Ukraine tiến gần hơn việc gia nhập EU

Ukraine đã hoàn tất trả lời bộ câu hỏi cần thiết để Ủy ban châu Âu (EC) khuyến nghị lên Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) thảo luận về khả năng kết nạp nước này làm thành viên.

Cảnh ngổn ngang ở thành phố Mariupol, miền nam Ukraine, sau gần 2 tháng chiến sự. Ảnh: Reuters

Hãng tin CNN cho biết, trong chuyến thăm Kiev ngày 8-4, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen trao cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bộ câu hỏi xin gia nhập EU. Đến nay, Ukraine đã hoàn thành việc trả lời bộ câu hỏi này, đánh dấu bước khởi đầu nhanh hơn mong đợi trong quá trình xin gia nhập khối hiện có 27 thành viên.

Trong cuộc gặp ở Kiev, bà Ursula von der Leyen nói rằng, Ukraine thuộc về gia đình châu Âu. “Chúng tôi đã nghe rõ yêu cầu của các bạn. Và hôm nay, chúng tôi ở đây để đưa ra câu trả lời tích cực đầu tiên cho bạn”, nhà lãnh đạo EC nói. Bà cũng nhấn mạnh: Bộ câu hỏi sẽ là cơ sở cho các cuộc thảo luận, “là nơi bắt đầu con đường hướng tới châu Âu và EU của các bạn” (Ukraine - PV).

Sau khi nhận được bộ câu trả lời, EC sẽ bắt đầu chuẩn bị đưa ra các khuyến nghị dựa trên việc Ukraine đáp ứng những tiêu chí gia nhập EU. Theo Reuters, ông Ihor Zhovkva - Phó Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine - bày tỏ hy vọng Kiev có thể nhận được tư cách ứng viên chính thức trong cuộc họp của Hội đồng châu Âu vào ngày 23 và 24-6 tới.

Hồi cuối tháng 2, Tổng thống Zelensky đã ký đề nghị chính thức về việc Ukraine xin gia nhập EU sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở nước này. Theo quy định, một quốc gia có thể nộp đơn vào EU khi đáp ứng các điều kiện nhất định, bao gồm có nền kinh tế thị trường tự do, dân chủ ổn định, chấp nhận luật pháp của EU cũng như đồng euro.

Lãnh đạo EC và EU đều cam kết đẩy nhanh quy trình đưa Ukraine gia nhập “ngôi nhà chung châu Âu”. Tuy nhiên, nội bộ 27 thành viên EU có những quan điểm khác nhau, trong khi đa số các nước Đông Âu kêu gọi đẩy nhanh quá trình cho nước láng giềng Ukraine gia nhập thì Đức, Hà Lan và nhiều quốc gia Tây Âu khác chưa ủng hộ.

Trước khi Ukraine nộp đơn, 6 quốc gia khác cũng nỗ lực gia nhập EU. Trong đó, Bosnia & Herzegovina bị từ chối đơn đăng ký do không đáp ứng các tiêu chí; Albania và North Macedonia được chấp nhận đơn đăng ký nhưng đàm phán chưa thành công; Thổ Nhĩ Kỳ, Montenegro và Serbia lần lượt đàm phán từ năm 2005, 2012 và 2014.

Trong khi đó, với những gì đang diễn ra trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, các nhà phân tích cho rằng, cơ hội đạt được thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine là mong manh. Hãng tin Reuters dẫn lời Tổng thống Zelensky tuyên bố sẽ hủy mọi cuộc đàm phán hòa bình với Nga nếu những người cuối cùng bảo vệ thành phố Mariupol ở miền nam Ukraine thiệt mạng. Mariupol nằm gần biển Azov, án ngữ hành lang trên bộ nối bán đảo Crimea với khu vực ly khai ở miền đông Ukraine. Hơn một tháng qua, lực lượng Nga đã đối đầu căng thẳng với phía Ukraine tại thành phố cảng chiến lược này. 

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cũng nhận định Mariupol có thể là “lằn ranh đỏ” trong đàm phán giữa Kiev với Moscow. Hai nước đã tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình không liên tục kể từ cuối tháng 2-2022, nhưng đến nay vẫn bế tắc. Phía Thổ Nhĩ Kỳ đang nỗ lực thúc đẩy Nga và Ukraine ngồi vào bàn đàm phán. Song, Ankara thừa nhận tình hình vẫn còn phức tạp.

PHÚC NGUYÊN