Ngày 2-9 được chính thức gọi là ngày Quốc khánh Việt Nam từ khi nào?

* Theo tài liệu được lưu giữ tại Trung tâm Lưu giữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu giữ Nhà nước, trong những năm đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, “Ngày Quốc khánh Việt Nam” được quy định là ngày 19-8 dương lịch, còn ngày 2-9 là “Ngày Việt Nam độc lập”. Vậy khi nào thì ngày 2-9 được gọi là ngày Quốc khánh Việt Nam? (Nguyễn Văn Minh, quận Sơn Trà, Đà Nẵng)

Nội dung “Khẩu hiệu kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9” năm 1954.

Nội dung Sắc lệnh 22C NV/CC do Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Hồ Chí Minh ký, ban hành ngày 18-2-1946 quy định các ngày Tết, kỷ niệm lịch sử và lễ tôn giáo, có ấn định ngày 2-9 là “Ngày Việt Nam độc lập”. Tiếp sau đó, trong nội dung Sắc lệnh 141, ngày 26-7-1946 do Quyền Chủ tịch Chính phủ Huỳnh Thúc Kháng ký, bổ sung ngày 19-8 là “Ngày Quốc khánh Việt Nam”. Cụ thể, Điều 2 của Sắc lệnh này nêu rõ, “Ngày Quốc khánh Việt Nam” sẽ thêm vào bảng kê khai danh sách những ngày lễ chính thức.

Theo tìm hiểu của ĐNCT, ngày Quốc khánh 2-9 được tìm thấy trong nội dung “Khẩu hiệu kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9” do Chính phủ ban hành năm 1954, trong đó có câu: “Nhiệt liệt chúc mừng ngày kỷ niệm lần thứ 9 Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9”. Đặc biệt, tên gọi “Quốc khánh 2-9” cũng xuất hiện trong bài đăng “Lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch nhân dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9” trên Báo Nhân Dân năm 1954.

Có thể nói, đây là lần đầu tiên, ngày 2-9 xuất hiện trên các kênh thông tin chính thức của nước ta với tên gọi ngày Quốc khánh. Theo dòng chảy lịch sử, ngày Quốc khánh 2-9 chính thức có mặt tại Điều 145, Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992: “Ngày tuyên ngôn độc lập 2 tháng 9 năm 1945 là ngày Quốc khánh”. Nội dung này cũng được khẳng định lần nữa tại chương 1, Điều 13, Mục 4, Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013: “Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam là ngày Tuyên ngôn độc lập 2 tháng 9 năm 1945”.

Theo những tài liệu đã cung cấp, có thể nói rằng, kể từ sau năm 1954, ngày 2-9 được Chính phủ công nhận là Ngày Quốc khánh. Tuy nhiên, dù được công nhận trong khoảng thời gian nào, ngày 2-9-1945 vẫn là sự kiện lịch sử quan trọng, ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bảng “Tuyên ngôn độc lập”, đánh dấu sự ra đời Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam).

ĐNCT