Hòn đảo "chạy" bằng nắng, gió và nước

Trong khi thế giới đang nỗ lực từng bước chuyển đổi sang năng lượng xanh, một hòn đảo nhỏ của Scotland (Vương quốc Anh) là minh chứng sinh động cho thấy chúng ta có thể tin tưởng vào các nguồn năng lượng tái tạo.

Một góc cảnh quan ở phía bắc đảo Eigg. Ảnh: Alamy

Cách bờ biển phía tây Scotland khoảng 10 dặm - khoảng 5 giờ xe chạy từ thành phố thủ phủ Glasgow, nơi vừa diễn ra hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26), đảo Eigg mang lại cảm giác của một thế giới khác. Cái khác biệt lớn nhất, cũng là niềm tự hào đáng kể của người dân nơi đây, chính là họ có một hệ thống điện khai thác từ các nguồn năng lượng tái tạo bền vững.

Quyết tâm của cả cộng đồng

Sau một thời gian rất dài phải dùng máy phát điện chạy dầu diesel vài tiếng mỗi ngày, kể từ năm 2008, cộng đồng trên đảo Eigg của Scotland là nơi đầu tiên thiết lập được một hệ thống năng lượng độc lập với các lưới điện. Hệ thống đó hoạt động bằng 3 nguồn “nhiên liệu”: gió, nước và ánh nắng mặt trời.

Trong đó, thủy điện đóng góp hơn 100 kilowatt và 24 kilowatt khác được lấy từ 4 turbine điện gió. Một điểm rất đáng chú ý là các turbine được lắp đặt tối ưu hóa để tăng tối đa tiếp xúc nguồn năng lượng này trong khi vẫn chú ý tới cảnh quan xung quanh và việc đi lại thuận tiện của mọi người. Các nguồn năng lượng này là nguồn cung điện chủ lực, nhất là vào những tháng mùa đông khi gió và mưa có tần suất lớn.

Trong những tháng hè, ánh nắng mặt trời cung cấp cho đảo Eigg lên tới 184 kilowatt mỗi ngày. Từ tháng 5 đến tháng 7, điện mặt trời cung cấp khoảng 25% tổng sản lượng điện tái tạo thu được trên đảo, trong khi ở những thời điểm khác chưa tới 10%.

Để truyền tải nguồn điện, một đường cáp ngầm dài 11km và các trạm biến thế chuyển điện thế cao thành điện thế thấp tỏa đi khắp đảo, dẫn tới từng hộ gia đình, từng tổ chức doanh nghiệp. Nguồn điện cũng được kết nối tới một ngân hàng pin lưu trữ, có khả năng cung cấp điện cho toàn đảo trong 24 giờ. Cụ thể hơn, dòng điện có thể hoạt động theo 2 cách, nếu nguồn điện tái tạo thu được nhiều hơn nhu cầu sử dụng trên đảo, mạng lưới sẽ tự động sạc thêm vào kho pin dự trữ.

Nếu kho pin cũng được sạc đầy rồi và không thể sạc thêm, một loạt công tắc sẽ kích hoạt hệ thống lò sưởi ở các nhà thờ cộng đồng, khu trung tâm cộng đồng và một số không gian chung khác. Trong trường hợp này, cư dân không phải trả tiền điện vì cả cộng đồng đã được hưởng lợi từ nguồn năng lượng dôi dư. Tình huống này thường xảy ra vào mùa đông do trời thường xuyên mưa gió.

Trung tâm y tế tại đảo luôn có một máy phát dự phòng để phòng tình huống mất điện. Nếu các tủ lạnh mất điện liên tục trong khoảng 3 giờ, chuông báo động sẽ kêu và mọi thuốc men trong đó phải hủy bỏ.

Hài hòa cảnh quan

Với hệ thống điện độc đáo, đảo Eigg đã có đủ nguồn điện ổn định 24 giờ mỗi ngày. Người dân vẫn được thoải mái tận hưởng cuộc sống hiện đại khi có đủ điện năng cho các thiết bị gia dụng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, làm việc mỗi ngày.

Hệ thống này đã thu hút rất đông người từ các nước khác tới tham quan, học hỏi kinh nghiệm. Đáng nói hơn khi người dân trên đảo có ý thức rất lớn trong công tác quy hoạch để bảo đảm việc thiết lập hạ tầng khai thác năng lượng tái tạo không làm ảnh hưởng tới vẻ đẹp tự nhiên. Theo đó, mỗi năm hơn 107 cư dân trên đảo chào đón hơn 10.000 du khách tới khám phá vẻ đẹp thiên nhiên hoang dã nơi đây, mang lại cho họ nguồn thu đáng kể từ du lịch.

Các nhà máy năng lượng tái tạo trên đảo gửi dữ liệu trực tiếp qua mạng internet, giúp việc theo dõi hoạt động từ xa dễ dàng hơn cũng như hỗ trợ quản lý nhu cầu năng lượng của đảo. Giá điện tại Eigg khoảng 23 pence (0,3 USD)/kWh (kilowatt giờ) và đây là một trong những hệ thống năng lượng rẻ nhất tại Vương quốc Anh.

ĐỖ DƯƠNG
(Theo National Geographic, BBC, Lifegate)