Những giáo dục viên đồng đẳng thầm lặng

Thấy chúng tôi đến, rất nhanh từ trên dàn giáo tầng 3, thoắt cái cả Nguyễn Công Sơn và Lê Văn Tân đã xuống nền đất. Mặc người lấm lem, Nguyễn Công Sơn giới thiệu với giọng hứng khởi: Đây là Tân, thành viên mới nhất được em động viên từ bỏ ma túy và hiện nay em nhận vào nhóm sơn vôi. Chưa thể nói chắc điều gì vì mới cai được khoảng 1 năm nay, nhưng mừng là Tân rất siêng đi làm, có công trình gọi đi ngay vì Tân cũng hiểu rảnh rỗi rất dễ bị bạn bè xấu rủ rê.

Nguyễn Công Sơn (trái) và “đồng nghiệp” Lê Văn Tân bây giờ luôn bận rộn với công việc của thợ sơn vôi.

Tân từng sa vào ma túy, rượu chè, đánh lộn, bỏ nhà lang thang... Mặc dù chưa từng bị bắt vì sử dụng ma túy hoặc vào cơ sở cai nghiện nhưng những lần vật vã “đói” thuốc và đặc biệt những ánh mắt khinh bỏ của mọi người hướng về mình khiến Tân tự cảm thấy bản thân thật đáng trách nên quyết tâm bỏ ma túy. May mắn, Tân gặp được Sơn, người từng có quá khứ nghiện ngập, thậm chí đã phải vào tù vì tội cướp giật rồi vào cơ sở cai nghiện. Thế nhưng giờ đây Sơn đã có gia đình, có công việc làm ăn lương thiện và hơn hết Sơn rất nhiệt tình khuyên ngăn những người lỡ sa vào con đường ma túy. Từ khi bỏ ma túy, được Sơn nhận vào nhóm sơn vôi, dù công việc không đều nhưng Tân cũng có điều kiện phụ vợ lo cho hai con ăn học. Cuộc sống còn khó khăn, Tân tự hứa với lòng mình phải bỏ hẳn ma túy để con lớn lên không khổ và không hổ thẹn vì cha.

Trong khi đó, L.V.D ở phường Phước Ninh (quận Hải Châu) là bạn tù của Nguyễn Công Sơn. Mãn hạn tù, D. sống lang thang vì không có việc làm trong khi những bạn chơi ma túy ngày xưa lại tìm đến rủ rê. Đúng lúc đó, D. gặp lại Sơn và được theo học nghề. Những ngày đầu quả là thử thách lớn với D. bởi những cơn “đói” thuốc hành hạ và bởi thể lực kém không theo nổi công việc. Nhìn nhóm anh em có hoàn cảnh giống mình nhưng họ đều cố gắng làm việc nên D. có động lực vượt qua. Đến giờ, D. đã cai được 2 năm và anh không những là thợ sơn vôi lành nghề mà còn đủ sức “ra riêng” nhận công trình kiếm sống...

Từng là người nghiện rồi dính vào vòng lao lý, Sơn và những người bạn của mình đã biết dừng lại và cùng giúp nhau mưu sinh. Nhiều người trong số họ được chính quyền địa phương vận động tham gia nhóm giáo dục đồng đẳng. Thực tế cho thấy, phát hiện người nghiện không hề đơn giản, tiếp cận họ cũng rất khó khăn và tuyên truyền, động viên để họ từ bỏ con đường này lại càng khó. Tuy nhiên, với hình thức giáo dục đồng đẳng, tức sử dụng chính những người từng nghiện ngập để tuyên truyền, hiệu quả luôn rất cao. Không những thế, những giáo viên đồng đẳng như anh Sơn còn là điểm tựa tinh thần cho người cai nghiện, đồng thời là địa chỉ thuận lợi nhất để họ có thể học nghề, sống với nghề và sống với mọi người xung quanh.

Bài và ảnh: THANH SƠN