Sau 5 năm kể từ khi bộ phim Cánh đồng bất tận ra mắt, đạo diễn Nguyễn Phan Quang Bình mới bắt tay vào một dự án phim. Đó là bộ phim Quyên (tựa tiếng Anh: Farewell, Berlin Wall - Tạm biệt, Bức tường Berlin), dự kiến ra mắt vào đầu năm tới.
 |
| Đạo diễn Nguyễn Phan Quang Bình (bìa trái) cùng e-kip làm phim. Ảnh: HOÀNG THU PHỐ |
Kể ra thì hơi lâu. Nhưng khán giả vẫn có thể chờ đợi, bởi để có một sản phẩm điện ảnh tử tế, 5 năm cũng không quá dài, nhất là Nguyễn Phan Quang Bình vẫn được cho là một đạo diễn trẻ.
1.
Nguyễn Phan Quang Bình được biết tới với bộ phim đầu tay mang tên Vũ khúc con cò. Phim ấy, Quang Bình coi đó là “bộ phim nhập môn”. Gần chục năm sau, anh mới làm bộ phim thứ hai. Với Cánh đồng bất tận, anh coi đó là phim tốt nghiệp. Còn phim thứ ba, Quyên, Nguyễn Phan Quang Bình bảo, đây sẽ là bộ phim mà nếu không tạo được ấn tượng gì thì rõ ràng là do tài năng của đạo diễn chứ tuyệt nhiên không do các yếu tố khác.
Thừa nhận phim đầu tay vì quá chú ý đến các chi tiết, cảnh quay mà nhiều khi quên câu chuyện; phim thứ hai vẫn còn những “lỗi” nhất định, vì thế với Quyên, Quang Bình đặt niềm tin rằng sẽ có được ngôn ngữ điện ảnh tốt hơn cả. Qua đó, câu chuyện phim cũng sẽ giữ chân người xem ở lại đến phút 90 chứ không bỏ ngang vào phút… 89.
Tất nhiên anh có cơ sở để tin điều này. Bởi như Cánh đồng bất tận trước đây được dựa trên một tiểu thuyết cực kỳ ấn tượng của Nguyễn Ngọc Tư, lại được hưởng lượng fan không nhỏ của nhà văn này, Quyên cũng được khởi sự từ chính cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Văn Thọ. Cuốn sách này từng đoạt giải nhì cuộc thi tiểu thuyết 2006-2009 của Hội Nhà văn Việt Nam. Quyên kể về thân phận một phụ nữ tên Quyên trong thời kỳ hỗn mang, loạn lạc ở Đông Âu, khi bức tường Berlin sụp đổ. Quyên là bức tranh tái hiện khốc liệt về cuộc đời, số phận người phụ nữ lưu lạc nơi đất khách quê người cùng những người đàn ông yêu cô theo những cách khác nhau trong những ngày mưu sinh khắc nghiệt xa xứ.
Tuy nhiên, Nguyễn Phan Quang Bình thừa nhận, phim anh làm chỉ phóng tác từ tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Văn Thọ. “Phần đầu phim tương đối giống tiểu thuyết, nhưng sang đến phần hai thì có nhiều thay đổi”, Nguyễn Phan Quang Bình tiết lộ.
Anh có may mắn là được trò chuyện trực tiếp với “chú Thọ” nhiều lần. Những cuộc trò chuyện có khi dài cả buổi, đã cho anh thêm nhiều câu chuyện có khi còn khốc liệt hơn những gì mà nhà văn đã viết trong tiểu thuyết. Từ những câu chuyện ấy, Quang Bình đã tiếp tục có những chuyến đi thực tế ở Đức để tìm hiểu thêm. Từ đó, phim Quyên đã dần dần có những lối rẽ khác, mà tiểu thuyết chỉ là cái cớ.
2.
Mới rồi, đoàn làm phim Quyên đã có buổi ra mắt ấn tượng. Người ta thấy nhà văn Nguyễn Văn Thọ đến khá sớm. Ông không giấu được sự hồi hộp. Ông đã khóc, khóc vì thấy Công ty BHD - đơn vị mua bản quyền “đứa con tinh thần” của ông đã đối đãi rất tử tế. Không phải vì tiền bạc bản quyền, mà cách trao đổi từ dựng đề cương kịch bản đến lắng nghe những điều ông nói. Thậm chí, Nguyễn Văn Thọ bảo: “Mỗi chi tiết khi thay đổi đều được trao đổi kỹ”. Chẳng gì Nguyễn Văn Thọ cũng có mấy mươi năm sống ở Đức. Chuyện ông viết trong tiểu thuyết Quyên chỉ là một phần rất nhỏ trong cái “tảng băng chìm” về đời sống người Việt tha hương. Vậy nên, khi gặp một người làm phim đầy tâm huyết như Nguyễn Phan Quang Bình, ông rất mừng.
