Chim yến và chim én

* Thoáng nhìn thì chim yến và chim én rất giống nhau, làm thế nào để phân biệt hai loài chim này? (Trần Quang, Hải Châu, Đà Nẵng).

* Xin cho hỏi có mấy loại tổ chim yến và cách nhận biết tổ yến chất lượng tốt? (Nguyễn Thị Mỹ Anh, Liên Chiểu, Đà Nẵng)

Chim yến (ảnh trái) có đuôi chẻ ngắn hơn và cánh dang rộng hơn so với chim én (ảnh phải). Nguồn: Internet.

- Nhiều người vẫn lầm tưởng chim yến và chim én là một loài nhưng mang hai tên gọi, bởi cả hai có những điểm giống nhau như thích bay lượn trên bầu trời, thân có màu sắc gần giống nhau, hay săn mồi trên không trung…

Thực tế đây là hai loài khác nhau, nếu để ý có thể dễ dàng phân biệt được.

Dưới đây là một số điểm khác biệt giữa chim yến và chim én, theo nhận định của ông Nguyễn Văn Nhị (quê ở Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam), làm nghề nuôi chim yến chuyên nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh.

Chim yến còn gọi là yến sào, chim én còn gọi là chim nhạn.

Chim yến nói chung là loài chim thuộc họ Apodidae (tiếng La tinh, nghĩa là “không chân”). Gọi như thế bởi chân chim yến không phát triển, rất yếu ớt không thể đậu được trên dây điện hay cây ăng-ten như chim én. Bù lại, chim yến có khả năng bay cao và có thể bay lượn liên tục trong không trung suốt cả ngày. Chim yến có lông màu nâu đen, mỏ thường nhỏ hơn chim én, đuôi chẻ ngắn hơn chim én. Chim yến chỉ bắt và ăn côn trùng trong khi bay. Nói chung tổ chim yến được làm từ nhiều chất liệu như: rêu, cỏ lông, lá cây và một vài vật liệu khác được gắn kết bằng nước bọt của loài chim quý này.

Chim én vẫn bay lượn trên bầu trời ở tầm thấp nhưng bay chậm hơn so với các loại chim yến. Chim én bay lượn có lúc với đôi cánh khép, đóng một nửa; trong khi đó chim yến bay lượn với đôi cánh như lưỡi liềm dang rộng hết cỡ. Chim én có đôi chân khỏe mạnh, có thể đậu xuống trên cây, dây điện, ăng-ten... Chân có ba ngón phía trước, một ngón phía sau. Lông nói chung có màu xanh dương ngả sang màu đen. Tổ làm từ bùn (sình), đất sét hoặc cỏ cây. Thức ăn là côn trùng trong khi bay, đôi khi cũng đậu trên mặt đất để bắt côn trùng.

Theo chúng tôi, chim yến và chim én còn khác nhau ở chỗ, chim én (nhạn) đi vào thơ ca nhiều hơn. Trong văn chương Việt Nam, chim én tượng trưng cho mùa xuân…

Về tổ chim yến, trên thị trường hiện chủ yếu có hai loại là yến đảo và yến nuôi, chúng có chất lượng khác nhau nên giá cũng khác nhau.

Yến đảo (còn gọi là tổ yến đảo) được hình thành trong quá trình làm tổ của chim yến, chúng được xây trên những vách đá cao dựng đứng hoặc những hang động sâu. Yến đảo thường có hình dạng giống như cái chén, thân dày và chân cứng để bảo vệ trứng và chim non không bị rớt, các loài vật khác không gây hại và không chịu ảnh hưởng bởi thời tiết. Với đặc thù tổ yến to, dày, thức ăn hoàn toàn trong tự nhiên nên chất lượng dinh dưỡng của tổ yến đảo rất cao.

Yến nuôi là loại chim yến được nuôi trong nhà với các hệ thống tạo ẩm, tạo tiếng chim, tạo mùi hoang dã. Chim yến ngoài thiên nhiên khi nghe tiếng kêu đồng loại sẽ bay tới “thăm dò”, nếu thấy thích hợp sẽ làm “nhà” ở lại. Thức ăn của yến nuôi không khác gì yến đảo, hoàn toàn tự nhiên. Tuy nhiên do sống trong môi trường nhân tạo, có đặc điểm địa lý, các yếu tố tự nhiên khác biệt nên tổ yến nuôi có hình dạng và màu sắc khác so với yến đảo. Tổ yến nuôi có màu trắng ngà, thân mỏng hơn tổ yến đảo.

Về giá cả, tổ yến đảo có giá đắt nhất trong các loại tổ yến khác trên thị trường, do giá trị dinh dưỡng cao và do công thu hoạch tổ trên những vách đá cheo leo, dựng đứng quá nguy hiểm. Yến nuôi, do không có những yếu tố như ngoài tự nhiên, đặc biệt việc phụ thuộc vào khu vực nuôi, nên giá yến nuôi thấp hơn yến đảo.

ĐNCT