Khơi dậy văn hóa đọc cho thanh, thiếu nhi

Đọc sách không chỉ đơn thuần là để tiếp nhận thông tin, kiến thức mà còn là một trong những hoạt động văn hóa. Vì vậy, việc xây dựng văn hóa đọc sách cho thanh, thiếu nhi là rất cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu giải trí lành mạnh, đồng thời giúp các em tích lũy tri thức, kỹ năng sống và hình thành nhân cách đẹp.

Các em thiếu nhi giao lưu với thủ thư trong buổi đọc sách bằng tiếng Anh vào thứ Bảy hằng tuần tại Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng. Ảnh: Đ.H.L

Dịp hè này, Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng tích cực đổi mới đa dạng nhiều hoạt động nhằm tạo ra sân chơi bổ ích, lành mạnh cho các em.

Đưa trẻ đến thư viện

Đầu hè, khi ngoài sân Thư viện Khoa học tổng hợp Đà Nẵng rộn ràng hội thi “Kể chuyện theo sách” nhân ngày hội văn hóa đọc Đà Nẵng năm 2023 thì bên trong phòng đọc sách thiếu nhi, vẫn có những vị khách đặc biệt, tập trung trước những cuốn truyện tranh đầy màu sắc. Trong đó có em Nguyễn Trần Minh Tâm (lớp 7, Trường THCS Dũng Sĩ Điện Ngọc, tỉnh Quảng Nam). Đây là lần đầu em đến Thư viện Khoa học tổng hợp nên rất thích thú trước vô vàn các loại sách hấp dẫn bày ra trước mắt. “Con thấy sách ở đây rất đa dạng. Phòng đọc có nhiều không gian đẹp và thuận tiện để con có thể ngồi hoặc nằm đọc sách một cách thoải mái”, Minh Tâm bẽn lẽn chia sẻ.

Chị Nhật Miên, mẹ của Minh Tâm cho hay, tuy nhà chị ở tận thị xã Điện Bàn nhưng nhà ngoại thì ở Đà Nẵng nên chị tranh thủ đưa con đến đây đọc sách sau khi ra thăm ngoại. Thư viện có phòng đọc thoáng mát và cách bài trí phù hợp cho các con đọc sách và thư giãn trong những ngày hè oi bức.

Tranh thủ thời gian đợi đến lượt biểu diễn văn nghệ tại hội thi kể chuyện, em Nguyễn Phạm Gia Linh (lớp 4, Trường Tiểu học Phan Thanh) lại tìm đến sách. “Cô bảo tiết mục của con xếp thứ 11 nên con vào đây đọc sách một lát. Ở đây có nhiều sách hay như sách văn học, sách tiếng Anh. Con rất mê sách văn học, ngoài ra con cũng thích đọc truyện tranh và sách về vi khuẩn vì con thích khám phá. Con ít có thời gian để lên thư viện đọc sách vì con bận học nhiều lắm, con đi học bơi, học văn hóa nghệ thuật. Con mong hè đến để có nhiều thời gian đọc sách hơn”.

Hiện nay, Thư viện Khoa học tổng hợp thành phố có phòng đọc sách dành riêng cho thiếu nhi 1 đến 15 tuổi. Phụ huynh có thể đến làm thẻ cho con mình để các em đến đọc tại chỗ hoặc mượn sách về nhà. Chị Hà Thị Thanh Trúc, Trưởng phòng Công tác bạn đọc cho biết, nhằm phục vụ tốt nhu cầu đọc sách của các em thiếu nhi, thư viện thường xuyên bổ sung nhiều sách mới. Đa số sách bổ sung đều có nội dung kích thích sự sáng tạo, trí tưởng tượng của các em.

“Thư viện còn có cả sách ehon dành cho trẻ sơ sinh đến 3 tuổi. Các loại sách được trưng bày bắt mắt, hợp lý và khoa học để thu hút sở thích đọc sách của các em. Cán bộ thủ thư còn giới thiệu những loại sách phù hợp cho phụ huynh và hướng dẫn đọc sách cho các em thiếu nhi. Hiện nay, nhiều em học sinh lớp 4, lớp 5 đã có khuynh hướng thích đọc truyện dài như Harry Potter hay những tác phẩm văn học dài để phát triển vốn từ”, chị Thanh Trúc nhấn mạnh.

Nhằm tạo nhiều sân chơi cho thiếu nhi khi đến thư viện đọc sách, từ tháng 6 đến tháng 8-2023, thư viện tổ chức các hoạt động giải trí đan xen để tái tạo năng lượng cho các em như góc đánh cờ gồm cờ tướng, cờ vua, cờ ô quan, cờ tỷ phú, cờ cá ngựa vào thứ 3 và thứ 5 hằng tuần và góc sáng tạo như tô màu, vẽ tranh, làm thủ công vào thứ 4 và thứ 6 hằng tuần.

Bên cạnh đó, thư viện còn tổ chức các hoạt động chiếu phim hè miễn phí tại phòng đa phương tiện, trong đó ưu tiên chiếu các bộ phim cổ tích, dân gian phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi. Các cô thủ thư cũng tổ chức đọc sách bằng tiếng Anh và tiếng Việt cho các em vào thứ Bảy và Chủ nhật hằng tuần. Mỗi lần đọc sách sẽ có khoảng 20-30 em tham gia. Trong đó có các hoạt động khởi động, đọc các tác phẩm về văn học, về giới tính và rèn luyện các thói quen tốt cũng như đố vui có thưởng. Đặc biệt, hè này, thư viện tổ chức thêm các buổi sinh hoạt tiếng Anh; hoặc hướng dẫn các em làm các thí nghiệm vui như tạo cầu vồng; vòi rồng trong lọ; mực tàng hình; trứng lộn ngược lòng trắng, lòng đỏ... Tất cả đều được trao đổi bằng tiếng Anh để các em vừa có môi trường phát triển ngoại ngữ, vừa được sáng tạo và hiểu thêm về kiến thức hóa học.

