Thành phố nước, thành phố lửa

Teotihuacan: City of Water, City of Fire (Teotihuacan: Thành phố Nước, Thành phố Lửa) là tên gọi cuộc triển lãm mở cửa từ 30-9-2017 đến tháng 2- 2018 tại Bảo tàng Nghệ thuật De Young Museum ở San Francisco, Hoa Kỳ. Những tác phẩm nghệ thuật từ thành phố cổ Teotihuacan giúp sự hiểu biết của chúng ta về Teotihuacan như một môi trường đô thị. Đây là một trong những thành phố sớm nhất, lớn nhất và quan trọng nhất ở châu Mỹ cổ đại, hiện là Di sản thế giới được UNESCO công nhận và là địa điểm khảo cổ học được chú ý nhiều nhất ở Mexico.

Nhà khảo cổ Mexico Sergio Gómez Chávez

Năm 2003, một đường hầm được phát hiện dưới kim tự tháp Feathered Serpent trong tàn tích của Teotihuacan, thành phố cổ ở Mexico. Trong suốt 1.800 năm, nơi đây vẫn nguyên vẹn, không bị xáo trộn, đường hầm kín đáo, bất khả xâm phạm được tìm thấy đã chứa hàng nghìn kho báu khác thường, tất cả hiện vật đều nằm chính xác tại nơi chúng được đặt làm lễ nghi cho các vị thần. Các vật phẩm được khai quật bao gồm răng cá sấu xanh hóa thạch, tinh thể mắt, và các tác phẩm điêu khắc những con thú báo đốm ở tư thế sẵn sàng để vồ lên. Thậm chí đáng chú ý hơn là một cảnh quan núi nhỏ, sâu 17 mét dưới mặt đất, với các bể thủy ngân lỏng ở dạng ao, hồ nhỏ. Các bức tường của đường hầm được tìm thấy đã được ngâm tẩm cẩn thận bằng bột quặng đồng, sắt, hoặc vàng, để tạo ra hiệu ứng trong ánh sáng lửa đứng yên dưới một chòm sao.

Robot camera khảo sát dọc theo đường hầm rộng dưới chân tháp Feathered Serpent.

Teotihuacan từ lâu đã là một nơi bí ẩn, một khu di tích khảo cổ lớn ở đông bắc thành phố Mexico. Đây là thành phố đông dân nhất châu Mỹ gần 2.000 năm trước, nhưng ít được biết về ngôn ngữ, các nhà cai trị hoặc nguyên nhân sự sụp đổ của nó xảy ra vào khoảng năm 550 sau Công nguyên. Tên của thành phố này có nghĩa là “Nơi sinh của các vị thần”, đã được người Aztec đặt ra, với lòng tôn kính.

Một bức tượng sọ sẽ được trưng bày tại triển lãm.

Nhiều câu hỏi vẫn chưa được trả lời, nhưng đường hầm mới được khám phá đã dẫn đến một sự hiểu biết hơn về thiết kế và truyền thuyết của Teotihuacan, một nơi thiêng liêng và cũng là một thủ phủ nhộn nhịp. Những  tác phẩm nghệ thuật từ nhiều bộ sưu tập về Teotihuacan được trưng bày, gợi mở những lý thuyết mới nhất về những bí ẩn vẫn còn bao quanh nó.

Đường hầm được nhà khảo cổ Mexico Sergio Gómez Chávez tìm thấy và theo dõi. Cơ hội phát hiện đường hầm bí ẩn xảy đến sau những ngày mưa lớn. Nhóm khảo cổ nhận thấy rằng nơi đây, một miệng hố xuất hiện gần chân kim tự tháp Feathered Serpent, sẽ gây nguy hiểm cho khách du lịch.

Nhà khảo cổ Gómez Chávez đưa ngọn đuốc chiếu sáng trên miệng hố nhưng chỉ nhìn thấy bóng tối, do đó, ông tự buộc người vào dây thắt lựng và nhờ công nhân hạ ông xuống miệng hố, và với sự ngạc nhiên lớn,  ông nhận ra đây là một ống trục hình trụ hoàn toàn. Gómez Chávez nhớ lại, một mùi hôi thối gần như không thể chịu nổi, nhưng ở đáy, ông nhìn qua một khoảng trống trong đống đổ nát để nhìn thấy một lối đi ngầm, một đường hầm, rõ ràng là một công trình cổ.

Công việc tiến hành thận trọng: trước khi đào sâu xuống, nhóm của ông đã sử dụng một robot với một máy quay video để khám phá các đường hầm, hóa ra, bên dưới có cấu trúc như Kim tự tháp. Gómez Chávez cho biết: “Chúng tôi rất ngạc nhiên trước những gì mà không ai nhìn thấy trong ít nhất 1.500 năm”. Nhà khảo cổ Mexico Sergio Gómez Chávez tin rằng đường hầm là “một trong những khám phá quan trọng nhất trong lịch sử Mexico”.

Tranh trang trí

Địa điểm có các bức tranh sơn dầu bằng sơn dầu màu đỏ, nơi trang trí các căn hộ và không gian công cộng. Hình ảnh động vật ở khắp mọi nơi trong thế giới Teotihuacan - và con người thường hợp nhất vào sinh vật.  Đáng chú ý nhất, vào cuối một đường hầm, nhóm của Gómez Chávez đã khám phá ra bốn bức tượng cẩm thạch. Họ là những pháp sư sáng lập của Teotihuacan, người hướng dẫn những người hành hương tới nơi chốn linh thiêng. Họ mang các đồ vật thiêng liêng được sử dụng để thực hiện phép thuật.

Hai bức tượng tìm thấy trong đường hầm sau 1.800 năm.

Các vật dụng khác như các dụng cụ mảnh chai, thủy tinh, giúp làm sáng tỏ các cấu trúc đô thị lịch
sử - bao gồm các khu vực sinh sống khác biệt theo dân tộc, việc làm và đẳng cấp của các nhóm di dân từ khắp vùng Mesoamerica- một khu vực và vùng văn hóa ở châu Mỹ, kéo dài từ trung tâm Mexico đến Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua, và phía bắc Costa Rica. Theo cách này, sự phát triển của Teotihuacan giống với các thành phố hiện đại như London hay New York.

HOÀNG ĐẶNG (Theo The Guardian)