Thời gian qua, bên cạnh nguồn đầu tư từ ngân sách thành phố, nhiều nguồn lực xã hội được huy động đầu tư cho văn hóa - thể thao góp phần nâng cao đời sống tinh thần, thể chất cho người dân. Tuy nhiên, việc kêu gọi đầu tư theo hình thức xã hội hóa các thiết chế này vẫn còn những bất cập khó giải quyết.
 |
| Trung tâm văn hóa - thể thao và học tập cộng đồng phường An Hải Đông, quận Sơn Trà thực hiện liên doanh cho thuê mặt bằng để khai thác tăng thu. Ảnh: TRỌNG HUY |
Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố Cao Thị Huyền Trân cho biết, thời gian qua, thành phố có sự quan tâm quy hoạch, đầu tư các công trình văn hóa - thể thao từ cấp thành phố đến cơ sở, tạo điều kiện cho người dân có nơi sinh hoạt, vui chơi, giải trí.
Tuy nhiên, qua giám sát cho thấy, trong lĩnh vực xã hội hóa, việc kêu gọi đầu tư xây dựng, khai thác các thiết chế văn hóa - thể thao gặp nhiều vướng mắc; hành lang pháp lý còn nhiều bất cập, cơ chế, chính sách và văn bản hướng dẫn còn thiếu. Trong giai đoạn 2016-2018, thành phố có chính sách khuyến khích xã hội hóa với 18 danh mục dự án kêu gọi đầu tư (2 lĩnh vực thuộc văn hóa, 2 lĩnh vực thuộc thể thao). Kết quả thực hiện đạt thấp, chỉ có 6 dự án lựa chọn được nhà đầu tư, trong đó 5 dự án lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất do vướng quy định nên không được hưởng chính sách miễn, giảm tiền thuê đất.
Bà Trân cũng cho hay, việc sử dụng tài sản công (các thiết chế văn hóa) vào mục đích liên doanh, liên kết, cho thuê, kinh doanh hiện nay còn vướng mắc, bất cập. Theo quy định, trường hợp sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê phải có đề án cho thuê tài sản công được UBND thành phố phê duyệt. Qua giám sát thực tế cho thấy, nhiều trung tâm văn hóa - thể thao quận, huyện, phường, xã có sử dụng một phần diện tích, cơ sở vật chất vào mục đích cho thuê, kinh doanh, tuy nhiên chưa thực hiện xây dựng đề án và chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt theo quy định.
Báo cáo giám sát chuyên đề công tác quy hoạch, đầu tư, quản lý và sử dụng các công trình, thiết chế văn hóa - thể thao trên địa bàn thành phố của Sở Văn hóa và Thể thao nêu rõ, trước đây, việc áp dụng quy định về xã hội hóa (XHH) thực hiện theo Quyết định số 11/2016/QĐ-UBND ngày 22-3-2016 của UBND thành phố.
Theo quy định này, việc triển khai XHH gặp các vướng mắc như quỹ đất dành cho lĩnh vực XHH rất ít, diện tích bố trí cho các thiết chế văn hóa - thể thao các quận, phường trung tâm hạn chế, không đáp ứng tiêu chí về quy mô diện tích nên không được hưởng chính sách khuyến khích, ưu đãi XHH theo quy định. Nhân sự tại các sở, ngành, UBND các quận, huyện chưa có bộ phận chuyên trách tham mưu lĩnh vực XHH; công tác phối hợp giữa các cơ quan còn hạn chế, thông tin dự án XHH thuộc lĩnh vực, địa bàn phụ trách chưa được cập nhật kịp thời; việc lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án XHH còn có vướng mắc và kéo dài thời gian triển khai...
Hiện nay, thành phố đã có quy định mới về ban hành danh mục lĩnh vực, địa bàn ưu đãi và chính sách khuyến khích XHH trên địa bàn thành phố giai đoạn 2020-2022, các đơn vị liên quan đang nghiên cứu triển khai theo quy định mới này. Cũng theo báo cáo giám sát chuyên đề của Sở Văn hóa và Thể thao, việc sử dụng tài sản công vào mục đích liên doanh, liên kết, cho thuê, quá trình áp dụng quy định liên quan còn vướng nhiều thủ tục và thẩm quyền thẩm định, phê duyệt đề án.
