Kinh tế Việt Nam vững vàng trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu suy yếu

Theo ADB, tăng trưởng kinh tế Việt Nam có khả năng phục hồi trong môi trường nhiều thách thức, triển vọng vừa lạc quan vừa thận trọng, do các yếu tố nội tại được cải thiện.

Chuyên gia ADB dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam dự kiến ở mức 5,8% trong năm 2023. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ngày 27-9, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố Báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) tháng 9 với dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam dự kiến chậm lại ở mức 5,8% trong năm 2023 và 6,0% trong năm 2024, giảm so với dự báo hồi tháng 4-2023 lần lượt là 6,5% và 6,8%, chủ yếu do nhu cầu bên ngoài suy yếu.                      

Chuyên gia ADB lưu ý rằng những yếu tố chính tác động tới nền kinh tế bao gồm tình trạng suy thoái kinh tế toàn cầu, việc thắt chặt tiền tệ ở một số quốc gia phát triển và sự gián đoạn do căng thẳng địa chính trị toàn cầu gia tăng. Các dự báo về lạm phát được điều chỉnh giảm từ 4,5% xuống còn 3,8% cho năm 2023 và từ 4,2% xuống còn 4,0% cho năm 2024.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam chia sẻ: “Môi trường bên ngoài yếu kém, gồm cả sự phục hồi chậm chạp tại Trung Quốc đã ảnh hưởng tiêu cực tới lĩnh vực sản xuất định hướng xuất khẩu của Việt Nam, làm thu hẹp sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn vững vàng và dự kiến sẽ phục hồi nhanh trong tương lai gần nhờ tiêu dùng trong nước mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi lạm phát ở mức vừa phải, tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công và cải thiện các hoạt động thương mại”.

Trong khi sản xuất công nghiệp của Việt Nam bị thu hẹp do nhu cầu toàn cầu sụt giảm, các lĩnh vực khác được dự báo tăng trưởng lành mạnh. Lĩnh vực dịch vụ được kỳ vọng tiếp tục mở rộng nhờ sự hồi sinh của ngành du lịch và sự phục hồi của các dịch vụ liên quan. Nông nghiệp sẽ được hưởng lợi từ giá lương thực tăng, và dự kiến tăng trưởng 3,2% trong năm 2023 và năm tiếp theo.

Dù vậy, sự phục hồi của du lịch nội địa giúp tiêu dùng tăng 2,7% trong nửa đầu năm 2023. Tuy nhiên, đầu tư vẫn giảm trong nửa đầu năm 2023 do tổng tích lũy tài sản cố định giảm còn 1,2% so với mức 3,8% một năm trước đó. Giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 10 tỷ USD trong nửa đầu năm 2023, bằng mức của năm trước. Tuy nhiên, cam kết vốn FDI trong nửa đầu năm 2023 ước tính đạt 13,4 tỷ USD, giảm 4,3% so với cùng kỳ năm trước do những căng thẳng địa chính trị và điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt. Nhu cầu bên ngoài yếu khiến thương mại suy giảm, hạn chế mức tăng trưởng chung.

Trong 8 tháng qua, áp lực lạm phát giảm nhẹ nhờ giá dầu giảm và tỷ giá hối đoái ổn định. Mặc dù lạm phát chung đạt mức trung bình 3,1% so với cùng kỳ năm ngoái, lạm phát cơ bản (loại bỏ tác động của các yếu tố tạm thời) vẫn ở mức cao 4,6%.

Cũng theo chuyên gia ADB, tăng trưởng thấp và lạm phát ở mức vừa phải dẫn đến việc Chính phủ theo đuổi chính sách tiền tệ hỗ trợ tăng trưởng. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phải 4 lần điều chỉnh giảm giảm lãi suất điều hành. Lãi suất tái cấp vốn giảm còn 4,5%, lãi suất tái chiết khấu giảm còn 3,0% và lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng thương mại cũng giảm tương ứng 1,0%.

Ngoài ra để hỗ trợ những khách hàng gặp khó khăn, Ngân hàng Nhà nước đã cho phép các tổ chức tín dụng được cơ cấu lại thời hạn trả nợ các khoản vay kinh doanh và tiêu dùng và giữ nguyên nhóm nợ cho đến ngày 30-6-2024. Tuy nhiên, nhu cầu tín dụng vẫn yếu, phản ánh những khó khăn của nền kinh tế thực.

Báo cáo cũng nhấn mạnh những rủi ro đáng kể đối với triển vọng này. Ở trong nước, việc chậm giải ngân vốn đầu tư công và những yếu kém về cấu trúc trong nội tại nền kinh tế là những nguy cơ chính dẫn tới giảm tốc tăng trưởng.

Ở bên ngoài, tăng trưởng toàn cầu chậm lại đáng kể và sự phục hồi yếu ở Trung Quốc vẫn là nguy cơ đối với triển vọng kinh tế. Lãi suất duy trì ở mức cao tại Mỹ và châu Âu cùng với đồng USD mạnh hơn có thể gây thêm khó khăn cho việc phục hồi nhu cầu bên ngoài và dẫn đến giảm tỷ giá tiền đồng.

Tại họp báo, trả lời câu hỏi báo chí về vấn đề tỷ giá tăng gần đây, ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế trưởng của ADB đánh giá Ngân hàng Nhà nước đang điều hành linh hoạt, nới rộng biên độ, các biến động tỷ giá nằm trong biên độ đặt ra từ trước. Vì thế Ngân hàng Nhà nước chưa gặp khó khăn về chính sách với tỷ giá.

Về khía cạnh thị trường, bối cảnh hiện nay, giảm lãi suất chỉ là một yếu tố tác động đến cung cầu ngoại tệ. Người dân muốn giữ tiền USD thay vì VND vì lãi suất thấp, khiến cầu ngoại tệ tăng lên. Tuy nhiên xuất khẩu chưa cải thiện nhiều nên chưa gây ra biến động về cầu quá lớn. Ông Hùng nhận định biến động gần đây của tỷ giá liên quan đến thông tin mới khi Ngân hàng Nhà nước phát hành tín phiếu để giảm thanh khoản và tỷ giá cần một thời gian ngắn nữa để ổn định trở lại.

Theo Vietnam+