Khắc phục bất cập trong quản lý, sử dụng, đầu tư nhà ở xã hội - Bài cuối: Tăng cường đầu tư, quản lý chung cư

Từ nay đến năm 2030, thành phố ưu tiên bố trí quỹ đất đã giải phóng mặt bằng, hạ tầng hoàn chỉnh, cơ chế, chính sách phát triển nhà ở để tiếp tục kêu gọi đầu tư phát triển nhà ở xã hội từ nguồn vốn ngoài ngân sách Nhà nước. Đồng thời, ưu tiên nguồn vốn ngân sách Nhà nước để cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư (KCC) buộc phải phá dỡ; thí điểm bán nhà ở xã hội đang bố trí thuê; kịp thời xử lý các hư hỏng và nâng cao hiệu quả công tác bố trí, quản lý, sử dụng nhà ở xã hội.

Một góc phường Nại Hiên Đông (quận Sơn Trà), nơi có nhiều khối nhà chung cư nhà ở xã hội nhất thành phố. Ảnh: H.H

Tái thiết chung cư xuống cấp, thí điểm bán căn hộ đang cho thuê

Theo Sở Xây dựng, trước tình trạng xuống cấp của 9 khối nhà thuộc KCC đầu tuyến Sơn Trà - Điện Ngọc và KCC thu nhập thấp đầu tuyến Sơn Trà - Điện Ngọc, UBND thành phố đã giao sở phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu, xây dựng đề án tái thiết 2 KCC xuống cấp này. Liên quan đến 3 KCC: Lâm đặc sản Hòa Cường, Thuận Phước và Hòa Minh, UBND thành phố đã thống nhất chọn khu đất KCC Hòa Minh và khu đất số 10 Trịnh Công Sơn (quận Hải Châu) để xây dựng các KCC thay thế 3 KCC nói trên. UBND thành phố đã giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với UBND các quận, huyện kiểm tra, rà soát tổng thể tất cả các KCC trên địa bàn thành phố, đề xuất phương án đầu tư xây dựng các KCC thay thế những KCC, khu nhà tập thể xuống cấp thuộc sở hữu Nhà nước.

Trưởng phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản Sở Xây dựng Trần Đình Khanh thông tin, trước đây, do nguồn lực còn hạn chế, thành phố đã đầu tư các KCC với quy mô 3 tầng, 5 tầng, 7 tầng (công trình cấp 3) nên hệ số sử dụng đất thấp. Qua quá trình sử dụng, một số KCC có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng mặt ngoài công trình làm ảnh hưởng đến người sử dụng và cảnh quan đô thị. Từ năm 2012, thành phố đầu tư các KCC với quy mô 9 tầng, 11 tầng, 12 tầng (công trình cấp 2) có niên hạn sử dụng dài, cơ bản đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng của người dân. Đến năm 2015, được sự thống nhất của Thủ tướng Chính phủ, thành phố đã bán thí điểm 846 căn hộ được đầu tư xây dựng mới tại 2 khối nhà 12T1, 12T2 thuộc KCC 12 tầng tại khu tái định cư làng cá Nại Hiên Đông (quận Sơn Trà) và 3 khối nhà CT1, CT2, CT3 thuộc KCC 11 tầng tại khu dân cư Phong Bắc (phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ) do thành phố đầu tư và khối nhà A thuộc KCC thu nhập thấp tại khu tái định cư Đại Địa Bảo (phường Nại Hiên Đông) do thành phố mua lại của nhà đầu tư. Thành phố đã thu nộp ngân sách 320,85 tỷ đồng từ việc bán các căn hộ nói trên để hoàn trả tiền mua 230 căn hộ của khối nhà A thuộc KCC thu nhập thấp tại Khu tái định cư Đại Địa Bảo và bổ sung nguồn vốn để thi công hoàn thành các KCC nhà ở xã hội do ngân sách Nhà nước đầu tư đang thi công dang dở như KCC 7 tầng tại khu E2, khu dân cư nam cầu Cẩm Lệ; KCC 11 tầng tại khu dân cư Phong Bắc; KCC Phước Lý...