Nguyễn Văn Thọ bật khóc còn vì cảm động trước sự dấn thân của e-kip làm phim. Từ cô gái mỏng manh - Top 5 Hoa hậu Việt Nam Vũ Ngọc Anh hóa thân vào thành Quyên, đã căng mình làm việc suốt gần 2 tháng quay tại Đà Lạt, thành phố Hồ Chí Minh, Berlin (Đức), chân tay bầm tím, thậm chí lần đầu đóng phim đã phải thực hiện cảnh nude suốt 6-7 tiếng đồng hồ.
Rồi ngôi sao hành động Mỹ Gary Daniels, người từng tham gia 65 bộ phim và được khán giả Việt Nam biết đến với vai chính trong bộ phim Expendanbles (2010) - không ngại khó ngại khổ để nhập vai. Trong Quyên, anh vào vai Hanz - một chàng trai tốt bụng, hoàn toàn khác với hình tượng của anh trong các phim hành động. Nhưng cái khó nhất của Gary Daniels lại chính là… tiếng Việt. Đó là một trong những trải nghiệm khó khăn nhất trong cuộc đời đóng phim của ngôi sao này.
Rồi Trần Bảo Sơn vào vai Hùng, một tay giang hồ máu lạnh, có nhiệm vụ đưa đường cho những người muốn vượt biên qua Đức. Đã đóng nhiều phim có cảnh nóng, nhưng Trần Bảo Sơn bảo Quyên là bộ phim có cảnh “nóng” nhất trong các cảnh “nóng” mà anh từng diễn xuất từ trước tới nay.
“Theo dõi từng thước phim, từng bước đi của từng diễn viên, tôi luôn bị kích động. Tôi thương các em như Hoa hậu top 5 Vũ Ngọc Anh, như Trần Bảo Sơn, khi diễn đã ngất đi vì có ngày làm việc 20 tiếng đồng hồ. Từng cảnh quay làm tôi nhớ lại những năm tháng dầm chân trên tuyết lạnh, dù có tiền nhiều nhưng bao nhiêu tiền là bấy nhiêu đắng cay, bao nhiêu tiền là bấy nhiêu tan nát của biết bao gia đình Việt Nam trên xứ người”, nhà văn Nguyễn Văn Thọ chia sẻ.
3.
Đạo diễn Nguyễn Phan Quang Bình thừa nhận rằng ban đầu, anh rất phân vân và lo ngại về việc thực hiện bộ phim, nhất là có những cảnh quay phải thực hiện ở Đức. Thậm chí, có thời điểm anh đã tìm người khác thay mình làm đạo diễn. Nhưng tìm một người am hiểu đời sống ở Đức quả không dễ. Vì thế, anh phải dấn thân. Càng dấn sâu, nhất là sau những chuyến đi thực tế ở Đức, sức mạnh cộng đồng lại như thắp lửa trong lòng. Thêm vào đó, anh cũng có thời gian phải sống ở nước ngoài, từng làm đủ thứ nghề để kiếm sống nên cũng cho phép anh “liều” hơn.
Theo anh, Quyên là bộ phim khó sản xuất vì phim lấy bối cảnh từ những năm 1980-1990 của thế kỷ trước tại Đức. Việc tìm trang phục và đạo cụ phù hợp là một thách thức của đoàn làm phim. Bối cảnh phim lại kéo dài trong suốt gần 10 năm, trong môi trường thời tiết đặc biệt có nhiều tuyết và mùa thu, phim cũng cần có nhiều diễn viên phụ, đặc biệt là người nước ngoài. Vì vậy, làm sao để sản xuất phim đạt hiệu suất tối ưu với tiền đầu tư là sự tính toán uyển chuyển, linh hoạt của nhà sản xuất.
Nhưng anh cũng có cái may mắn, đó là khi đoàn phim sang Đức quay đúng thời điểm kỷ niệm 25 năm ngày Bức tường Berlin sụp đổ. Dù đang chuẩn bị mùa Giáng sinh, nhưng bà con Việt kiều vẫn hết lòng ủng hộ. Nhiều người dành thời gian để hỗ trợ đoàn làm phim bởi “phim đã nói hộ họ nhiều điều”.
HOÀNG THU PHỐ
