Nhật Bản: Tỷ lệ nữ lãnh đạo trong doanh nghiệp thấp

Chiến dịch dài hạn của Nhật Bản nhằm bổ nhiệm nhiều phụ nữ hơn vào các vị trí cấp cao trong ngành kinh doanh và công nghiệp gặp khó sau khi cuộc khảo sát mới nhất cho thấy chỉ có 13 giám đốc điều hành tại các công ty hàng đầu của đất nước là phụ nữ.

Theo kết quả khảo sát của Kyodo News công bố ngày 16-9 dựa trên báo cáo của năm tài chính 2023, các lãnh đạo nữ chỉ chiếm 0,8% trong số 1.643 công ty niêm yết trên thị trường Prime của Sở giao dịch chứng khoán Tokyo. Số liệu cho thấy sự tiến độ chậm chạp của Nhật Bản trong việc tăng cường sự đa dạng trong số những người ra quyết định của công ty. Ryusuke Ishii, Giám đốc Viện nghiên cứu Nhật Bản, cho biết việc thiếu tiến triển trong việc bổ nhiệm các giám đốc điều hành là nữ một phần là do việc tuyển dụng các giám đốc điều hành cấp cao từ các doanh nghiệp bên ngoài thay vì thăng chức nội bộ. Tỷ lệ lãnh đạo nữ cấp cao trong doanh nghiệp vẫn ở mức thấp ngay cả khi được định nghĩa rộng hơn về “người điều hành”, gồm các viên chức cấp cao của công ty, cũng như giám đốc, kiểm toán viên và giám đốc bộ phận.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất cho thấy số lượng thành viên hội đồng quản trị là nữ đã vượt quá 3.000, tăng gấp đôi so với năm tài chính 2019, cho thấy rằng các công ty Nhật Bản đạt một số tiến bộ trong việc thăng chức cho phụ nữ vào các vị trí hàng đầu. Chính phủ Nhật Bản yêu cầu các công ty được niêm yết hàng đầu trên sàn chứng khoán nâng tỷ lệ phụ nữ nắm giữ các vị trí điều hành lên hơn 30% vào năm 2030. Trong năm tài chính 2023, con số này tăng lên 16,2%, tương đương 3.052 phụ nữ, tăng từ 1.502 người trong năm tài chính 2019. Tính đến năm tài chính 2023, có 122 công ty đạt được mục tiêu 30% phụ nữ trong giới lãnh đạo, trong khi 68 công ty không có nhân viên nữ cấp cao, giảm so với 603 công ty trong năm tài chính 2019.

Tỷ lệ này đang được cải thiện ở Nhật Bản, nhưng vẫn tụt hậu so với tỷ lệ 30-40% ở châu Âu và Bắc Mỹ. Theo The Guardian, một thập niên sau khi cố Thủ tướng Shinzo Abe tuyên bố với Đại hội đồng Liên Hợp Quốc rằng chính quyền của ông sẽ “tạo một xã hội mà tất cả phụ nữ đều tỏa sáng”, Nhật Bản vẫn tiếp tục có thành tích khiêm tốn so với quốc tế về việc nữ giới nắm quyền chính trị và kinh doanh. Theo cuộc khảo sát của OECD năm 2022, phụ nữ chỉ nắm giữ 15,5% các vị trí điều hành tại Nhật Bản, so với 40,9% ở Anh và 45,2% ở Pháp. Chỉ có Trung Quốc và Hàn Quốc có tỷ lệ giám đốc điều hành là nữ thấp hơn Nhật Bản. Các báo cáo khác cũng cho thấy bức tranh tương tự.

Tháng 1-2024, Mitsuko Tottori, cựu tiếp viên hàng không, trở thành nữ chủ tịch đầu tiên của Japan Airlines và vào tháng 7-2024, Chính phủ Nhật Bản bổ nhiệm bà Naomi Unemoto làm nữ tổng công tố đầu tiên. Năm 2021, bà Tomoko Yoshino trở thành nữ chủ tịch đầu tiên của Rengo, tổ chức công đoàn lớn nhất Nhật Bản. Các cuộc thăm dò mới cho thấy bà Sanae Takaichi, Bộ trưởng An ninh Kinh tế (63 tuổi) nằm trong số 3 ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bỏ phiếu bầu lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền vào ngày 27-9, làm dấy lên triển vọng rằng Nhật Bản có thể sớm có nữ thủ tướng đầu tiên.

GIA NGHI