Thỏa thuận ngừng bắn ở Syria đổ vỡ: Mỹ, Nga loay hoay tìm giải pháp mới

Mỹ và Nga thống nhất tiến hành các vòng đàm phán mới vào ngày 23-9 (giờ New York, Mỹ) với hy vọng làm sống lại thỏa thuận ngừng bắn ở Syria vốn bị đổ vỡ trước đó.

Một khu vực gần thành phố Aleppo đổ nát sau một vụ không kích. Ảnh: AFP

Tuy thỏa thuận ngừng bắn đã đổ vỡ nhưng Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov vẫn muốn thúc đẩy một giải pháp cho vấn đề Syria. Song, theo AP, với những diễn biến căng thẳng trong những ngày qua, trong đó có tuyên bố của quân đội Syria về một cuộc tấn công mới ở thành phố Aleppo, cơ hội tìm kiếm hòa bình cho quốc gia Trung Đông này quả thật mong manh.

“Chúng ta không thể nói rằng, chúng ta có một thỏa thuận khi chúng ta không đạt được”, ông Kerry nói sau cuộc gặp gỡ với ông Lavrov cùng các nhà ngoại giao hàng đầu đến từ hơn 10 quốc gia châu Âu và Trung Đông. Tuyên bố của Ngoại trưởng Kerry cho thấy cái kết đáng lo ngại sau những nỗ lực ngoại giao vốn được kỳ vọng tạo đột phá, tiến tới hòa bình cho Syria.

Hai Ngoại trưởng Kerry và Lavrov đã có những cách xử trí riêng rẽ của mình khi bạo lực ở Syria một lần nữa bùng phát. Mối quan hệ giữa hai cường quốc then chốt trong cuộc xung đột ở Syria cũng trở nên căng thẳng vì những chỉ trích, cáo buộc lẫn nhau. Song, không ai nói về việc có thể nhanh chóng khôi phục được thỏa thuận ngừng bắn. Khi ông Kerry và ông Lavrov sắp xếp thêm các cuộc đàm phán trong ngày 23-9, các giải pháp xây dựng niềm tin dường như vẫn ngoài tầm với của cả hai nước.

Hãng AP cho biết, Ngoại trưởng Kerry nhấn mạnh việc tiếp tục thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn và một quá trình chuyển giao chính trị có thể kết thúc cuộc nội chiến kéo dài ở Syria. Song, ông nói rằng, một mình Mỹ không thể thực hiện được. “Chúng tôi không thể là nước duy nhất cố gắng mở cánh cửa này. Nga và chính phủ (Syria) phải tham gia, nếu không thì sẽ không có cơ hội nào”, ông Kerry nói. Trong khi đó, Ngoại trưởng Lavrov cũng xác nhận với báo chí Nga rằng, việc tham vấn sẽ được tiếp tục để bảo đảm ngừng bắn.

Về phía chính phủ Syria, trả lời phỏng vấn AP, Tổng thống Bashar al-Assad đổ lỗi cho Mỹ đã làm đổ vỡ thỏa thuận ngừng bắn; đồng thời bác bỏ cáo buộc rằng các máy bay của Syria và Nga đã tấn công đoàn xe viện trợ của Liên Hợp Quốc ở gần thành phố Aleppo. Ông cũng khẳng định các vụ không kích của Mỹ nhằm vào binh sĩ Syria ở miền đông hồi cuối tuần qua là “hoàn toàn có chủ đích”, chứ không phải là “tai nạn” như tuyên bố của các quan chức Washington.

Theo ông Assad, cuộc nội chiến ở Syria hiện bước sang năm thứ 6 và có thể kéo dài hơn nữa do phe đối lập tiếp tục nhận được sự hậu thuẫn từ bên ngoài như Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia và Qatar. Nhà lãnh đạo Syria cũng cáo buộc Mỹ “không sẵn lòng” cùng Nga chống các chiến binh Hồi giáo cực đoan ở quốc gia Trung Đông này. Ông Assad còn cam kết xây dựng lại đất nước và thậm chí sẽ chào đón những người tị nạn trở về nếu lực lượng nổi dậy không nhận được sự trợ giúp nữa.

Quân đội Syria cũng thông báo về việc phát động cuộc tấn công quân sự mới nhằm giành lại quyền kiểm soát thành phố Aleppo và khuyến cáo người dân tránh những nơi mà các tay súng chống đối chính phủ chiếm đóng.  

Tại Washington, Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả phát biểu của Tổng thống Assad là “nực cười”. Song, các cuộc “nói qua, nói lại” như vậy vẫn chưa vẽ ra bức tranh sáng sủa hơn cho Syria. Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon trong cuộc họp Hội đồng Bảo an hôm 21-9 gọi việc thỏa thuận ngừng bắn đổ vỡ là “nỗi xấu hổ” của cơ quan này nhưng mọi nỗ lực ngoại giao của Liên Hợp Quốc, nhất là của đặc phái viên Staffan de Mistura trong thời gian qua cũng không cứu vãn được tình hình.

PHÚC NGUYÊN