“Thời gian đến, bên cạnh ưu tiên nguồn vốn ngân sách để triển khai đề án xây dựng các KCC nhà ở xã hội bố trí cho người có công với cách mạng có khó khăn về nhà ở, thành phố sẽ triển khai đề án thí điểm bán nhà ở xã hội thuộc sở hữu Nhà nước đang bố trí thuê để bổ sung kinh phí tái đầu tư các dự án nhà ở xã hội khác. Thành phố ưu tiên quỹ nhà ở xã hội thuộc sở hữu Nhà nước còn lại đang quản lý để bố trí cho thuê đối với các hộ thuộc diện giải tỏa các KCC, nhà tập thể xuống cấp, người có công với cách mạng, hộ nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, công nhân làm việc ở các khu công nghiệp, học sinh, sinh viên... Trong năm 2023, thành phố tập trung thu hồi nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước đối với các trường hợp không còn đủ điều kiện thuê nhà hoặc vi phạm quy chế quản lý, sử dụng chung cư thuộc sở hữu Nhà nước; xử lý dứt điểm 357 trường hợp cơi nới, lấn chiếm khuôn viên, phần sử dụng chung nhà chung cư thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn thành phố; thường xuyên rà soát chất lượng, kịp thời kiểm tra, xử lý các hư hỏng phát sinh trong quá trình sử dụng các KCC và sửa chữa lớn 6 KCC (tổng kinh phí 14,9 tỷ đồng)...”, ông Trần Đình Khanh nói.

Tăng cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội cho người dân

Trả lời kiến nghị của cử tri về việc hóa giá nhà chung cư đã hơn 16 năm sử dụng đang xuống cấp, tại Công văn số 1539/UBND-TH ngày 3-4-2023, UBND thành phố khẳng định: “Thành phố không có chủ trương bán hóa giá KCC nhà ở xã hội đã xuống cấp cho người dân”.  UBND thành phố đã giao Sở Xây dựng lập đề án thí điểm bán nhà ở xã hội thuộc sở hữu Nhà nước đang cho thuê trên địa bàn thành phố đối với các KCC cao 9 tầng, 11 tầng và 12 tầng còn niên hạn sử dụng dài, bảo đảm chất lượng sử dụng cho người mua. Theo đó, thành phố lập đề án bán 4 khối nhà CT4, CT5, CT6, CT7 tại KCC 11 tầng ở khu dân cư Phong Bắc; 3 khối nhà 12T3, 12T4, 12T5 tại KCC 12 tầng thuộc khu tái định cư Làng cá Nại Hiên Đông; 2 khối nhà 9 tầng tại KCC Bệnh viện Ung bướu Đà Nẵng; 3 khối nhà 9 tầng N1, N2, N3 tại KCC Phước Lý; 1 khối nhà 12 tầng tại KCC số 201 Đống Đa. Số tiền thu được từ việc bán nhà ở xã hội này được đầu tư các dự án nhà ở xã hội khác thuộc sở hữu Nhà nước để tăng quỹ nhà, cũng như tăng cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội cho người dân.

Theo Sở Xây dựng, để tăng hiệu quả đầu tư, quản lý, sử dụng KCC nhà ở xã hội, thành phố kiến nghị Trung ương rà soát, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan, nhất là các vấn đề về quy chế quản lý, sử dụng, thu hồi nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước, xây dựng lại chung cư thuộc sở hữu Nhà nước; tổ chức, hoạt động của đơn vị sự nghiệp thực hiện công tác quản lý, vận hành nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước; mô hình tổ chức, hoạt động của ban quản trị chung cư; giao thẩm quyền cho HĐND cấp tỉnh xem xét, quy định thêm một số đối tượng được miễn, giảm tiền thuê nhà thuộc sở hữu Nhà nước...

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Trần Văn Hoàng cho biết, sở đề nghị Trung ương sửa đổi quy định về đối tượng được hỗ trợ nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở năm 2014 nhằm tháo gỡ các bất cập, tạo điều kiện cho nhiều người đã được Nhà nước hỗ trợ nhà ở một lần rồi có thể tiếp tục được hỗ trợ chuyển sang mua nhà ở xã hội khác, chẳng hạn như người thuê nhà thuộc sở hữu Nhà nước có thể trả nhà thuê để mua nhà ở xã hội tại nơi khác; người đang ở các căn hộ chật hẹp, 1 phòng ngủ thì có thể bán để mua căn hộ khác rộng rãi hơn, 2 phòng ngủ khi có thêm con cái...

“Chính phủ vừa có chủ trương cho các đối tượng được vay tiền mua nhà ở xã hội với lãi suất 4,8%/năm và giao chỉ tiêu cho Đà Nẵng đầu tư nhà ở xã hội. Dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi cũng đề cập đến việc Nhà nước đầu tư nhà ở xã hội bằng ngân sách để bán, cho thuê và không tính 10% lợi nhuận như doanh nghiệp đầu tư... Đây là những điều kiện thuận lợi để các đối tượng được tiếp cận, thụ hưởng nhà ở xã hội”, ông Trần Văn Hoàng nhấn mạnh.

HOÀNG HIỆP