơn vị làm tốt công việc đầy tính nhân văn này là Hội CCB quận Liên Chiểu.

Đã nhiều năm trôi qua, ký ức về những lần ngược núi tìm đồng đội vẫn chưa phai trong tâm trí ông Trương Văn Tranh, 75 tuổi, nguyên Đại đội trưởng Đại đội độc lập cánh Bắc Hòa Vang giai đoạn 1969-1972; nay là thương binh 4/4, ở tổ 46 phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu. Người CCB cao tuổi này nhớ lại: Nhân Ngày Thương binh-Liệt sĩ năm 2008, Ban liên lạc bạn chiến đấu các đơn vị thuộc cánh Bắc Hòa Vang tổ chức buổi gặp mặt.

Khi thắp hương tại Nghĩa trang liệt sĩ phường, nhận thấy nhiều đồng đội quê ở Hòa Hiệp Nam chưa về yên nghỉ tại nghĩa trang, ai nấy đều day dứt và tự nhủ với lòng mình phải đi tìm kiếm đưa họ về bằng được. Ông được mọi người cử làm tổ trưởng tổ tìm kiếm cất bốc hài cốt liệt sĩ. Việc ngược núi tìm đồng đội bắt đầu từ đó.

Chuyến đầu tiên ông Tranh và bạn chiến đấu ngược núi tìm đồng đội vào tháng 8-2008. Từ trí nhớ của những người cùng chiến đấu với các liệt sĩ đã anh dũng hy sinh, họ ngược Hòn Quắp, khu hậu cứ của các đơn vị cánh Bắc Hòa Vang. Mặc tuổi cao sức yếu, nghĩ về đồng đội đang nằm lại đâu đó giữa núi cao rừng thẳm, ai nấy háo hức lên đường.

Sau khi gửi xe tại thôn Nam Yên, xã Hòa Bắc, ba lô nặng vai, mọi người lầm lũi cuốc bộ ngược núi và mãi xẩm tối họ mới đến được nơi cần đến. Ở lại giữa rừng 4 ngày trời, tổ tìm kiếm mới phát hiện chính xác nơi 2 liệt sĩ yên nghỉ, cất bốc đưa về an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ phường Hòa Hiệp Nam. Đợt đó, khi tổ chức lễ truy điệu và an táng, lãnh đạo, các tổ chức đoàn thể và nhân dân địa phương tham dự rất đông.

Sau chuyến đi đầy kỷ niệm ấy, Đảng, chính quyền phường Hòa Hiệp Nam xác định việc quy tập hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, cần tích cực triển khai và giao nhiệm vụ ý nghĩa này cho Hội CCB phường. Bên cạnh việc động viên, khích lệ các CCB trực tiếp tham gia, UBND phường còn hỗ trợ kinh phí và cử dân quân, Đoàn Thanh niên cùng tham gia. Kể từ đó, việc quy tập hài cốt liệt sĩ ở Hòa Hiệp Nam triển khai thường xuyên.

Hễ nắm bắt được thông tin về mộ liệt sĩ, cho dù xa xôi cách trở đến mấy, tổ tìm kiếm tiến hành đi xác minh và triển khai cất bốc. Nhiều năm qua, ngoài khu vực Hòn Quắp, không ít mộ liệt sĩ được tìm thấy ở Khe Răm, Khe Trí, Hội Yên, phía tây đèo Mũi Trâu... thuộc địa bàn xã Hòa Bắc. Có chuyến, khi đã xác minh biết rõ danh tính liệt sĩ, tổ tìm kiếm kết nối với thân nhân liệt sĩ cùng đi.

Ông Mai Xuân Hữu, Chủ tịch Hội CCB phường Hòa Hiệp Nam cho biết: Đa số CCB đều tuổi cao, sức yếu, đời sống khó khăn. Trong khi công việc này không hề đơn giản, phải trèo đèo lội suối, có khi ở lại giữa rừng nhiều ngày liền. Thế nhưng, nghĩ về đồng đội hàng chục năm trời nằm lạnh lẽo giữa núi rừng heo hút, không hương khói, người thân họ mỏi mòn trông ngóng, ai nấy đều cảm thấy day dứt trăn trở, tự nguyện lo kinh phí cùng nhau ngược núi tìm kiếm.

Từ năm 2008 đến nay, Ban liên lạc bạn chiến đấu các đơn vị cánh Bắc Hòa Vang và Hội CCB phường đã tổ chức 31 đợt với 275 lượt người tham gia, quy tập được 30 mộ liệt sĩ. Trong số 20 hài cốt biết rõ danh tính, quê quán có 7 liệt sĩ quê ở phường Hòa Hiệp Nam. Tính cả số hài cốt quy tập thời gian sau giải phóng đến nay, CCB phường Hòa Hiệp Nam đã quy tập 71 hài cốt liệt sĩ. Những người đã hết lòng vì đồng đội, đóng góp tích cực cho công việc đầy tính nhân văn này là các CCB cao tuổi: Trương Văn Tranh, Trần Văn Cư, Đinh Trần Thụ, Phạm Hữu Lưu, Dương Tấn Đạt, Trần Hữu Cúc...

Không chỉ Hội CCB phường Hòa Hiệp Nam mà ở Liên Chiểu hầu như Hội CCB phường nào cũng làm rất tốt công tác quy tập hài cốt liệt sĩ. Không ít CCB không chờ hội tổ chức, mà tự nguyện bỏ kinh phí, công sức đi đưa đồng đội của mình đang nằm lại tại chiến trường xưa về nghĩa trang liệt sĩ. Riêng năm 2012, CCB các phường Hòa Khánh Bắc, Hòa Minh, Hòa Hiệp Bắc đã tổ chức 4 đợt đi tìm kiếm với 27 người tham gia, quy tập 10 hài cốt liệt sĩ.   

Chủ tịch Hội CCB quận Liên Chiểu Trần Văn Thanh tâm sự: Chiến tranh đã lùi xa vừa tròn 40 năm, thế nhưng, đến nay vẫn còn không ít liệt sĩ chưa tìm thấy hài cốt, nhiều liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Biết bao gia đình chưa vơi nỗi đau khi người thân họ đang nằm lại đâu đó nơi chiến trường xưa. Từ ngày thành lập đến nay, Hội CCB Liên Chiểu đặc biệt chú trọng đến công tác quy tập mộ liệt sĩ và năm nào cũng tổ chức nhiều đoàn đi tìm kiếm.

Chỉ tính từ năm 1997 đến nay, đã có 89 mộ liệt sĩ được CCB quận tìm thấy, cất bốc đưa về an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ trên cả nước. Việc làm đầy ý nghĩa này không chỉ làm vơi đi nỗi đau thương mất mát đối với các gia đình liệt sĩ, mà trong cuộc sống thường ngày, mỗi CCB cũng cảm thấy thanh thản hơn, bởi đồng đội không còn lạnh lẽo, đơn côi đâu đó tại chiến trường xưa mà đã về với gia đình, quê hương.

NGUYỄN CẦU