Túy Loan phong cảnh hữu tình/ Cây đa bến nước sân đình tình quê/ Đi xa vẫn nhớ ngày về/ Tháng Giêng lễ hội tựu tề đông vui/ Với bao ánh mắt nụ cười/Mùa xuân mùa của đất trời hòa ca…
 |
| Trò chơi dân gian Bài chòi làm đình đám Hội làng Túy Loan năm nay. |
Đoạn trích từ tổ khúc dân ca “Hội làng Túy Loan” của Trưởng phòng VH-TT huyện Hòa Vang Nguyễn Thúc Dũng đã thu tóm hết không gian đất trời và cảm xúc của lòng người qua phần biểu diễn của các trai thanh gái lịch trên sân khấu giữa sân đình. Hội làng đã được khôi phục mười ba năm qua. Riêng năm ngoái phải hoãn lại một lần lễ hội vì đình đang trùng tu với tổng kinh phí 3,5 tỷ đồng. Năm nay, ngôi đình mới uy nghi, tráng lệ đã gợi lên biết bao cảm xúc đối với con dân Túy Loan khi quay về nơi được xem là cội nguồn văn hóa tâm linh của làng.
Chiều hôm trước, mồng 8 tháng Giêng Nhâm Thìn, bà con chư phái tộc trong làng đã tề tựu đầy đủ ở nhà thờ tộc Đặng phái Nhì để rước sắc thần về đình làng và an vị trong chính đình. Đêm xuống, cả cụm di tích gồm đình làng, nhà thờ ngũ tộc Tiền hiền đẹp hơn, thiêng liêng hơn. Những dây đèn trang trí viền quanh các mái ngói âm dương, những ngọn đèn lồng giăng dọc khắp các ngả đường gợi không khí hội làng thanh bình, gần gụi. Trong đình trống chiêng rộn rã, các cụ cao niên xúng xính trong áo dài khăn đóng trịnh trọng dâng lễ cổ truyền tế Tiền hiền. Dưới bến sông trước mặt đình, mọi người thả hoa đăng cầu nguyện quốc thái dân an, mưa hòa gió thuận, mùa vụ bội thu. Một chiếc bè bằng bẹ chuối, gọi là bè Long Chu (thuyền rồng), được thả xuống sông để tống tiễn những rủi ro, tật bệnh xuôi ra biển cả.
Bà Phan Thị Thu Hồng, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Phong, Trưởng ban Tổ chức Hội làng Túy Loan, cho biết, năm nay lần đầu tiên hội làng chính thức được xã đứng ra tổ chức nên có nhiều hoạt động mới, nhất là trong phần hội. Túy Loan, “xứ sở” của ẩm thực nông thôn Hòa Vang, lần nữa được tôn vinh, giới thiệu qua các gian hàng bánh trái đặc sản. Thôi thì, đủ cả, chỉ mới nghe qua tên bánh thôi là đủ mường tượng ra cách chế biến và hương vị của từng loại: gói, tráng, xèo, tét, nậm, lọc, cuốn…
Hội làng có đến 10 trò dân gian, từ khéo tay như thi nướng bánh tráng, gói bánh tét cho đến dẻo sức như kéo co, đẩy gậy, đua thuyền... Đáng kể nhất là một số trò lâu nay có nguy cơ mai một lần đầu tiên được khôi phục, tái hiện không gian văn hóa hội hè xưa trong đời sống người dân vùng cận đô thị nay như thi leo chuối hái quả, bắt lươn, bịt mắt bắt vịt… Trong đó, trò thi kéo tàu cau dành cho lứa tuổi thiếu niên đã làm cho người lớn bồi hồi nhớ lại một thời ấu thơ với bao kỷ niệm buồn vui. Mỗi đội hai em, một ngồi lên tàu cau, một ra sức kéo đi; đến nơi, cả hai đổi chỗ cho nhau trên lượt về; đội nào về trước sẽ thắng cuộc.
| Được xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia ngày 4-1-1999, đình Túy Loan có cả cây đa, bến nước đã từng đồng hành với lớp lớp những người con của thôn Túy Loan, từ các vị tiền hiền khai canh lập ấp hơn 500 năm trước cho đến thế hệ những con, những cháu hôm nay. Một nửa thiên niên kỷ đã trôi qua mà dòng chảy của truyền thống văn hóa dân tộc vẫn còn lưu lại nơi này những dấu tích đã một thời rực sáng. |
Mấy năm trở lại đây, sự góp mặt của CLB Bài chòi Sông Yên (Phòng VHTT huyện) đã trở thành nét nhấn nhá đầy sắc thái cổ truyền dân tộc cho các hoạt động văn hóa - văn nghệ trên đất Hòa Vang. Đến với Hội làng Túy Loan năm nay, trong hai đêm mồng 9 và mồng 10 tháng Giêng âm lịch, CLB cùng với đội văn nghệ quần chúng Phòng VHTT huyện đã cống hiến cho dân làng một quà tặng văn hóa đầu xuân đầy ý nghĩa. Làn điệu Xuân nữ trong bài “Hội làng Túy Loan” của Nguyễn Thúc Dũng đã vẽ nên bức tranh thắm thiết tình quê: “Nhớ ai điệu hát xàng xê/ Lời thơ lục bát chân quê đậm đà/ Yêu em yêu cái mặn mà/ Câu hò đối đáp giữa ta với người/ Vui trong ánh mắt câu cười/ Một câu Xuân nữ lòng người say mê/ Ai ơi xin chớ vội về/ Cùng ta khúc hát tình quê mặn nồng”.
Làng Túy Loan xưa giờ chia tách thành 4 thôn với gần 40 chư phái tộc. Sau 13 năm khôi phục, hội làng đã trở thành hội làng đầu tiên vào đầu năm mới ở Đà Nẵng với sự hỗ trợ từ nhiều cơ quan, đơn vị. Sát bên đình là Trường tiểu học Lâm Quang Thự. Ông Năm Khôi, Trưởng ban Quản lý di tích đình Túy Loan cho biết, trước khi nghỉ Tết, trường đã cho học sinh đến dọn vệ sinh, làm đẹp cảnh quan khuôn viên đình; ngày vào hội, đội nghi lễ của trường tham gia rước sắc thần, đóng góp tiết mục văn nghệ. Phòng VHTT huyện hỗ trợ các giải thưởng, từng bước nâng cấp chất lượng các hoạt động của hội làng Túy Loan để tạo điểm nhấn hình thành điểm đến văn hóa - du lịch sinh thái ven đô Đà Nẵng.
VĂN THÀNH LÊ
