ĐNO - Dưới mái nhà Gươl, những hình ảnh chạm khắc tỉ mỉ hiện lên như những tác phẩm nghệ thuật sinh động. Mỗi tác phẩm tái hiện đời sống lao động, văn hóa của một dân tộc giàu bản sắc giữa núi rừng.
|
Theo văn hóa truyền thống của người Cơ tu, nhà Gươl là nơi để Hội đồng già làng (Tacooh pươl) họp bàn và quyết định những vấn đề hệ trọng của cộng đồng… Đây cũng là nơi diễn ra nhiều lễ hội truyền thống như: Lễ ăn mừng lúa mới (Chaha Roo Tơmêê), Lễ ăn thề kết nghĩa anh em giữa hai làng người Cơtu (Pơ-Ngoót), Lễ ăn mừng được mùa (Bhuối AVí)… Trên mái nhà có hình con gà, giáo mác, mặt trăng thể hiện truyền thống tính ngày theo mặt trăng của người Cơ tu. |
|
Bên trong một nhà Gươl lâu đời của người Cơ tu tại xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang. Các nguyên vật liệu để làm nên một ngôi nhà như thế này đều từ tranh, tre, nứa, lá, mây... |
|
Hình ảnh chạm khắc sinh động bên trong một nhà Gươl truyền thống của người Cơ tu. Trong đó, không thể thiếu hình ảnh già làng Cơ tu, ché rượu cần, thú rừng... Không chỉ ở khu vực mái hay cửa ra vào, các hình chạm trổ có mặt ở nhiều nơi trong nhà Gươl: trên xà nhà, trên các tấm phên thừng xung quanh nhà. |
|
Con trâu gắn liền với đời sống nông nghiệp của người Cơ tu. |
|
Người chiến binh Cơ tu chiến đấu với thủy quái. |
|
Hình ảnh của vũ điệu tung tung - da dá hay còn gọi là "vũ điệu dâng trời". |
|
Theo nghệ nhân A Lăng Đợi - một người con Cơ tu, hình ảnh chạm khắc ở nhà Gươl thể hiện gần như tất cả sự sống xung quanh người Cơ tu, trong đó có hình ảnh động vật như con chim, con cá, con trâu, con rùa... Những hộp sọ của con trâu, con thú... cũng được treo trong nhà. |
|
Đời sống săn bắt của người Cơ tu được tái hiện qua những bức tranh điêu khắc tỉ mỉ. |
|
Tượng gỗ chim Tring - loài chim thiêng của người Cơ tu được trang trí ở nhà Gươl. Trong quan niệm người Cơ tu, chim Tring là sứ giả của Thần lúa - người hướng dẫn người Cơ tu tìm đất mới để canh tác, lập làng. |
|
Hình ảnh con ma rừng đặt bên ngoài nhà Gươl với gương mặt dữ tợn nhằm mục đích xua đuổi tà ma, giữ bình yên cho bản làng. |
XUÂN SƠN