Đổi mới báo chí phù hợp tình hình mới

Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, truyền thông số, các cơ quan báo chí đang chuyển mình để phát triển phù hợp với tình hình hiện nay, nhất là trong điều kiện dịch bệnh, việc phát hành báo in và nguồn thu quảng cáo giảm sút.

Đoàn công tác Báo Đà Nẵng làm việc, trao đổi kinh nghiệm với Báo Quảng Nam vào ngày 20-4-2022. Ảnh: XUÂN SƠN

Đầu tư báo điện tử

Quyết định số 362/QĐ-TTg ngày 3-4-2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 đặt ra nhiều thách thức đối với các cơ quan báo chí, nhất là vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy và kinh tế báo chí. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của Covid-19 đến toàn bộ nền kinh tế buộc các cơ quan báo chí thay đổi cách thức hoạt động, đề ra các giải pháp thực hiện chuyển đổi số.

Các cơ quan báo chí ở khu vực miền Trung đã có nhiều nỗ lực trong ứng dụng công nghệ làm báo hiện đại để đưa thông tin báo chí lên các hạ tầng, nền tảng số; chủ động thay đổi công nghệ, cách tiếp cận để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu thông tin, giải trí, thu hút công chúng.

Các báo, đài phát thanh - truyền hình đầu tư cho phụ trang báo điện tử, các trang facebook, fanpage, thu hút công chúng đón xem thông tin trên các trang mạng xã hội này và kết nối đến trang web chính của báo. Các thông tin chính thống, quan trọng xuất phát từ các fanpage, trang web chính thức của cơ quan báo chí trở thành nơi dẫn nguồn cho các trang mạng xã hội khác.

Từ năm 2015, Báo Đà Nẵng Online liên tục cải tiến tốc độ cập nhật thông tin, đa phương tiện, đổi mới phong cách trình bày, thay đổi theo hướng ngày càng hiện đại để phù hợp với cách tiếp cận tin tức của độc giả. Ngoài thông tin thời sự cập nhật liên tục, kịp thời, phong phú, phần lớn các bài viết trên báo điện tử tập trung vào các dạng bài: multimedia, video clip, infographic..., giúp trình bày các số liệu, dữ liệu phức tạp một cách rõ ràng, hiệu quả và thẩm mỹ.

Nhờ đó lượng độc giả của Đà Nẵng Online nhiều năm qua tăng 30-50% mỗi năm, đặc biệt trong thời điểm dịch bệnh lượng bạn đọc truy cập thông tin trên báo tăng rất cao. Việc đổi mới giao diện, nâng cao chất lượng nội dung, đa dạng các hình thức chuyển tải trên Đà Nẵng Online đã mang đến nhiều thông tin trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội phục vụ nhu cầu của bạn đọc trong vào ngoài nước.

Qua cuộc làm việc, chia sẻ kinh nghiệm với Báo Quảng Nam trung tuần tháng 4 vừa qua, chúng tôi nhận thấy Báo Quảng Nam đã có nhiều thay đổi trong cách thức làm báo. Theo đó, từ đầu năm 2022, Báo Quảng Nam ra báo cách nhật với 3 số/tuần, số cuối tuần và số cuối tháng thực hiện bài chuyên đề. Tất cả các thông tin thời sự được đăng trên báo điện tử. Đẩy mạnh phát triển báo điện tử, mới đây Báo Quảng Nam đầu tư một phòng ghi hình, có thể tường thuật các sự kiện trực tiếp. Tất cả phóng viên đều có thể tác nghiệp và thực hiện tin bài đa phương tiện.

Hai năm gần đây, Báo Quảng Ngãi là một trong những tờ báo đầu tư mạnh cho báo điện tử, các tin bài trên báo điện tử có sự thay đổi liên tục và không ngừng về mặt hình thức thể hiện để phát huy hiệu quả tối đa thông tin gửi đến công chúng. Riêng phần đồ họa thông tin, Báo Quảng Ngãi lập riêng một đội ngũ thiết kế và phóng viên được cử đi đào tạo để sản xuất những đồ họa thông tin trên báo điện tử ngày một chất lượng hơn.

Hướng đến báo chí giải pháp

Hiện nay, báo chí không chỉ đóng vai trò là nguồn thông tin phản ánh mọi lĩnh vực đời sống xã hội mà trở thành nơi định hướng thông tin, giải đáp, hướng dẫn, phân tích, chỉ ra được bản chất của các hiện tượng, câu chuyện, vấn đề trong xã hội.

Với phương châm “chủ động thông tin tích cực”, thời gian qua các cơ quan báo chí tuyên truyền công tác phòng chống dịch Covid-19 trong giai đoạn “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”; chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, góp phần lan tỏa năng lượng tích cực trong xã hội, nhân rộng gương người tốt, việc tốt, mô hình tốt, cách làm hiệu quả trong phát triển kinh tế - xã hội…
Trong vấn đề bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, với báo chí giải pháp, Giải Báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng (Giải Búa liềm vàng) thời gian qua đóng góp nhiều tác phẩm có nội dung về lý luận xây dựng Đảng, tính khoa học, thực tiễn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; phản bác các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch với những thông tin, lập luận thuyết phục…

Ngoài giải Búa liềm vàng quốc gia, thành phố Đà Nẵng cũng có giải báo chí về xây dựng Đảng, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Hay báo Quân đội nhân dân tổ chức cuộc thi với chủ đề “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới”, nhằm phát huy vai trò của báo chí trong việc bảo vệ Đảng, góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ an ninh tư tưởng trong giai đoạn hiện nay.

Trong phòng, chống Covid-19, báo chí đã phát huy vai trò tích cực trong việc nâng cao nhận thức của người dân để thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch, tuyên truyền các chủ trương, chính sách, các cuộc vận động và tạo ra một “làn sống” thể hiện tinh thần tương thân tương ái trong toàn xã hội. Liên tiếp trong 2 năm 2020, 2021, Báo Đà Nẵng phát động các chương trình như “ATM gạo”, vận động ủng hộ Quỹ vắc-xin phòng Covid-19… Các chương trình này thu hút được sự quan tâm và tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân, góp thêm nguồn lực phòng, chống dịch.

Báo chí giải pháp thực hiện vai trò hiến kế, đề xuất các giải pháp, biện pháp thực hiện thay vì chỉ nêu lên vấn đề trong các bài báo phản ánh như trước kia. Đi cùng với báo chí giải pháp, thể loại báo chí cũng chia thành 2 thể loại chính là thông tấn (tin, bài phản ánh, phỏng vấn, ghi nhanh, tường thuật…) và chính luận (xã luận, bình luận, chuyên luận) và báo chí giải pháp nghiêng về chính luận nhiều hơn. Khi báo chí thể hiện vai trò tích cực, trách nhiệm hơn đối với các vấn đề của xã hội, đề xuất giải pháp để giải quyết các vấn đề nêu ra. Cơ quan báo chí, người làm báo đồng hành chính quyền, doanh nghiệp, người dân… trong việc tìm kiếm, đề xuất các giải pháp cụ thể giải quyết các vấn đề đang đặt ra của xã hội.

Trong bối cảnh đòi hỏi báo chí phải đáp ứng yêu cầu phát triển, khẳng định tính đúng, trúng so với mạng xã hội, các phóng viên, biên tập viên cần không ngừng rèn luyện chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, đổi mới tư duy, cách thức hoạt động, để có thể tác nghiệp báo chí đa phương tiện và sáng tạo nên những tác phẩm có chất lượng tốt, định hướng dư luận kịp thời, tạo được niềm tin cho người đọc...

HOÀNG NHUNG