Bức tranh nhiều màu xám

Kỷ lục thấp mới nhất của giá dầu một lần nữa khiến nhiều chuyên gia phân tích phải đánh vật với những dự đoán khác nhau về tình hình kinh tế Nga trong năm 2016.

50% ngân sách Nga phụ thuộc nguồn thu từ dầu mỏ và khí đốt. Liên minh châu Âu vừa gia hạn các biện pháp trừng phạt Nga đến cuối tháng 6-2016, trong đó nhằm vào dầu mỏ, do cuộc khủng hoảng Ukraine. Ảnh: AFP

Một số chuyên gia tin rằng, giá dầu đang trên đường tiến về “cột mốc” đáng ngại là 35 USD/thùng, theo đó tiếp tục đẩy kinh tế Nga vào suy thoái. Một số khác, trong đó có cả các chuyên gia phân tích phương Tây, kỳ vọng năm 2016 có thể chứng kiến những tín hiệu le lói đầu tiên về quá trình hồi phục nền kinh tế của “gấu Nga”.

Kinh tế Nga sẽ tiếp tục suy thoái

Theo trang RBTH, tình trạng giá dầu lao dốc trong tháng 12 đã chia rẽ giới quan chức cũng như các chuyên gia phân tích theo 2 luồng ý kiến bi quan và lạc quan. Ngày 12-12 vừa qua, hãng tin TASS dẫn lời Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov dự đoán giá dầu năm 2016 sẽ tụt xuống mức 30 USD/thùng.

Theo ông Siluanov, nhu cầu và giá dầu sẽ tiếp tục giảm trong năm tới và Nga cần bắt tay chuẩn bị cho kịch bản tồi tệ nhất. Vị quan chức này nhắc lại rằng, ngân sách năm 2016 của Nga được xây dựng căn cứ trên mức giá dầu 50 USD/thùng, trong khi tình hình kinh tế vĩ mô hiện đang cho thấy không có dấu hiệu chuyển biến tích cực hơn.

Giá dầu ở mức dưới 40 USD/thùng được xem là mức giá nguy hiểm đối với kế hoạch phát triển kinh tế vĩ mô của chính phủ Nga trong năm 2016. Trong trường hợp này, nền kinh tế sẽ mất 2-3%, đầu tư tiếp tục sụt giảm và lạm phát sẽ là 7% vào cuối năm 2016. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina cho rằng, những liên quan tới viễn cảnh này đang tăng lên trong thời gian gần đây.

Thực tế, 50% ngân sách Nga phụ thuộc nguồn thu từ dầu mỏ và khí đốt. Trong khi đó, giới chức Nga muốn bảo đảm trong năm 2016 thâm hụt ngân sách sẽ không vượt quá 3%.

Tuy nhiên, theo đánh giá của ngân hàng America-Merrill Lynch, nếu giá dầu rơi xuống mức 35 USD/thùng, khi đó để Nga đạt được mục tiêu ngân sách 2016 với mức thâm hụt tối đa 3%, tỷ giá hối đoái sẽ là 1 USD đổi khoảng 94 ruble. Nếu căn cứ theo tỷ giá hối đoái giữa đồng USD và đồng ruble ở giai đoạn giữa tháng 12, điều này có nghĩa đồng ruble sẽ mất thêm 34% giá trị.

Thậm chí, ngay cả với mức giá dầu là 50 USD/thùng trong năm 2016, theo dự báo của Ngân hàng Trung ương, kinh tế Nga cũng sẽ vẫn giảm từ 0,5-1%. Trong viễn cảnh này, các nhà quản lý ước tính sự phục hồi thực tế về thu nhập và tiêu dùng sẽ không thể sớm hơn năm 2018.

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) cũng đưa ra những dự báo tương tự rằng, ở mức giá 50-53 USD/thùng dầu, kinh tế Nga vẫn sẽ tiếp tục suy thoái.

Lạc quan thận trọng

Tuy nhiên, những đánh giá của Bộ Phát triển kinh tế Nga có vẻ lạc quan hơn. Theo người đứng đầu bộ này, ông Alexei Ulyukayev, giai đoạn thất thường của giá dầu sẽ chỉ kéo dài từ 2-3 quý nữa. “Ở một thời điểm nào đó giữa năm 2016, một thế cân bằng mới giữa cung và cầu trong thị trường dầu mỏ nhiều khả năng sẽ được thiết lập”, ông Ulyukayev nói.

Bộ Phát triển kinh tế Nga vẫn kỳ vọng mức giá dầu 50 USD/thùng trong năm 2016. Theo đó, bộ này dự đoán sẽ có sự “phục hồi” trong tăng trưởng GDP, căn cứ những số liệu của quý cuối cùng năm 2015. Trong giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 11 năm nay, GDP của Nga cho thấy một chút dấu hiệu phục hồi tăng trưởng khi tăng 0,1-0,2%.

Các chuyên gia phân tích phương Tây cũng bày tỏ sự lạc quan thận trọng về khả năng Nga có thể quay lại đà tăng trưởng năm 2016. Phần lớn chuyên gia của hãng Bloomberg đồng thuận về ước đoán giá dầu năm 2016 sẽ là 55,5 USD/thùng. Chỉ 5/27 chuyên gia nhận định, giá dầu trung bình của năm 2016 sẽ dưới mức 50 USD/thùng.

Trong khi đó, các cơ quan xếp hạng tín dụng quốc tế không cho rằng, sẽ xảy ra một sự cố sụp đổ mới của nền kinh tế Nga. Các tổ chức như Fitch và S&P đều dự đoán mức tăng trưởng GDP của Nga trong năm 2016 sẽ trong khoảng từ0,3-0,5%.

TRẦN ĐẮC LUÂN