Ngoài ra, thư viện còn có chương trình “Thủ thư nhí” nhằm khuyến khích các em đọc sách và đưa ra cảm nghĩ, chia sẻ của mình. Để giúp các em dễ lựa chọn sách, trong dịp hè, thư viện thường xuyên tổ chức những buổi giới thiệu sách theo các danh mục sách hay, đồng thời tổng kết và phát động phong trào thanh thiếu nhi đọc sách. Qua đó, chọn những bạn đọc sách tích cực nhất ở 3 bậc học gồm mầm non, trung học cơ sở, tiểu học để nêu gương và phát phần thưởng, từ đó khuyến khích tinh thần đọc sách của các em.

Lan tỏa chiều rộng, lắng đọng chiều sâu

Thời gian qua, nhằm xây dựng và lan tỏa văn hóa đọc trong nhân dân nói chung và thanh, thiếu nhi nói riêng, Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng bám sát kế hoạch của đơn vị và đề án “Phát triển hệ thống thư viện công cộng thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn 2030” để thực hiện. Đặc biệt, thư viện nhận được sự hỗ trợ của Tập đoàn Sungroup mua sắm xe thư viện lưu động với sức chứa 3.500 bản sách, được trang bị đầy đủ các thiết bị máy tính, tivi, đèn chiếu… để đưa sách về phục vụ tận nơi cho các em học sinh ở vùng sâu vùng xa của thành phố.

Chị Nguyễn Thị Hậu, Trưởng phòng nghiệp vụ, Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng cho biết, căn cứ vào nhu cầu của các trường, thư viện chủ động xây dựng và sắp xếp lịch thực hiện các chuyến xe thư viện lưu động. Từ tháng 4-2022 đến nay, thư viện thực hiện 21 chuyến xe thư viện lưu động đến các trường học trên địa bàn thành phố. Trong đó ưu tiên các trường ở vùng sâu, vùng xa. Mỗi chuyến xe chở khoảng 3.000 bản sách gồm các loại sách truyện tranh, văn học, khoa học thường thức… “Các chuyến xe thư viện lưu động được thực hiện vào các ngày hưởng ứng văn hóa đọc, qua đó lồng ghép các chương trình trò chơi trải nghiệm trên xe như đưa ra một số bộ câu hỏi xoay quanh nội dung cuốn sách, câu hỏi kiến thức chung và những câu hỏi mở… nhằm giúp các em có thêm kiến thức ngoài sách vở. Để các em dễ nắm bắt nội dung trong sách, các cô thủ thư cũng giới thiệu cho các em đọc một vài cuốn sách cụ thể rồi đặt câu hỏi về nội dung sách để các em cùng nhau chia sẻ, thảo luận”, chị Nguyễn Thị Hậu giải thích.

Nói về hoạt động ý nghĩa này, thầy Nguyễn Thọ, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hòa Bắc cho rằng, chuyến xe thư viện lưu động của Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng là một hoạt động rất bổ ích với các em học sinh miền núi khi được cung cấp đa dạng các loại sách với nhiều kiến thức. Trong năm qua, thư viện thực hiện một chuyến xe thư viện lưu động lên Tà Lang, Giàn Bí và được các em học sinh đón nhận rất khí thế. Với việc giao lưu kiến thức qua nhiều hình thức hoạt động sôi nổi đã tạo niềm hứng khởi và say mê đọc sách cho các em.

“Hè này, phụ huynh và học sinh có nhu cầu đọc sách cũng có thể đến thư viện của nhà trường. Hiện nay, nhà trường đang đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện xây trường mới và sẽ cố gắng chuyển bàn ghế và sách từ thư viện cũ qua khu mới để các em học sinh có không gian đọc sách khang trang và hiện đại hơn. Tuy nhiên, hiện thư viện chủ yếu là sách tham khảo phục vụ công tác dạy và học nên nhà trường cũng mong muốn các đơn vị, các mạnh thường quân tiếp tục hỗ trợ thêm các loại sách mới trên mọi lĩnh vực và tài trợ mua một tủ sách đặt tại sân trường cho các em dễ tiếp cận, từ đó lan tỏa sâu rộng việc đọc sách trong nhà trường”, thầy Nguyễn Thọ đề nghị.

Không chỉ mang sách đến với các trường học vùng sâu vùng xa, Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng còn phối hợp Trường Giáo dưỡng số 3 và Trung tâm xã hội Bầu Bàng duy trì tổ chức các hoạt động thư viện lưu động và luân chuyển tài liệu định kỳ 6 tháng/lần nhằm tăng cường số lượng, đa dạng loại sách, đáp ứng ngày một tốt hơn nhu cầu đọc sách, báo của học viên. Đến nay, thư viện đã luân chuyển 1.156 bản cho Trường Giáo dưỡng số 3. Trong đó tập trung các loại sách về định hướng nghề, sách văn học giải trí, sách giáo dục tâm lý để hoàn thiện bản thân, điển hình như các tác phẩm: Suy nghĩ tích cực, Khởi nghiệp sáng tạo, Tìm lại chính mình, Con người vô song, Tình yêu và cuộc sống…

ĐOÀN HẠO LƯƠNG