Vụ siêu tàu mắc cạn ở kênh Suez: Gián đoạn chuỗi cung ứng

Tàu Ever Given đã được kéo khỏi nơi mắc cạn trên kênh đào Suez. Hàng trăm tàu bè đang ùn ứ sẽ được giải phóng dần. Tuy nhiên, do sự cố kéo dài nên sẽ mất nhiều tuần nữa để mọi việc trở lại bình thường.

Tàu Ever Given mắc cạn tại kênh đào Suez. Ảnh: AP

Con tàu khổng lồ Ever Given, treo cờ Panama, sau khi bị mắc cạn 6 ngày tại kênh Suez cuối cùng đã được giải cứu thành công vào ngày 29-3 và bắt đầu di chuyển về phía bắc tới một điểm neo đậu riêng, mở lối cho các tàu bè khác đang mắc kẹt có thể di chuyển theo cả hai hướng của con kênh. Leth Agencies - nhà cung cấp dịch vụ tại kênh đào Suez - xác nhận tàu Ever Given tiến về Hồ Bitter để trải qua quá trình kiểm tra trong ít nhất 3 ngày.

Mất nhiều ngày để khai thông kênh Suez

Theo Bloomberg, tối 29-3, ông Osama Rabie, người đứng đầu Cơ quan Quản lý kênh Suez (SCA), thông báo phải mất 3 ngày để giải quyết tình trạng dồn ứ tàu thuyền, nhưng một số chuyên gia kỳ cựu trong ngành vận tải biển cho rằng sẽ mất thời gian lâu hơn thế. Các hãng vận tải biển, các chủ tàu và các công ty quản lý đang chuẩn bị tinh thần sẵn sàng ứng phó với tình huống hàng hóa chậm trễ kéo dài nhiều tuần lan rộng không chỉ ở các cảng biển tại châu Âu và châu Á.

Ông Valid Diab, Tổng quản lý tại Công ty vận tải Observator Shipping của Thổ Nhĩ Kỳ, đơn vị có liên quan việc cung cấp hàng hóa cũng như các dịch vụ vận tải cho 3 tàu bị kẹt ở kênh đào Suez, xác nhận các tàu của công ty ông đã di chuyển được.

Maersk - tập đoàn vận tải container lớn nhất thế giới - cho biết có thể mất 6 ngày hoặc hơn thế để giải phóng lượng tàu đang tắc nghẽn ở kênh đào Suez và hệ quả của nó tới chuỗi cung ứng còn kéo dài lâu hơn nữa. Nhiều tàu lớn đã phải chuyển hướng, một số tàu vòng qua mũi phía nam của châu Phi, kéo dài thêm 2 tuần nữa cho thời gian di chuyển và mỗi tàu dự kiến tốn kém thêm hàng ngàn USD chi phí, chẳng hạn một tàu chở dầu cỡ lớn từ Trung Đông tới châu Âu mất thêm 300.000 USD. “Ngay cả khi kênh đào Suez được mở lại, chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn bị ảnh hưởng đáng kể. Tình trạng tắc nghẽn gây ra một loạt gián đoạn và tồn đọng trong vận chuyển toàn cầu, có thể mất vài tuần hoặc vài tháng để giải quyết”, đại diện Maersk nói.

Bài toán giảm phụ thuộc vào nguồn cung

Khoảng 400 con tàu đang chờ để đi qua kênh Suez. Theo Nile TV của Ai Cập, đó là các tàu container, tàu chở hàng rời, tàu chở dầu và tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) hoặc khí hóa lỏng (LPG)… Việc khai thông thế bế tắc tại kênh Suez sẽ giải tỏa sức ép cho ngành công nghiệp vận tải biển toàn cầu và hoạt động vận tải dầu mỏ, khí đốt, hàng tiêu dùng giữa châu Á và châu Âu. Khoảng 13% thương mại hàng hải toàn cầu và 10% lượng dầu vận tải đường biển di chuyển qua kênh Suez.

Việc khai thông kênh Suez cũng giúp giảm áp lực đối với Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi trong bối cảnh nước này đang gặp nhiều khó khăn vì thâm hụt ngân sách do đại dịch Covid-19. Kênh Suez vốn mang lại nguồn ngoại tệ quan trọng với một quốc gia châu Phi đang lâm vào tình trạng thâm hụt thương mại lớn.

Báo điện tử của Mỹ Business Insider ước tính việc kênh đào Suez bị ách tắc gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu 400 triệu USD mỗi giờ. Cứ mỗi ngày mắc kẹt, thương mại toàn cầu thiệt hại từ 1 - 1,5 tỷ USD. Vấn đề lớn đặt ra là sự cố nói trên chắc chắn gây ra tình trạng thiếu hụt một số sản phẩm trên khắp thế giới, qua đó nhắc nhở các nhà sản xuất về sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy họ xem xét các phương án giảm phụ thuộc vào các nguồn cung, đặc biệt là những nguồn cung ở xa và phải dựa vào quá trình vận chuyển container.

TRẦN ĐẮC LUÂN