Cụ thể, tất cả các thiết chế văn hóa - thể thao từ thành phố đến quận, huyện, phường, xã muốn thực hiện kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết thì đơn vị quản lý tài sản công đều phải lập đề án trình cơ quan cấp trên xem xét (nếu có), trình Sở Tài chính thẩm định và trình phê duyệt theo phân cấp. Việc này gây mất rất nhiều thời gian của đơn vị quản lý tài sản. Điển hình của bất cập này là Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Thể thao quận Sơn Trà, hiện là đơn vị có sự liên doanh, liên kết, cho thuê có hiệu quả nhất. Song, chiếu theo quy định (phải có đề án cấp thẩm quyền phê duyệt), thì đơn vị này đang rơi vào thế “cầm đèn chạy trước ô-tô”.
Theo Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin quận Liên Chiểu Trương Công Hiếu, hiện nay công tác đầu tư các thiết chế văn hóa - thể thao trên địa bàn quận còn thấp. Nhu cầu kêu gọi XHH đầu tư vào các công trình, thiết chế văn hóa - thể thao rất lớn, nhưng chưa hiệu quả. “Cần phải kêu gọi đầu tư XHH vào các công trình thiết chế văn hóa - thể thao để đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, giải trí của người dân, vì mức đầu tư ban đầu của Nhà nước vào thiết chế văn hóa - thể thao còn hạn chế”, ông Hiếu nói.
Trong khi đó, ông Lê Văn Hường, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Thể thao quận Liên Chiểu cho biết, đến nay Trung tâm mới chỉ có Nhà thi đấu đa năng hoàn thành, còn lại đều dang dở, nếu kêu gọi liên doanh, liên kết, cho thuê để tăng nguồn thu, đáp ứng nhu cầu giải trí, vui chơi cho người dân trên địa bàn thì đơn vị cũng “lực bất tòng tâm”.
Ông Đỗ Thanh Tân, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Hòa Vang chia sẻ, huyện tạo điều kiện tối đa cho nhà đầu tư vào khai thác, liên doanh với các trung tâm văn hóa cộng đồng (từ huyện đến các xã), bao gồm giảm giá thuê đất, thậm chí miễn tiền thuê mặt bằng. Do Hòa Vang là địa bàn nông thôn, đa số người dân có thu nhập thấp nên nhu cầu thưởng thức các loại hình văn nghệ, giải trí chất lượng cao hạn chế, dẫn đến việc không kêu gọi được XHH, không thu hút được nhà đầu tư vào hoạt động tại các trung tâm văn hóa.
Trong khi đó, Chánh Văn phòng HĐND - UBND quận Ngũ Hành Sơn Hồ Thị Thanh Thúy cho hay, trước đây, các quy định về sử dụng tài sản công liên quan đến các thiết chế văn hóa - thể thao, những yêu cầu về xây dựng đề án sử dụng tài sản công đã khiến hoạt động kêu gọi đầu tư theo hình thức XHH trên địa bàn quận chững lại.
Mới đây, HĐND thành phố ban hành Nghị quyết số 303/NQ-HĐND ngày 8-7-2020 về kết quả giám sát chuyên đề “Công tác quy hoạch, đầu tư, quản lý và sử dụng các công trình, thiết chế văn hóa - thể thao trên địa bàn thành phố”. Theo đó, HĐND thành phố đề nghị UBND thành phố xây dựng, bổ sung chính sách miễn, giảm tiền thuê đất vào Quyết định số 06/2020/QĐ-UBND ngày 20-3-2020 về danh mục, lĩnh vực, địa bàn ưu đãi và chính sách XHH sau khi bộ, ngành ban hành quy định lựa chọn nhà đầu tư đối với các dự án XHH; bổ sung danh mục các dự án kêu gọi đầu tư.
Đồng thời, HĐND thành phố đề nghị UBND thành phố căn cứ quy định, hướng dẫn cụ thể quy trình, thủ tục sử dụng tài sản công vào mục đích liên doanh, liên kết, cho thuê, kinh doanh để các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện bảo đảm đúng quy định nhằm phát huy hiệu quả công trình đã đầu tư.
TRỌNG HUY
