Lo ngại Lebanon trở thành "Gaza khác"

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang dọc biên giới với Lebanon, Israel đưa ra tối hậu thư ngầm cho Hezbollah: rút quân khỏi biên giới hoặc đối mặt với cuộc chiến toàn diện. Trong khi đó, Hezbollah tuyên bố “cuộc chiến không giới hạn” đối với Israel. Động thái của cả hai bên khiến dư luận quốc tế lo ngại về khả năng Lebanon trở thành mặt trận thứ hai sau Gaza.

Các cuộc không kích của Israel, nhìn từ Tyre, miền nam Lebanon. Ảnh: Aziz Taher/Reuters

Hiện, cả Israel và Hezbollah đều không có ý định lùi bước trong khi căng thẳng không ngừng gia tăng khiến nhiều nước quan ngại và liên tục kêu gọi “xuống thang”. Ngày 22-9, các máy bay chiến đấu của Israel tiến hành đợt không kích mạnh mẽ nhất trong gần một năm qua trên khắp miền nam Lebanon, nhằm vào hàng trăm mục tiêu quân sự của nhóm Hezbollah.

Israel bắt đầu tập trung vào Hezbollah sau khi mặt trận ở dải Gaza trở nên tĩnh lặng. Các cuộc tấn công nhằm vào hệ thống liên lạc của Hezbollah, như kích nổ thiết bị nhắn tin và bộ đàm, đã làm suy yếu nghiêm trọng khả năng điều phối của phong trào này. Đồng thời, các cuộc không kích vào thủ đô Beirut của Lebanon khiến phần lớn lãnh đạo cấp cao của Hezbollah bị tiêu diệt. Những hành động này thể hiện rõ ràng sự chuyển đổi chiến lược của Israel từ việc kiềm chế tấn công trực tiếp sang hành động mạnh mẽ hơn nhằm vào đầu não của lực lượng này. Israel đang tận dụng lợi thế quân sự và tình báo của mình để tạo áp lực, buộc Hezbollah phải đưa ra lựa chọn: hoặc di chuyển khỏi biên giới Israel, hoặc đối mặt với cuộc chiến tổng lực. Một số nguồn tin quân sự được truyền thông quốc tế đăng tải ngày 22-9 cho biết, Israel đang chuẩn bị cho chiến dịch trên bộ nhằm vào Lebanon, nhằm thiết lập vùng đệm ở khu vực biên giới giữa hai nước. Tuy nhiên, trong nội bộ Israel đang có mâu thuẫn trong vấn đề này.

Trước những tuyên bố và hành động mạnh mẽ của Israel, sự đáp trả của Hezbollah không hề giảm sút. Ngày 22-9, Phó thủ lĩnh Hezbollah Naim Qassem tuyên bố phong trào này đang ở “giai đoạn mới” trong cuộc chiến chống Israel. CNN dẫn lời ông Qassem tuyên bố: “Chúng ta đã bước vào giai đoạn mới mang tên “Trận chiến tính sổ”. Chúng ta hiện sẵn sàng đối mặt với mọi tình huống quân sự...”.

Tổng thống Israel Isaac Herzog ngày 22-9 khẳng định nước này không muốn căng thẳng leo thang thành chiến tranh tổng lực với Hezbollah, nhưng cảnh báo Tel Aviv sẽ chiến đấu toàn lực nếu điều này xảy ra. Tư lệnh quân đội Israel Herzi Halevi cũng tuyên bố đã “chuẩn bị cho những bước tiếp theo” trong xung đột, song không tiết lộ thông tin cụ thể. Trong diễn biến liên quan, theo The Independent, ngày 22-9, Tổng thống Herzog phủ nhận sự dính líu của Israel trong các vụ nổ thiết bị viễn thông gây chết người ở Lebanon trong hai ngày 17 và 18-9.

LHQ lo ngại căng thẳng Israel - Hezbollah leo thang có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng với Lebanon. Theo tờ Telegraph, ngay cả với sự hỗ trợ của Mỹ, việc đồng thời xử lý xung đột ở Gaza và bảo vệ miền bắc sẽ là một nhiệm vụ to lớn mà Lực lượng phòng vệ Israel chưa từng phải đối mặt trước đây. Đằng sau cánh cửa đóng kín, lãnh đạo Israel có lẽ hy vọng rằng họ sẽ không bao giờ phải làm như vậy.

Theo CNN, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres bày tỏ lo ngại về khả năng xảy ra tình trạng leo thang mạnh mẽ hơn nhiều, khiến Lebanon trở thành “một Gaza khác”. Theo ông Guterres, cả Israel và Hamas đều không quan tâm đến việc đạt thỏa thuận ngừng bắn để kết thúc xung đột ở Gaza.

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng nước này đang nỗ lực mạnh mẽ và sẽ làm mọi thứ có thể để ngăn chặn cuộc xung đột ở quy mô lớn hơn trong khu vực Trung Đông. Cũng về vấn đề này, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby nêu rõ leo thang xung đột không phải là “lợi ích tốt nhất” của Israel, đồng minh chủ chốt của Mỹ. Washington đang trực tiếp trao đổi điều này với đối tác Israel và tin rằng có thể có thời gian và không gian cho giải pháp ngoại giao.

Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho biết EU kêu gọi cần phải tránh cuộc chiến tranh toàn diện, trong đó có cả việc làm mới các nỗ lực làm trung gian ngoại giao mạnh mẽ.

NGHI VĂN